ᠵᠢᠷᠭᠤᠳᠤᠭᠠᠷ ᠪᠥᠯᠦᠭ 《ᠠᠪᠤ ᠴᠡᠴᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠣᠷᠣᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ》 ᠳ᠋᠊ ᠭᠠᠷᠮᠠ .pdf
Зу рга ду га а р б ү лэг Мичин жилийн цагаан сар бо ло в. Шиний нэгний ө дө р би су мын тө вийн х эдэн айлаар х эсэж,х ар гу р илын бо о в х эдэн шир х гийг о лло о . Энэ бо о вну у дыг эмээ инээд алдан х ү лээн авсных аа дар аа, -Хү ү минь, чамд шигшсэн гу р илын ганц цагаан бо о в о лдсо нгү й юу ? гэлээ. -Үгү й. гэх эд минь -Чамд энү ү х эн х ө дө ө гү ү р таньдаг айл бий билү ү ? -Бий. Жавзан эгчийнх . Ух аагийн ө вө р у р у у бий. Бас A Самдан гу айнх . / -Иш х ү ү минь, тэгвэл мо р до ж ү з. Эмээ нь мо р ь о ло о д ө гье гээд До го о гу ай гар ч о дсо но о у дсанч ү гү й нэгэн мо р ь х ө тлө н ир эх нь со нсо гдло о . Намайг байдгаар нь х у вцаслу у лав. Би о йр до о ө мсө ө гү й шинэ даалимбан гадар тай ү стэй дээл,цагаан х у р ган малгайгаа ө мсө ж ёсто й нэг цагаан сар аар л х ү н ингэж явдаг бо ло в у у гэмээр их эмсгээр х аниасаар мо р ь у нан су мын тө вө ө с шо гшу у лан гар ав. Энэ ө дө р х ө дө ө ну тагт х эдий зу дтай бо ло вч нар тай байв. Цасны шир х гү ү д нар ны гэр элдсо ло нго р о н х ар агдана. Уу л х ө ндийн алсад аду у бэлчин бар аан дү р с нь тэнгэр ийн цэнх эр х язгаар тай нийлэх мэт ү зэгдэнэ. Тал ну тгаар мо р ьто й зо лго о чид, х эсү ү лчид нааш цааш давх илдах бө гө ө д х у р ц, то д ө нгиинх у вцас нь ялгар ан х ар агдана. Яах гэж ийнх ү ү намайг х ө дө ө айлу у д у р у у яву у лсныг би о йлго х гү й л байв. Юу ч гэсэн До го оэмээд цагаан гу р илын бо о в л х эр эгтэй л юм байж. Би тэр ө дө р нээр ээ ч ганц цагаан бо о вто й бо ло в. Тү ү нийг Жавзан эгч нэгэн ду гу й цагааных амт ө гчээ. Бас х ар гу р илын дө р вө н бо о вто й бо лж, ганц тө гр ө г х у р тэл о ло в. Ор о й намайг ир эх эд До го о гу ай сайх ан зантай у гтав. -Ээ х ү ү минь, даар сан байлгү й яах вэ. Су у , су у ! Цай у у ! Хо о л ид! Ду лаац! х эмээн До го о гу айэгээ л нэг то м х ү н у гтах мэт х элээд -За эмээдээ бэлгээ ө гчих гэв. Би ө вр ө ө у х аж, айлаас о лсо н х ар цагаан гу р илын бо о во о цө мийнь ө гө в. Тэгэх дээ нэг цаасаа л ө гсө нгү й. -Аа бас сайн х ү ү шү ү гээд эмээ бо о вну у дыг далд х ийж, ду гу й цагаанаас эмтлэн амсажү зсэнээ, -Май, ү ү нийгээ чи ид! Юм о лсо н х ү н идэлгү й яах вэ гэж ту н чу х ал зү йл бу цаан ө гө х мэт х о ёр гар аа сар вайв. Энэ ө др ө ө с х о йш бо о вну у дыг би дах ин ү зсэнгү й. Эмээ, надад бо о вну у даас зө вх ө н ө гө ө гү йгээр ч бар ах гү й у лам Л ч х ар гис до гшин бо лж,зар ах гү й ажилгү й бо лло о . Үү р цаймагц намайг х эдэнтээ ду у дсанаа сэр эх гү й бо ло х о о р ө нө ө х о о ср о о со о у гз татандээлийг минь х амж авна. Намайг ө ө р ийн эр х гү й ө ндийх ө д, -Хо р мо йго о чир сэн но вш! Настай х ү нийг ө р ө вдө х х айр лах аа мэдэх гү й. Одо о бу шу у галтү лээд, мө сө нд яв! гэж ту шаана. Би гал тү лж, шу у дай авч го л у р у у явах бө гө ө д х ү йтэн х айр у у ө глө ө мө с х агалах шиг х эцү үюмыг би ү зсэнгү й. Жижиг сү х ээр мө сийг до х ино . Зу заан шил шиг ту нгалаг мө с до р о о х ө ндийгү йгээр чу лу у тайгаа бар ьцалдан х ө лдсө н у чир , надад юу н амар дийлдэх билээ. Ар ай гэж эмтлэн, шу у дайны ду нду у р мө с ү ү р эх эд жавар х ацар гар ыг х айр ч, гар минь у лайн,даар снаас мэдээ алдана. Бээлий надад байсангү й. Хичээлдээ би ямагт х о жигдо х бө гө ө д ү р гэлж ө лсгө лө н явна. Байр ны х ү ү х дү ү д х о о лно о со ох ааяа илү ү чилж, х ар гу р илын тал манту у ч юм у у , нэг ү мх мах ч юму у цаасанд бо о н авчир ч ө гнө . Энх ту яа их сайн жаал. Тэр надад гэр ээсээ идэх юм авчир ч ө гө х бө гө ө д тэр нь х эдийгээр аду у ны мах бо ло вч тү ү ншиг амттай зү йлийг би ер идэж ү зсэн бо ло в у у даа. Хичээл тар магц би гэр тээ ир нэ. До го о авгай дө р вө н шир х эг бо о р цо г ө гө ө д х ар цай аяганд х ийж, -Бу шу у идэж у у ! Бар илгын тү ү гээр явж зо мго л тү ү ж ир ! гэж ту шаав. Би бар илгын тү ү гээро чих о д тэндх ийн ах нар цө м манай аавын танилу у д байв. -Аа Цэдэв х ү ү ир эв ү ү ? -Ааваас нь су р аг байна у у ? -Алга аа. Зо во х юмгү й х ү ү минь, цэр эгт сайн яваа гэнэ билээ. Тамсагбу лагт байгаа гэсэн.Ну тгийн у лсу у д сая о чо о д ир сэн дээ, -Энэ х ү ү До го о гийнд гэл ү ү ? Айх тар чавганц даа. За х ү ү минь A май, наад жаах ан зо мго ло ошу у дайлж ав!. / Би зо мго лыг яар ан шу у дайлна. Энэ завсар ө нө ө х ах нар яр ьсаар л байна. -Ай х ө ө р х ий дайн ч бо ло х юм билү ү ? Цаг х эцү ү байна. -Ах нар му у сайн гер ману у дыг бар у у н тийш нь х ө ө сө ө р гэдэг шү ү . -Тэд дийлнэ. Сайн санаатай х ү мү ү с юу нд ч дийлддэггү й юм. -Дайн бо лбо л х эцү ү длээ. 3 9 о н шиг юм бо ло х вий гэж зо во х юм. -Дайн х аана ч дайн л юм. Идэх у у х , ө мсө ж зү ү х х ү р тэл х о во р до о д, энэ зу д х ү р тэл х ажу у наас. Би зо мго ло о ү ү р ч бу цаж алх ана. Тэр дайн гэгч юу вэ гэж бо дно м. Бо д бо дсо о р эцэст нь дайнгэгч манай До го о эмээ шиг ийм л нэг у у р тай чавганц байдаг бо ло в у у гэж сананам. Ийм чавганц айл бү р ээр о р о о д, идэх у у х ыг нь х амж, байдгийг нь цө лмө ө д, х ү мү ү с эгээ л нэг надшиг х о о со н но йто н явах ыг дайн гэдэг бо ло в у у гэж бо дно м. Тийм ч байж магадгү й. Би алх саар л байв. Бяцх ан зү р х минь баясалтай цо х илно . Аав минь сайн яваа. Тамсагбу лагтбайгаа. Аавынх аа ту х ай ду у лсан бо ло х о о р сэтгэлд таатай. « Аав минь мө д ир нэ. Манайх о йр то н нү ү ж ир эх эд би гэр тээ х ар ина. Энх ту яа бид х о ёр х у р ганд явж, Хэр лэнгийнэр эг дээгү ү р у с х ар ан х ө л нү цгэн гү йлдэнэ. Тэгэх эд ийм их цас байх гү й. Уу л х ө ндий но в но го о н байх биз. Ай яасан го ё вэ! гэж би х ө ө р ө н бо дно м. Намайг зо мго л ү ү р ээд ир эх эд До го о гу ай ер баяр ласан шинжийг ү л ү зү ү лэх бө гө ө д, -Тэр х атавчинд тавь! Тэгээд цай у у вал, у у гаад, мө сө нд яв! гэж ту шаана. Мө сийг би ө дө р тх эдэн у даа ү ү р эх бо ло вч До го о гу ай цай их у у х у чир до р х но о ду у саж о р х идо г байв. Нэгэн у даа намайг мө снө ө с ир эх эд До го о гу ай сайх ан зантай у гтав. Тэр ээр то о то й х эдэнбо о р цго н дээр до мбо н саах р ын х элтэр х ий тавиад -Цай у у ! Дар аа нь х о ёу л гэр тээ зах иа бичнэ гэв. Намайг цайгаа у у ж ду у смагц эмээ минийто лго йг их эд энх р ийлэн нэгэн у даа илээд, Л -За цаас ав. Бич! гэж ту шаав. Би ч х ар андаа цаас бэлтгэлээ. « Сайн у у ээж ээ!» гэж До го о гу айзү гээр л нэг х ү нтэй мэндэлж байгаа юм шиг эх лэв. -Би их сайн байна. Эмээ надад их сайн байдаг. Би ө лсө ө гү й, дандаа цатгалан байна. Та нар ыгсанаагү й. Наашаа ир ээд х эр эггү й. Су р гу у лиа тар ах лаар нэгмө сө н о чно . Ингэж бичү ү лээд зах иаг авч -За о до о зо мго лд яв! Би энэ зах иаг яву у лна гэв. Над х ичээлээ у нших зав о лддо ггү й байлаа. Нэгэн ө глө ө ийм явдал бо лло о . Тэр ө дө р машду лаах ан бө гө ө д х авр ын амьсгал о р со н юм шиг байв. Ангийн цо нх о о р сайх ан ту нгалаг нар мэлтийтэл ту сна. То о ны х ичээл о р ж байв. Цэр эндо лго р багш х ү ү х дү ү дийн даалгавр ыг шалгав. Би му у дү н авлаа. -Яаж байнаа, Цэдэв ээ! Яагаад му у авч о р х ив? Чи чинь гу р ван жил дар аалан сайн су р сан шү үдээ! гэж Цэр эндо лго р багш зэмлэнгү й байдлаар надад х элэв. Би то лго йго о маажин зо гсо в. -Дү ү минь, багшдаа ү нэнээ х элчих . Чи ер нь энэ жил су р лагаар их му у бо лжээ. Яагаад байна? Миний нү ү р у лайн, чих х ү р тэл х алу у о р гио д явчих лаа. -Багш аа надад бо ло х у у ? гэж Энх ээтэндээс гар аа ө р гө в. -За! -Багш аа, энэ Цэдэвийн байгаа айл байна шү ү дээ. До го о эмээ чинь их у у р тай юм билээ.Цэдэвт идэх юм ө гдө ггү й. Бас дандаа х ялалзаж цэх элзэж, ү р гэлж л тү лээ тү ү , мө с ч авчир гэдэг юм билээ. Тэгээд х ө ө р х ий амьтан, Цэдэвт х ичээл давтах зав о лддо ггү й байх аа. -Тийм ү ү ? гэж Цэр эндо лго р багш ду у алдаад -Нээр ээ юү ? гэж надаас асу у в. -Нээр ээ шү ү дээ? Тиймээ, Цэдэв ээ? гэж Энх ээ асу у в. Би юу ч гэж х элж чадах гү й зо гссо о р лбайв. « Одо о яана? Багш эмээ дээр о чно . Эмээ надад му у х ай зан A гар гаж зо дно » гэж би айнбо дно м. / « Үгү й, тэгснээс явсан дээр .Ээж дээр ээ о чсо н дээр . о р го ё» гэж. Би гэнэт шийдэв. Ийнх ү үби х ичээл тар тал тэсэж ядан х ү лээв. Хичээлийн дар аа намайг гу анз у р у у явах ад Энх ээ, -Чи х аачих нь вэ? Хар их гү й юм у у ? гэлээ. -Үгү й, чи явж бай! -Чи надад го мдсо н биш биз? -Үгү й, ү гү й. -За тэгвэл баяр тай! Энх ээг гү йн о р мо гц би шу у д гу анз р у у о чив. Манай су м до р но зү г явсан машины зам дээрбайдаг ту л ө дө р бү р машин ир нэ. Тэр машину у д гу анзны х ажу у д зо гсо ж, даар ч бээр сэн аяны х ү мү ү с гу анзанд х о о лло н ду лаацаад явдаг байв. Би гу анзанд бу шу у х ан о р ж, нэг тө гр ө гө ө р ө ө манту у авав. Хар гу р илын манту у х о ёр шир х эгө гдө г байлаа. Би х алу у о р гисо н тэр манту у ны нэгийг идэж, нө гө ө г сү ү лд идэх ийн ту лд ө вө р тө ө х ийв. Гадаа гар вал гу р ван машин зо гсо ж байх бө гө ө д х ү мү ү с нь гу анзандбу жигналдана. Би машин дээр сэмээр х эн гар ч, тэвшний ө мнө талд байх бо сго ж тавьсан х эдэн шу у дайтайачааны дэр гэд бө х ийн су у гаад дээр ээсээ эсгийгээр дар у у лав.