ᠵᠠᠭᠤᠨ ᠵᠢᠯ ᠤᠨ ᠭᠠᠭᠴᠠᠭᠠᠷᠳᠠᠯ

Габри ель Гарси а Марк ес Зуун жи ли й н ган ц аардал www.kiebooks.com Оло н жилийн х о йно х у р андаа Ау р елиано Бу эндиа гэгчийн бие Мако ндо гийн о р шу у лгы газр ын х айсны дэр гэдбу у ду у лах гэж зо гсо х до о , тэр жилийн нэгэн ү дэш мө с ү зү ү лэх ээр цыгану у д дээр эцгийнх ээ дагу у лж о чсо ныг санаж авай. Тэгэх эд Мако ндо х у лс, шавр аар бар ьсан х о р ио д навтгар о во о х о й бү х ий жижигх эн су у р ин байж, х аяагаар ньгалавын ү еийн амьтны ө ндө г шиг асар то м мө лгө р цагаан чу лу у н ду нду у р ту нгалаг у ст го л мяр алзанх ан у р сдаг байлаа. Ер тө нц шинэх эн у чир о ло н юмс нэр у сгү й, тэдгээр ийг ду р дах бо лбо л х у р у у гаар аа заан яр илцдаг байвай.Жил бү р ийн гу р авду гаар сар д су у р ины зах ад но о р х о й цыганы нэгэн о во г асар майх нааа шаан бу у ж, шү глийн шийх нэх , бө мбө р ийн пижгэнэх ду у наа эр дэмт х ү мү ү сийн сү ү лийн ү еийн бү тээлийг мако ндо гийнх о нд ү зү ү лдэгбайлаа. Эх лээд цыган нар со р о нзо н гү р авчр ав. Мельикадес гэдэг бавгар сах алтай, шу ву у ны савар шиг мо йно г х у р у у тай лү глэгэр цыган Мекедо ны р илү бү тээгчдийн бү тээсэн, ер тө нцийн найм дах ь гайх амшиг гэж ө ө р ийннэр лэсэн зү йлийн идийг о ло нд чадал заан ү зү ү лэв. Тэр вээр х о ёр тө мө р саваа бар ьж, айл айлаар о р о х о д тө мпө н х у вин, х айч, х о о во н байр наасаа х о вх х о нх ү сэр ч, х адаасшу р аг х ү чтэй татах ын аяыг даах гү й цу у р ч байгаа банзнаас су га су га ү ср эх гэж тэмү ү лэн байх ыг у лс х ир тх ийн ү зжээ. Олдо х о о со о о гт ө нгө р сө н гэж байсан юмс яг эр ээд ядчих сан тэр газр аас нь гар ч Мелькиадесийн шидэт савааныар аас х у йлр ан дагана. Тэр цыган испани х элээр их л х азгай му р у й ду у даж, “Эд бар аа гэдэг бас амьтай байдаг юм. Гагцх ү ү тэр юмсыг сэтгэлийг х ө дө лгө ж чадах х эр эгтэй” х эмээн сү р тэй гэгч ө гү ү лнэ. Су у т байгаль эх ийн бү тээнчадах ыг сэтгэлдээ тө сө ө лө х ө ө р ү л бар ам тү ү нээс ч х о л давж, ид шид, илбэ жилбийн гайх амшгаас х этийдсэн юмыг ч тө сө ө лө н сэтгэж у лмаар у р гу у лан бо до х ү зэмжийн чадвар тай Хо се Ар кадио Бу эндиа, х ар аах ан ашиг ту саа ө гө ө гү йбайгаа шинжлэх у х ааны тэр нээлтийг газр ын х эвлээс алт гар гаж авах ад зо х ицу у лж бо лно х эмээн бо джээ. Мелькиадес шу дар га х ү н байсан бо ло х о о р “Со р о нзо н тийм юманд х эр эг бо ло х гү й” гэж сану у лан х элсэн бо ло вч тэрү ед Хо се Ар кадио Бу эндиа цыганы го лч чигчид итгэлдэггү й байсан у чир со р о нзо н савааг лу у с, х эдэн ишгээр ээ ар илжин авлаа. Бу эндиагийн авааль гэр гий Ур су ла Игу ар ан энэ х эдэн малаар аа ар гэр ийнх ээ у начих сан ажлыг ө ө дтатах гэсэндээ тэр ар илжааг бү ү х ийтү гэй х эмээн х о р игло ж ядсан бо ло ч эр нө х ө р нь “Удах гү й чамайг алтаар дар аад ө гнө . Хийх саваа л мэдээр эй” гэж х ар иу лжээ. Хэдэн сар х элсэн амандаа х ү р эх гэж зү тгэн, х о ёр тө мө р саваагааар аасаа чир эн, Мелькаидесийн зааж ө гсө н тар нийг чанга ду у гаар у р ин у р ьж, х авийн газар , тэр ч байту гай го лын ёр о о лыг х ү р тэл нэ нэгэнгү й самнаж ү звэй. Гэвч тү ү ний газар дээр гар гаж ир сэн юм гэвэл ар ван тавду гаар зу у нызэвэнд идэгдсэн битү ү х у яг байлаа. Тэр х у ягийг цо х их о д чу лу у дү ү р гэсэн гу а адил дү нгэнэх ажээ. Хо сещ Ар каио Бу эндиа ө ө р ийг нь х айгу у лд дагаж явсан су у р иных аа дө р вө н х ү нтэй х амт тэр х у ягийг задалбалдо тр о о с нь мах нь ү гү й бо лсо н х ү ний ар аг яс гар сныг ү зсэнд х ү зү ү нд нь эмэгтэй х ү ний ту г ү с бү х ий зэс гу у байлаа. Гу р авду гаар сар д цыгану у д дах ин х ү р ч ир эв. Одо о тэд яндан ду р ан, сайн бө мбө р ийн дайтай галт шил х о ёр авчир ч,ү ү нээ амстер дамын жү ү д нар ын цо о шинэ бү тээл гэж зар лав. Яндан ду р анг аср ын дэр гэд зо о го о д гу дамжны цаад ө нцө гт цыган эмэгтэйг су у лган таван р еалын х ө лстэйгө ө р ду р ангаар х ар у у лах ад цыган х ү ү х эн гар аар илээд авах ааро йр х о н х ар агджээ. “Шинжлэх у х аан о р о н зайг то вчилло о . Удах гү й х ү н гэр тээ су у ж байгаад ер тө нцийн аль ч х эсэгт бо лж байгаа зү йлийг х ар ж бо лно ” гэж Мельикадес ту нх аглан айлджээ. Халу у дү ү гсэн нэгэн ү дээр цыгану у д асарто м галт шилээр гайх алтай илбэ ү зү ү лж, гу дамжны го лд х у у р ай ө вс о во о ло о д галт шилээр ээ нар ны ту яа ту сгасанд ө вс дү р сх ийн шатав. Со р о нзо нго о р алт о ло х гэсэн нь бү тээгү йд тайтгар ч амжаагү й байсан Хо се Ар кадио Бу эндиагалт зэвсгийг байлдааны зэвсэг бо лго ё гэж до р х но о бо джээ. Мелькиадес тү ү нийг у р ьдынх шигээ х о р игло ж х о р игло ж, галт шилээ х о ёр со р о нзо н саваа, гу р ван алтан зо о со о р со ливо л со ль гэжээ. Ур су ла адр аа у длан алтанзо о сно о со о ө гө х ө ө с ар гагү й бо лсо ндо о ёсто й бу р у у х ар ж у йлж, зө в х ар ж инээжээ. Уг нь эцгийнх ээ х у р у у х у мсаа тайр ч байж насан ту р шаа х у р аасан тэр мө нгийг ашигтайх ан юманд зар ах санаатай нө ө гө ө д о р о н до о р о о х адгалжбайсан юмсанжээ. Хо се Ар кадио Бу эндиа эх нэр ийнх ээ сэтгэлийг ч засаж бар ьсан юмгү й шинэ ту р шилтыг шамдан эх элж жинх энэ эр дэмтэн х ү ний байдлаар биеэ гар гу у нд нь х аяж, тэр ч байту гай аминдаа ч аюу л у чр у у лах аасбу цах гү й бо лж билээ. Тэр бээр галт шилийг дайсны цэр гийн ө ө дө ө с х эр эглэж бо лно гэдгийг но тло х гэх дээ биеэ тө ө нө сө нд, тү лэнх ий нь яр шин у дтал аних гү й зо во о жээ. Бу эндиа гэр ээ ч шатааж ү зэх о со лто й санаа сэдсэн бо ло вчэх нэр нь тас х о р ив. Хо се Ар кадио Бу эндиа цо о шинэ зэсгийнх ээ стр атегийн чадлыг эр гэцү ү лэн о ло н цаг тасалгаандаа су у ж, тэр ч байту гай х эр эглэх у дир дамж зо х ио ж, чу х ам яаж х эр эглэх ийг их л то до р х о й, х ө дө лшгү йбар имттай тайлбар лажээ. Хийсэн ту р шлагаа то о р х о йло н бичсэн о ло н зү йл, х эд х эдэн х у у дас тайлбар зу р аг сэлтийг у у л у дир дамждаа х авсар гаж нэгэн элчээр эр х бар игчдад яву у лж, тэр элч нь ө ндө р у у лыг давж, ө р гө н мө р нийггаталж, ө р х намаг ту у лж, дайд бө глү ү дэд у йдан зо вж, до гшин ар атанд бар иу лан алдаж, тах ал ө вчнө ө р ү х эх дө х ө н явсаар тү мэн алжаал, бу ман бэр х длийг давж их замд о р жээ. Тэр ү ед х о т о р но гэдэг санах ын гар з шах ам байсанбо ло вч, Бу эндиа эр х бар игчдын ду у дсан дар у йд л о чиж, бү тээсэн зү йлинх ээ чадлыг цэр гийн дар га нар т ү зү ү лж, тэр ч байту гай гэр лийн дайны нар ийн эр дмийг тэдэнд биелчлэн зааж су р гах аар зэх эж байлаа. Тэгээд х эдэн жил х ар иух ү лээж бү р ядчих аад Мелькиадест, дах иад л у р агшгү йтснэээ го мдо лло н х элбэл цыган у у жим сэтгэлээ ёсто й нэг гар гаж, галт шилийг нь эр гү ү лж аваад, алтан зо о сыг нь бу цааж ө гө ө д, по р ту галийн далайн х эдэн зу р аг, х ө лгийн жо ло о дло гын о ло н багаж бэлэглэжээ. Мелькиадес Гер ман гэлэнгийн бү тээлийг гар аар аа то вчло н сийр ү ү лж, о дэр х сийн байр ал, ө нцгийг о ло х багажийг ашиглах ар гыг бичиж Хо се Ар кадио Бу эндиад ө гчээ. Бо р о о ны у лир лын у р т сар д, ту р шилт х ийх эд нь х ү н саад х ийх бо лу у жин гэж байшингийнх аа му х р ын у мгар х ан ө р ө ө г тү гжин су у жээ.Гэр ийн ажилд о р о лцо х ыг о гт бо льж, о д гар игийн гү дйлийг шинжин, гадаа х о но но . Нар ын х ө ө р ө х ту йлыг х эмжих гэж бйж нар анд зо лто й л цо х иу лсангй. Багаж нь гар т нь о р о о д ир эх эд тэр вээр о р о н зайн ту х ай нар ийн о йлго лтто йбо лж, о до о но о с эх лээд гэр ээсээ гар алгү йгээр ү зэж х ар аагү й далай тэнгисээр аялж, х ү н амьтангү й газар о р ныг шинжилж, ид шидийн амьтадтй х ар илцаж чадах бо лжээ. Чу х амх ү ү тэр л ү ед Хо же Ар кадио Бу эндиа гэр до ту у р аах ө лх ө н, х энийг ч анх аар алгү й ганцаар аа яр ьчих зантай бо лсо н бө гө ө д тү ү нийг тэгж байх ад Ур у су ла х эдэн х ү ү х эдтэйгээ гадил, маланга, тө мс, наанги цагшаан ау йям, пагсаа жимс ар члан тар иан талбайд ну р у у гаа бө гтийтө лажиллаж байлаа. Гэтэл Хо се Ар кадио Бу эндиа то лго й ө ө д татах гү й ажиллаж байснаа гэнэт бо лио д нэг л х ачин бо лчих о в. Хэдэн ө дө р юманд х о р ло гдсо н юмшиг бо лж, элдэв таамаг дэвшү ү лэн, ө ө р тө ө ч итгэх гү й гайх ан амандаадү нгэнэтэл яр ьжээ. Ар ван х о ёр ду гаар сар ын нэгэн мягмар гар игт х о о л идэж су у снаа эр гэлзэж тээнэгэлзэж байсан зү йлийнх ээ у чр ыг гэнэт бү р эн о лжээ. Но йр алдан, о ло н х о но г тар х иа гашилтал юм бо дсо но о с зү дэр сэн цэгийнх ээх алу у р ч байгаа мэт дагжин чичир сээр шир ээний эх энд магнай тэнү ү н, тэр ч байту гай маш жвах лантай су у гаад, - Дэлх ий чинь зү р ж шиг бө ө р ө нх ий юм гэж нээн о лсно о х элснийг х ү ү х дү ү д нь насан ту р шаа мар тах гү й нь лав. Ур су ла багтар тлаа у у р лаж, “Чи со лио р о х мө р ө ө р ө ө со лио р . Цыганы со лио ө вчнийг х ү ү х дэд бү ү х алдаачих ” гэжаашлаад о дны байр шил о ло х багажийг нь х эм чу лу у дсан бо ло вч Бу эндиа то о со н ч ү гү й, айж эмээсэн ч ү гү й, ө ө р нэг багаж х ээвнэг х ийж аваад, у мгар х ан ө р ө ө ндө ө су у р иных аа х ар чу у лыг цу глу у лж, х эний ч ү л о йлго х о го л ду р даж,дандаа до р но зү г х ө вө ө д байвал яг эр гээд гар сан газр аа х ү р ээд ир нэ гэдгийг тэдэнд но то лжээ. Мако ндо гийнх о н Бу эндиаг то лго йдо о юмтай бо лж гэж бо до цго о ж байтал азаар тэр ү ед Мелькиадес ир ж таар ан, у чр ыг о лж х у жр ыгту нгаан ө гчээ. Аль эр т пр актикаар батлагдсан байсан бо ло вч маъо ндынх ны о гт мэдэх гү й байсан тэр нээлтийг зө вх ө н о д мичид ажигласаар х ийсэн Бу эндиагийн го ц у х аантайг цыган ө ндө р ду у гаар магтаж, ө ө р ийн бах ар х анбах даж байгаагийн но то лго о бо лго н р илү бү тээх ү й у х ааны лабо р ато р ийн тө х ө ө ө р мж тү ү нд бэлэглэсэн нь су у р иных ны х у вь заяанд ту с бо ло х у чир тай байжээ. Яг тэр ү еэр Мелькиадес х ачин амар х ан ө тлө в. Цыган эр анх то сго нд ир ж байх даа Хо се Ар кадио Бу эндиагийн насных ү н х ар агдаж байлаа. Гэтэл Бу эндиа нь тэнх ээ гэж то ймгү й, мо р ь ч чих дээд у нагах даа то о х гү й х эвээр ээ байх ад цыган у жиг ө вчинд ээр гэдсэн шиг эцэж ту р ж байлаа. Угтаа бо л тэр нь ганц ө вчний гай бу с, х о р во о дэлх ийгээр х эр энтэнэсээр ту ссан о ло н х о во р х о н ө вчний у р х аг байжээ. Мелькиадес, Бу эндиад лабо р ато р и то но гло х о д нь ту салж байх даа, эр лэгийн элч ө ө р ийг нь газар сайгү й дагаж яваа бо ло вч эр лэгийнд бү р мө сө н аваачих зү р х нь ар ай лх ү р эх гү й байгаа бо ло лто й гэж яр ьжээ. Тэр бээр х ү н тө р ө лх тнийг дайр ч байсан бү х гамшиг сү йр элтэй ту лгар ч явсан бо ло вч эсэн мэнд гар ч байсан то лго й билээ. Пер ст х у лгана яр , Малайн х о йгт бам, Александр ийд у яман, Япо нд х ө хгу я, Мадагаскар т бу лчир х айн тах ал ту ссан бо ло вч ү х ээгү й, Сицилийн ар ал дээр газар х ө дө лж, Магелланы х о о ло йд х ө лө г о нго ц сү йр эн о ло н х ү ний амь сү йдэх эд бас л амьд гар сан байжээ. Но стр адаму сын ну у цыг мэддэг гэж ам шү далдах энэ жигтэйх эн эр бу лшнаас гар ч ир сэн байдалтай, бү лцгэр нү д нь юмс ү зэгдлийн цаад талыг нэвт х ар ж чаддаг байр тай санагдана. Хэр ээний дэлгэсэн далавч аятай далбагар х ү р ээтэй то м х ар бү р х , о н у даад бу р иваад идэгдэнно го о р со н х антааз ө мсө ж явна. Цаглашгү й у х аалаг, ту йлгү й битү ү лэг бо ло вч мах цу санд тө р сө н х ү н байсан бө гө ө д биеийн х ү ндээр ээ газар таа татагдаж, ө дө р ту тмын амьдр алын зо вло н зү дгээр , аж тө р ө лд дийлэгдэх ажээ. Өвгө р ө ө дтэнх ээ тамир алдр ах бо лло о ” гэж ү глэх бо лж, аар саар юманд зар ах мө нгө гү й гачигдаж, бө м ө вчнө ө р х амаг шү д нь юү р ээд у начих сн ту л инээх ийг аль эр т бо льсо н ажээ. Тэр нэгэн бө гчим х алу у н ө дө р Мелькиадесийн ну у цаатайлснаас х о йш ө ө р дсийнх нь их ү ер х эл эх элсэн гэж Хо се Ар кадио Бу эндиа ү зэж байлаа. Хү ү х дү ү д цыганы х ү н ү нэмшмээр гү й яр иаг гайх ан чагнана. Тэгэх эд таван о йно о с х этр ээгү й байсан Ау р елиано Мелькиадесийн гэр элтэйцо нх ны наана х ү глийн су у ж бадр алт баг бишгү ү р ийнх шиг ду у нь элдэв аймаар юм бо до гду у лж, х алу у нд х ө лс нь шанаагаар нь х айлсан то с шиг у р сан байсныг насан ту р шаа санаж явна. Ау р елиано гийн ах Хо се Ар кадио тү ү нийгайх амшигт дү р ийн ү р саддаа ү е залган яр их ду р тгал бо лго н ү лдээнэ. Хар ин Ур су ла л цыганы ир эх эд ту н таагү й байдаг байв. Энэ нь ямар у чир тай вэ гэвэл тэр бээр , Мелькиадесийн шилтэй х ло р ын мө нгө н у с санамсар гү й алдаадх агалж байх ү еэр яг тасалгаанд о р ж ир сэн юм санж. - Энэ чө тгө р ийн ү нэр байна гэж Ур су лагийн х элэх эд Мелькиадес татгалзаж, - Огт ү гү й. Чө тгө р бо р ын х ү члийн ү нэр тэй байдаг нь то гто о гдсо н юм, энэ бо л ер дө ө ялих гү й жаах ан тү р гэн цагааныү нэр гэжээ. Тэгээд Мелькиадес, шу нх ны ту н х ачир х ам шингэнийг су р гамжлангу й ду у гаар дэлгэр энгү й гэгч нь тайлбар ласанбо ло вч Ур су ла тү ү нийг нь о гт со нир х со нгү й, х ү ү х дээ мө р гү ү лэх ээр авч явжээ. Үү нээс х о йш х у р ц ү нэр гар ах ад, Мелькиадес санаанд нь о р о о д байдаг бо лжээ. Бү дү ү лэг лабо р ато р ид нь о ло н х у вин, юү лү ү р , шү ү р , шү ү лтү ү р ээс гадна энгийн х яс, р илү г х ийх х алу у н х ү зү ү т шил,Иу дийн Мар игийн х эр эглэж байсан гу р ван цо р го то й нэр эх то го о ны шинэчилсэн тө слө ө р цыгану у дын ө ө р сдийн нь х ийсэн бү р х ээр тө дийх ө н байдаг байлаа. Тү ү нээс гадна Мелькиадес до ло о н гар игтай тэнцэх до ло о н тө мө р лө гийндээж, алтны то о х о ёр дах ин их эсгэх Мо исей, Зо симын то мъёо ло л, их магистер ийн салбар т х амаар ах тэмдэглэл, зу р гийг Хо се Ар кадио Бу эндиад ө гчээ. Эдгээр ийн у чр ыг о лсо н х ү н р илү гар гаж чадах ажээ. Алтыг х о ёр дах ин ихбо лго х то мьёо ло л энгийн байсанд х о р х о й нь х ү р сэн Хо се Ар кадио Бу эндиа х эдэн до ло о х о но г эх нэр тээ тал засаж байгаад нандигнадаг х айр цагнаас нь х у у чны зо о сыг гар гу у лж, мө нгө н у сны х у ваагдах ын то о го о р тү ү нийг ньо лшр у у лах аар амлажээ. Ур су ла нө х р ийнх ө ө шалаад салах гү йд аанай л цаар галж чадсангү й. Бу эндиа гу чин ду ло ныг х у винд х ийж, х ү х эр т х ү нцэл, зэсийн ү р тэс, мө нгө н у с, х ар ту галганы х амт х айлу у лав. Дар аа нь энэ бү х нээ то со нту у лга бү х ий то го о нд х ийгээд ү мх ий ү нэр тэй ө тгө н бантан бо лто л нь шү ү н гал дээр бу цалгасан нь алт бо лж ар вижих аасаа илү ү ер дийн цар ду у лын бу р амтай тө стэй юм бо лчих жээ. Ах ин нэр ж до ло о н гар игийн нэр бү х ийтө мө р лө гтэй х о лин дах ин х айлу у лж, гер месийн мө нгө н у с, байвангаар бо ло вср у у лж, цагаан лу у вангийн то с байгаагү йн у чир гах айн ө ө х ө нд дах ин бу цалгах зэр гээр их зо р игто йго о р аз ү зэн но цо лдсо ны эцст, Ур су лагийн ү нэтө в то го о ны ёр о о лд бар ьцалдан наалдсан шимэлдгэр х ү ү юм бо лчих о в. Тэр ү еэр цыганыг дах ин ир эх эд Ур су ла то сго ных ныго о тү ү ний ө ө дө ө с ту р х ир сан бо ло вч то сго ных ныг нь айх аасаасо ниу чир х ах нь дийлжээ. Цыгану у д зү йл бү р ийн х ө гжим чих дө жр ө м х ангину у лсаар гу дамжаар ө нгө р ч, зар ч нь низианзных ны х амгийн ау гаа их нээлтийг ү зү ү лнэ гэж зар лав. Цө мө ө р ө ө цыганы асар тийш о чиж, нэг сентавотө лө ө д до то гш о р во л Мелькиадес эв эр ү ү л, зав залу у , ү р члээ атир аагү й, гялалзсан шинэ шү дтэй бо лчих со н байж байлаа. Бамтсанаас бо лж нү цгэн бу йл ү лдэж, х ацар нь х о нх о йж, у р у у л