ᠣᠷᠣᠯᠠᠩ ᠤᠳ - ᠺᠢᠷᠢᠯ ᠨᠣᠮ

Ба ро н Олшеври Оро о ло нгу у д www.kiebo o ks.co m Е. Л. X-и й н дур сга лд зо р и улла а . ЭХЛЭЛ « Хү сэхгү й бо л бү ү со нс, ха р и н худа л яр и ха д ми нь л бү ү са а д бо л» . Өнө ө дө р то сго ны бу у длын то м танх имыг баяр ёсло лын байдлаар чимэглэж то д сайх ан гэр элтү ү лжээ. Тэнд баян чинээлэг эр х мү ү д х у р ан цу гласан байна. Амер икийн саятан, но ён Гар р и Кар ди бу у длыг тэр чигээр нь х ө лсө лж аваад до ло о х о но г гар у й бо лж байгаа юм. Тү ү нийг ир эх су р гаар ү лгэр до мо г мэт яр иа энд тэндгү й тар х жээ. Тэр ээр х эмжээлшгү й баян, тү ү ний х ө вө нгийнтар иалан нь гэх эд л бү х эл бү тэн х аант у лстай тэнцэх ээр тэнгү й их юм гэлцэнэ. Гар ал ү ү сэл нь ч ту н ну у цлаг гэнэ. Тэр мексикийн х аан асан Мо нтезу мын у дам бө гө ө д Вицли‑Пу цли бу р х ныг ну у цаар шү тдэг ч гэж х элцэх ажээ. Хү мү ү сийн санаанаасаа зо х ио со н эдгээр яр ианд ү нэний х у вь багах ан байсан нь мэдээж х эр эг. Хар ин но ён Гар р иту йлын баян бө гө ө д, нас залу у , ан авд их х о р х о йто й, тэр х ү сэлдээ х ө тлө гдө н Афр икт ч тэр , Энэтх эгт ч тэр о чиж байсан гэдэг нь л х ө дө лшгү й ү нэн ажээ. Тэр ээр ажил тө р лө ө амжу у лах ын х ажу у гаар аялан жу у лчлах х ү слээ ч мө н гү йцэлдү ү лэх ээр Евр о пт ир жээ. Үлгэр ийн х ан х ү ү мэт но ён Гар р и, Др аку ла гү нгийнх ний эр тний цайзыг эзэмшилдээ багтаах аар Кар патын у у лсыгзо р ин ир сэн юм гэж то сго ных о н яр илцана. Энэх ү ү цайз нь х амгийн багаар бо до х о д дө чин жил х ар ж х айх р ах эзэнгү й х аягдаж х о цо р со н бө гө ө д бү х эзэмшигчиднь х эдийн бу р х ан бо лж, х амгийн сү ү лийн нэг нь х о р во о гийн явдлыг у мар таж х у вр аг сах ил х ү р тэн х ийдийн х ашаанд нэгэн насыг бар ан ер тө нцийн мө нх бу сыг ү зү ү лсэн гэлцэнэ. Нэг х эсэг х ү мү ү с но ён Гар р и цайзыг х у далдаж авсан гэж, бас нө гө ө х эсэг нь ө в залгамжлан авсан гэж мэтгэцгээх аж.Др аку ла гү нгийн у дмынх ны нэг нь Энэтх эг о р о нд о чин тэндх ийн бяр ман нар т шавь о р ж, х ар шидийн ар гад су р алцсан бө гө ө д х о жим нь тэр х ү ний ө в залгамжлагчид Амер икт о чсо н гэнэ. Но ён Гар р иг албат зар ц нар , найз нө х ө д, зу сар бялду у чдаас бү р дсэн бү х эл бү тэн чу у лган дагалдах бө лгө ө . Саятны х амгийн о йр до тнын х ү мү ү с гэвэл: Вейс эмч х эмээх яр иа х ө ө р ө ө сайтай, х ө гжө ө н нар гиантай, балтгар х анбиетэй но ёнто н︔ ажиггү й тайван байдлын ту йл бо лсо н ах мад Райт х эмээх англи х ү н х о ёр юм. Ах мад Райт х эр цгий Бо вамид о лзло гдо н гар цаагү й ү х лээ х ү лээн зо о р инд х о р игдо ж байх даа ч амгалан зангаа алдаагү й, амандаа навчинтамх и зу у гаад ажиггү й су у ж байсан гэлцэх бө гө ө д бар аг ид шидээр шах у у су ллагдах даа ч аяга р о м дар с гу йж аваад анд нө х дийнх ээ найр ан дээр су у гаа юм шиг х ээвнэг у у сан юм гэнэ билээ. Хагацаж салшгү й энэ гу р ваас гадна х эдийамер ик х ү н бо ло вч фр анц цу стай гэдэг нь гар цаагү й мэдэгддэг Жемс Уат х эмээх нэгэн сэр гэлэн залу у бий. Тэр бо л ү зсэн х ар сан бү х нийх ээ у чр ыг нь о лж х у жр ыг нь ту нгаах ыг ү р гэлж х ичээж явдаг о вто й сэр гэлэн залу у .Энэтх эгийн нэгэн шү тээний цээжин дээр х алтан лянх у а цэцгийг бар ьж ү зэх гэснийх ээ тө лө ө зо лто й л гар аасаа салчих аагү й гэнэ. Гар ыг нь мо го й мэт о р о о со н у лаан цо о х о р со р ви о до о ч тү ү нд бий. Тэр х ү ү со р ви нь шү тээнээдо р о мжлу у лсны тө лө ө тү ү нийг занчсан нэгэн у лайр сан шү тлэгтний ү лдээсэн ду р сгал бо ло н ү лджээ. Ийм ажигч гяр х ай, авх аалжтай сэр гэлэн бо ло х о о р нь Вейс эмч тү ү нийг Шер ло к Хо лмс х эмээн нэр лэх аж. Эднээс гадна эр х лэгч Смит︔ Гар р игийн шадар х иа Сабо︔ Вейс эмчийн зар ц бө гө ө д ту слах , аюу л о со лто й ан гө р ө өх ийх эд аяндаа х эр эг бо лдо г эм тан, о р о о х бо о х зү йлсийг х ар иу цдаг Жо бо ло н бу сад то го о ч, зар ц нар тү ү нийг дагалдан явна. Бу сад х ө лсний ажилчдыг ту х айн о чсо н газр аасаа тү р х эр эглээд бу цах даа х алдаг ажээ. Но ён Гар р иг то йр о н х ү р ээлэгчид ч мө н тү ү ний о р шин су у гаа газр ын аясыг даган ө ө р члө гдө нө . Одо о х ар ин го лду у ан авын х о р х о йто й залу у чу у д эсвэл саятны х ишиг го р ьдсо н, х ү ний юмаар х ү ү дэгнэх ду р тайх ү мү ү с но ён Гар р иг дагалджээ. Эр х лэгч Смит бо л саятан эзнийх ээ зо чдыг зо х их ёсо о р нь х ө гжө ө н цэнгү ү лж чаддаг нэгэн гэдгийг шу дар гаар х элэхх эр эгтэй юм. Улам бү р их о лз о мо гто й ав х о мр о го таср алтгү й ү р гэлжилж ү дэш бү р элбэг дэлбэг зо о г бар ьж, шилдэг сайх ан дар сыг шир ээ дү ү р эн сө гнө сө ө р байлаа. Сар х ад зо о гло со н х ү мү ү сийн ам задгайр ч о р о йн зо о гийн сү ү лээр санаандаа о р со н бү х нийг х амж шимэн яр ина.Эх эндээ х у р дан мо р ьдын у р алдаан, х ү ү х эн шу у х ны ту х ай яр ьж байснаа цаашлан у у л гү вээ даван х о лдсо о р ан авын сэдэв р ү ү шилжиж Амер икийн о й шу гу й, Энэтх эгийн шир энгэнд бо лсо н элдэв явдлын ту х ай ө гү ү лцгээнэ. Гэр ийн эзэн ө нө ө о р о й элдэв со нин тү ү х у ншу у лж у р игдсан зо чдыг х ө гжө ө х ө ө р шийджээ. Хэр эгтэй чу х ал бичигбар имту у даа эмх лү ү лэн цэгцлү ү лэх , го л нь то сго ны сү мийн бичиг цаасан ду ндаас Др аку ла гү нгийн у дмынх ны нас бар сан х ийгээд о р шу у лсан ту х ай бар имту у дыг о лу у лах аар но мын санч ө вгө н Кар л Ивано вич Шмидтийг саях наасө ө р тө ө ажиллу у лж байгаа юм. Но мын санч о р о й бү р ө дө р юу о лсно о но ён Гар р ид тайлагнадаг бө гө ө д сү мийн бичиг цаасан ду ндаас о лсо н зар им бар имтыг, ү нэндээ бо л х эн нэгний, х эзээ нэгэн цагт бичсэн тэмдэглэлийг ө нө ө дө рэзэндээ авч ир жээ. Эдгээр тэмдэглэлү ү д но ён Гар р ид со нир х о лто й санагдсан ту л о р о йн зо о гийн дар аа бү гдэд со нсо гдо х о о р у ншиж ир сэн зо чдыг зу гаацу у лна у у гэж тэр ээр Кар л Инано вичаас х ү ссэн ажээ. I БҮЛЭГ БАГШИЙН ТЭМДЭГЛЭЛИЙН ДЭВТРЭЭС Нэгдү гээр х эсэг Тэр нэгэн шө нө ө с х о йш ну тгийн о р шин су у гчдын ду нд тү ү ний бар ааг х ар сан х ү н нэгээх эн ч ү гү й. Юу бо ло х нь энэвэ, санамсар гү й то х ио лдо л у у эсвэл ах иад нэг х ү н ү р эгдэх нь тэр ү ү︖ Би нэг х ү н ү р эгдлээ гэж х эллээ, гэх дээ юу наас бо лж ү р эгдсэн байх вэ︖ ᠁ Хо ёрду га а р х эсэг Би энэ дэвтр ийг гар таа бар илгү й х агас жил бо лчих жээ. Бү х юм нам тайван байлаа. Эдгээр о ло н « санамсар гү йто х ио лдлу у дын» цаана ямар нэг аймшигт у ялдаа х о лбо о байна гэх сэжиг тө р ө ө д энэх ү ү азгү й явдлу у дыг то вчо о ло н бичиж эх элсэн бо ло вч эцэст нь ийм му х ар сү сэгт автсандаа ө ө р ө ө сө ө ч ичиж энэ ажлаа х о йш нь тавих ад х ү р сэнбилээ ᠁ Хар ин тэгтэл ө чигдө р о р о й анчин Генр их алга бо лсно о р миний эр гэлзээ дах ин сэр гэв. Генр их бо л то сго ны бү х х ү ү х нү ү дийн ну у цх ан х айр ыг татсан, ү р гэлж х ө гжилтэй, баяр х ө ө р тэй явдаг сайх ан залу у . Хамгийн сайх ан бү жиглэдэг, х амгийн лу т зо р игто й эр . Тэр айх эмээх гэдгийг о гт мэддэггү й, чө тгө р ө ө с чх у лчийдаггү й бө гө ө д манай то сго ныг ө р шө ө н ивээдэг Эх Дагиныг гү нээ шү тэн бишир ч, бү р тү ү ний дү р ийг сах иу с бо лго н но го о н о о ср о о р х ү зү ү ндээ зү ү ж явдаг байсан гэлцэнэ. Генр их баасан гар игийн ө глө ө анд мо р до х до о сү мийн ү дшийн х у р алд амжиж ир нэ гээд явжээ. Гэвч ням гар игт ч, даваа гар игт ч тэр ээр ир сэнгү й. Тү ү ний дү ү бү сгү й Мар ия, ах нь гай зо вло нд у насан байх вий х эмээн маш их сэтгэл нь зо вж манай гал то го о ныө р ө ө нд ир ж у йлж ду у лан, ар га чар га асу у лаа. Лх агва гар игт ч Генр их ир сэнгү й. Тэр х эдийн амь ү р эгдсэн бө гө ө д цо гцо с нь Шу лмын х ө ндийгө ө с л о лдо х байхх эмээн то сго ных о н ам дамжин цу у р ч эх элжээ ᠁ * * * Гэх дээ Генр их яах гэж тийшээ явсан байх вэ︖ Дар х ан Мих елийг Шу лмын х ө ндийгө ө с о лсо н байдаг юм аа гэх эд тэр чинь со гту у байсан ᠁ Хар ин Генр их ар х и амсдаг ч ү гү й, тү ү ний ан ав х ийдэг газар нь ч х ү ний замаас х о л, Шу лмын х ө ндийгө ө с о гт эср эгзү гт, у у ланд байдаг. ᠁ – Эндээс х эдэн х у у дас у р аад авчих сан байна, – гэж но мын санч ө вгө н х элээд нү дний шилээ дээшлү ү лэн ду х у р у у гаасө х ө в. – Ашгү й дээ, тү р завсар лаад бү гдээр ээ аяга аяга дар с у у цгаая гэж но ён Гар р и о лзу у р х ан ду у алдлаа︕ Хө ө е, Сабо ᠁ – Но ёд о о , мар тсанаас, тө лө влө сний дагу у мар гаашийн ан авын дар аа бид Анчдын байшинд х о но но шү ү . Хар ин тэрАнчдын байшин нь яг тэр Шу лмын х ө ндийн аман дээр байдаг юм билээ. Ах мад Райт минь, чамд зо р иг зү р х ээр ээ гайх у у лах бо ло мж гар ч ир ж байна даа. – Одо о го о р би юу ч о йлго о гү й л байна шү ү гэж ах мад Райт амандаа бу втнав. – Шу лмын гар т о р о х о о р о о о йлго но о о , гайгү й. – Тэр алдар тай Шу лмын х ө ндий гэдэг чинь тэгээд ямар у чир тай газар вэ гэдгийг тайлбар лаад ө гсө н нь дээр гү й юү︖ – Шу лмын х ө ндий бо л ту н сайх ан газар х эмээн зо чдын ду ндаас энэ ну тгийн у у гу у л нэгэн эр яр ианд о р о лцло о . – Тэр му у ёр шү глэсэн газар чө тгө р шу лам ү ү р лэж аймшигт баяр наадмаа х ийдэг гэлцдэг. Сү нс сү ү др ээ бо до ж, нү гэлчивлээс х о лх о н байдаг х ү мү ү с тэднийг х ар ах у чир гү й юм гэдэг шү ү гэв. – Хар ж байна у у , миний эр х эм найзу у д аа, – гэж Гар р и дах ин ду у гар аад, – Шу лмын х ө ндий бо л манай цайз о р шдо гх адан цо х ио ны бэлд байдаг багашаар х ан сайх ан х ө ндий. Гэвч х адан цо х ио нь дэндү ү ө ндө р у чр аас тэндээс х ө ндий р ү ү бу у х бо ло мжгү й юм. Цаад талаар аа битү ү ү р гэлжилсэн мо дто й у у лсаар х ү р ээлэгдсэн байдаг. Шу лмын х ө ндийн нэг зах ад манай Анчдын байшин бий, х ар ин нө гө ө зах аас нь х о лгү й цагаан зам ө нгө р дө г юм. Хө ндийн тө вд ягаан у двал цэцгээр битү үх у чигдсан жижиг ну у р бий. Тэр ну у р ын эр эг х ө вө ө нь их намгар х аг, нар жар гах цагаар ну у р ын дээгү ү р манан су у нагладаг юм гэнэ билээ. – Ай даа, миний бо до х о д наад манан чинь л Шу лмын х ө ндийн талаар х элдэв до мо г яр ианы эх ү ндэс бо лсо н гэдэг ньто до р х о й байна х эмээн Вейс эмч х о шу у нэмэр лэв. – Наадах аа битгий со нсо о р о й, у тга у янгын мэдр эмж ө чү ү х эн ч байх гү й х ү н шү ү гэж гэр ийн эзэн тү ү ний ү гийгтаслав. – Тэр х ү ү манан нь ялангу яа сар ны гэр элд ү х мэл сар най цэцгэн х элх ээ то лго йдо о зү ү ж, дал мө р ө н дээгү ү р ээ нимгэн цагаан нө мр ө г дэр вэлзү ү лсэн ү зэсгэлэн тө гө лдө р залу у бү сгү йчү ү д бо ло н х у вир даг юм ᠁ Тэдний нү д нь о дмэт гялалзан, бие нь ягаар ан гэр элтдэг ᠁ – Му у гү й л юм байна х эмээн Райт бө втнө в. – Тийм ээ, гэвч тийм ду р лалыг таашаан со ёр х о х х ү н тийм ч о ло н байдаггү й байх . Өө р ийн х ү слээр бо ло н ө р ө ө лийнэр х ээр Шу лмын х ө ндийд тэр гэл сар тай шө нө ө р о чсо н х ү мү ү с тэндээ ү х эцгээдэг бө гө ө д амьд бу цаж ир лээ гэх эд нэг сар ын дар аа тэр гэл сар ан дах ин гийх ү еэр ү х дэг юм. Ну у р ын х ү ү х нү ү д шимэн ү нсэх дээ х ү ний амь амьдр алыг х амтсо р чих до г гэнэ лээ. Тэр шимү ү лсэн эр тамир тэнх ээ нь тасар ч, нү ү р нь зэвх ийр ч явсаар ү х дэг юм. – Ну у р ын у с нь то гто нги бө гө ө д ялзар мал юм бо л тэндээс ү ү сдэг манан бу дан нь ямар х у у х о р то й у у р шингээсэнбайх ыг бу р х ан л мэдэх байх . Тийм байх ад ү х эх гү й яадаг юм бэ гэж Вейс эмч нэмэр лэв. – Эмч минь бо лго о мжто й байгаар ай, эр гэлзэж тээнэгэлзсэнийх ээ тө лө ө х о жим х ар у у сах бо ло в до о гээд Гар р и инээв. – Юу гэж дээ, х эр эв со гту у х ү н намаг у р у у о чво л живж ү х нэ, живдэггү й юмаа гэх эд у с чийгтэй газар у нтсанаас бо лжнамгийн чичр эг ө вчин ту сна гэдэгт би ө чү ү х эн ч эр гэлзэх гү й байна, х ар ин намгийн чичр эг ө вчин бо л то гло о м ч биш дээ х ө ө . – Хар ин чи Шу лмын х ө ндийд ү х сэн х ү мү ү сийн бие дээр байсан шар х ыг юу гэж бо до ж байна вэ︖ Шар х нь маш жижиг, ү зэгдэх тө дий байсан ч цаанаа л нэг у чир тай байх . – Чи ө ө р ө ө дө нгө ж сая дө нгө ж мэдэгдэх тө дий шар х байсан гэж х эллээ шү ү дээ. Энэ чинь тайлбар лах ад ту нх ялбар х ан, мо го й юм у у эсвэл х ану у р х о р х о й л х атгаа биз. – Тэгээд ч, ө нгө р сө н юмыг яр иад яах вэ дээ, но ёд о о гэж Гар р и гу них ар сан байр тай ө гү ү лээд: – Шу лмын х ө ндийдх ү н ү х эж ү р эгдэх ээ бо льсо о р гу ч гар у й жил ө нгө р чих ө ж, манай зо р игт ах мад Райтад ч лу т их зү р х зо р игто й гэдгээ ү зү ү лэх шаар длага алга. Но йр со ж бу й го о бү сгү й, тэнгэр ийн лу у битгий х эл жир ийн нэг цу с со р о гч ч нү дний гэмбо лсо н цагт амьдар ч бу йдаа х ар амсах аас ө ө р зү йл бидэнд ү лдсэнгү й. Бид зө вх ө н бу сдын байгу у лсан баатар лаг ү йлсийн ту х ай л со нсо ж су у х аас ар гагү й бо лжээ. Дах иад нэг нэг аяга дар с у у гаад нааш анх аар лаа х анду у лна у у гэв. Но мын санч ө вгө н нү дний шилээ бу у лгаад цааш ү р гэлжлү ү лэн у ншиж эх эллээ: Тү ү ни й г дө нгө ж уха а н о р мо гц яма р нэгэн зү й л та с а тга ж хө шсө н хур уунуудыг нь би д а р а й гэж тэни й лгэв. Үр гэлжса хи ус бо лго н хү зү ү ндээ зү ү ж явда г Эх Да ги нын дү р нь Генр и хи й н га р т а тга а ста й ба й жээ. Арва н та ва н Өнө ө др ө ө с Генр и х ур д хо й но нь о р уула н, учи р би тү ү лэг зү й л яр ьж эхэлсэн ч уха а р ч са й н нягтла а д ү звэл нэги й мэр хү ү явда л бо лсо н бо ло лто й юм. Хэди й гээр Генр и хи й н хувьд энэ нута гт тө ө р ө х гэдэг тун ха чи р ха лта й зү й л бо ло вч тө ө р ч явса а р шө нө Шулмын хө нди й н нуур ур уу ява а д о ччи хжээ. Али ва а ц уса н зү р хтэй , уса н нү дтэйхү мү ү си й н нэгэн а ди ла а р тэр хү ү нуур а а с а й х сэтгэл тө р ж зугта ха а р ши й дэн нуур ын ма на н буда н ү л хү р эх ха да н ц о хи о н дээр а ви р а н га р ч тэндээ унта лгү й ү ү р ц а й лга ха а р ши й джээ. Ха да н ц о хи о ны о р о й дээр , до ло о го нын бутныдэр гэд суун ү нэн сү сэгт ка то ли к ша ши нтны ёсо о р « Аве Ма р и яг» а ма нда а унши н, бо дло го шр о н сууса н а жээ. Са р а н а вха й хо р во о ер тө нц и й г ги й гү ү лж, нуур ын ма нда л дээгү ү р сууна гла х ма на н буда нг мө нгө лө г ц а ц р а га а р а анэвт сү влэн туяа р ч, до ло о го нын ц эц эгсээс а дби ш са й ха н ү нэр а нхи ла н ба й жээ. « Бү х би е та ви р а х мэт ур д ө мнө ү зэгдээгү й са й ха н мэдр эмж яг л шууд ха р ва н о р ж и р эх ши г бо лж ха луу о р ги со н»гэж Генр и х яр и ла а . Гэнэт са лхи сэр чи гнэн до ло о го нын бут на й га ж мө чи р нь тү ү ни й ц ээжи й г дэлдэх тэр хэн хо р о мд до ло о го нын ц а га а н ц эц эгс тү ү ни й г хучи н бү р хжээ. « На ма й г ц а га а н бү тээлгээр хуччи х ши г са на гдса н» – гэж тэр хэллээ. Са р бү ү ди й гээд и р жээ. Тэр хү ү бү тээлэг ньгэр элтэн, то м но го о вто р нү дтэй , ула а н яга а н ур уулта й , ү гээр хэлшгү й ү зэсгэлэнтэй са й ха н хү ү хни й ц а й ва р ц а р а й то дхо н ха р а гда ж ба й са н а жээ. « Тэр хү ү хни й ү зэсгэлэн го о ц а р а й ула м бү р о й р то ж, би тү ү нээс нү дээ ч са лга ж ча да хгү й ба й са н» гэж Генр и х хэлжба й на . « За лби р а л унши х гэсэн чи нь ү г эвлэж ө гсө нгү й , хү зү ү ндээ зү ү лттэй са хи уса а шү ү р эн га р та а а тга х гэтэл о о со р нь ч а лга ба й хыг мэдээд би хэчнээн и х а й са н гээч» хэмээн тэр хо о ло й го о чи чр ү ү лэн хэллээ. « Тэр хү ү хэн» на ма й г ц а га а н бү тээлгээр хулда н а ва хда а са хи усыг та с та та н ха яжээ︕ Эц эст нь тэр ни й ур уул ми ни й ур уулд на а лд