ᠠᠷᠪᠠᠨ ᠳᠣᠯᠤᠭ᠎ᠠ᠂ 《ᠮᠢᠩᠭ᠎ᠠ ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠰᠥᠨᠢ ᠶᠢᠨ ᠦᠯᠢᠭᠡᠷ》 （ᠰᠣᠩᠭᠤᠳᠠᠭ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠯ） （ᠺᠢᠷᠢᠯ） .pdf

МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 499 хэсдэг боллооэ . Нэгэн өдөр ардын захад очтол холоос нэг амьтан үзэглдлээ . Зэрлэг араатан юмуу далайн амьтан болов уу гэж ойртон очвол нэг маш том морийг далайн захад уясанб алаа . Морины дэргэд цулам ойртсон синь, тэр их дуугаар янцгаасанд айн зовж зайлъя гэтэл газар дороо снээн хүн гарч иээд Чи ямар хүн бэ? Хаанаас гарчирэв? гэж хойноос дагасанд Ноён минь , би харь холын хүн билээ . онгоцоор явж байгаад онгоц усанд живж , хэдэн хүнтэй усанп орж үхэх гэж Ўайтал Аллах тэнгэр, модон тэвш хайрлан миний амийг аварсанд би тэр тэвшийг унаж мордоод далайн долгионд цохигдсоор энд хүрч ирсэн билээ гэв. тэР хүн: Намайг дагаав яв гэж миний гарас барин газарт ухсан нэгэн зоорьт оруулж идэх уух юм өгсөнд цадталаа идэж, сэтгэл тайван боллоо . тэр хүн миний байдлыг асуусанд эхнээс нь аваад дуустал нь бүх үйл явдлаа тоочин хэлдсэд минь их гайхаж билээ . тэгэд би тэр хүнд : Ноён минь намайг битгий буруушаагаара . Би чамд бүх үнэн байдлаа хэлж айлтгав. Опоо чи надад энэ газкар МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 500 доорхи зооринд суудаг учраа хэлнэ үү. Арлын хөвөөнд энэ олон морь уясан хэрэг юу бидээ гэсэнд тэр хүн:Бид энд олуулаа энэ аралд эндд тэндгүй тарж суудаг. Махрианз хааны адуучин нар бөгөөд хааны агт адууг нь цөм манай мэдэлд байдаг юм . Сар бүрийн шнэдээр бид сайн угсааны удаа авчирч азарганд гишгүүлээгүй гүүг уяад энэ зооринд хоргодон сууна. Далайн азрага гүүний үнэрийг авч орчин тойронд хүнгүй бол гүүг гишгээд далайд аваад явах гэхэд нь гүүг уяатай болохоор азрага нь өшиглөн хазаж унгалдана. Тэр чимээгээр бид зоориноосоо гарч их чимээ гарган азаргыг цочоож далайд хөөнө . Тэр олон гүүнээс гара унага нь дэлхийд илжилгүй хурдан морь болно. нэг унагыг үнэ, тулам дүүрэн мөнгө хүрнэ. Одоо далайн азрага ирэх ойртлоо . Аллах тэнгэрийн тааллаар бол би чамайг маранз хаанд хүргэж бараалхуулъя. Чи бидэнтэй уулзаагүй бол энэ арал дээр ганцаараа уйтгарлан үхэх байсан харин надтай учирснаар би чамайш тэнхрүлэн тусдлаж нутагт чинь хргүүлье гэсэнд би тэр адуучинд үнэхээр их МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 501 баярлаж ярилцан суутал гэнэт далан азрага уснаас гарч их дуугаар унгалдаж гүүг гишгиж дуусаад далайд гүүний хамт оох гэж их дуу чимээ гарсанд адууч гартаа ширэн бамбай , илд барьж нөхдийг дуудан азрагбг хөөе гэсэнд олон хүн бамбай жад илд барин гарё их дуугаар хашгиран шуугилдаад азрага цочин айж далайд усны үхэр мэт шингэн орлоо . тэндээс адуучин хүн бүр нэг гүү хөтөлж ирээд: Намайг, энэ ямар хүн бэ? гэж асуусанд миний түрүүчий үгсийг өнөө хүн хэлэв. Тэр адааучин миний ойр сууж , хоол хүнсээ гаргаж хамт илээл надад нэг унага өгч , олон морь авч одоод махранз хааны хотод хрч ирээд, адучин хаанд миний тухай айлтгасанд хаан намайг дуудуулжээ . хаанд бараалхаж ёсолбол ,хариу ёсолж: Сайн явж ирэв үү? Гэж миний явдлыг асуугаад эхнээс нь эцсийг хүртэл цөмийг хэллээ . хаан ихэд гайхаж намайг далайн боомтоын дарга болгож, гоёмсог сайхан хуцвасаар шагнаж, шадар сайд болов. тэндээс далайн боомтонд ирэх олон худалдаачин ,идалайчдаас Басар хот аль зүгт МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 502 байгаа болохыг асууж Багдадад буцахыг бодовц мэдэх хүн нэгч үгүй байлаа . харь газар удаан хугацаагаар суусандаа уйтгардан гасалж, нэг өдөр махранз хааныд очсон чинь олон энэтхэгчүүд байлаа . Амар мэндийг асууж , энэтхэг газрын байлдыг ураглаваас энэтхэг иргэний дотор олон анги язгуур бий гэлээ . үүний эрхэм -ь шахрид юм . хүнд хор хийхгүй _, хүнийг албадах баглахгүй Ўас бярман гэдэг хүн бий . Архи уухгүй дуу хөгжим сонсож жарган сууна. Тэмээ адуу бий . Энэтхэгийн иргэний дотор анги язгуур бий гэсэнд гайхахын ихээр гайхсан билээ . Би махранз хааны улсад ба хашид гэдэг наган арлыг үзлээ . Өдөр шөнөгүй хэц хэнгэргийн дуу сонсдоно. Мэдэх хүмүүс ба жуулчин нараас асуувал , тэр арлйын хүмүүс зөв үзэлтэй , томоотой улс гэнэ. Мөн далайд хоёр зуун тохой урт загаё , шар шувуун толгойтой загас зэрэг сонин гайхамшигтай зүйлийг энэ аянд маш олон үзсэн боловя тэр бүгдийг тоочиход их л нурших тул тэр бүрийг хэлэхгүй . олон арлуудыг үзэж нэг өдөр далайн хөвөөнд МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 503 таягаа барьж зогсож байтал олон худалдаачинтай нэг их хөлөг онгоц ирж боомтонд ороод далбаагаа хурааж шат тавьж оон онгцон эд барааг буулгалаа . Би түүнийг дансаанд авч хөлгийн эзнээс: Ондоо юм байна уу? гэж асуусанд: Ноён минь миний хөлөг дээр бас бараа бий боловч эзэн нь далайд үхсэн билээ . тэр барааг бид одоо үнэ ханшимйн нь мэдэж худалдаад Багдад хотод байгаа түүний төрөл хамаатны хүнд өгөх санаатай гэсэнд: Тэр барааны эзний нэр хэн гэгч вэ? гэж би асуусандТэр хүний нэр Синдбад далайч гэдэг . далайд живсэн билээ гэсэнд тэр оногцны эзний царайг нарийвчлан үзээд чанга дуугаар: Тэр эд барааны эзэн чинь би байна . Синдбад далайч гэ¤эг би мөн. Тэр загасны арал дээо хоцорсон , нөхөд минь цөм усанд үхэж ганц би Аллах тэнгэрийн авралаар амьд гарё аянч-ы юм угаасан модон тэвшин сууж хөлөөрөө сэлэх салхи долгионд түлхэгдсээр нэгэн аралд хүрч ирээд Аллах тэнгэрийн авралаар Махранз хааны адуучинтай учирч, энэ хотод ирээд Махранз МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 504 хаанд бараалахсанд зэрэг явдлаа хэлсэнд хаан өршөөн уучилж энэ хотын боомтын дарга болгосон билээ . Чиний авчирсан энэ бараа бол миний хөрөнгө юм гэсэнд хөлгийн эзэн хашигран хэлсэн нь: Тэнгэр минь ээ, энэ ертөнц пээр хн амьтанд шудрага ё гэгч үгүй болсон юм байжээ гэв. Би чамд явдлаа эс хэллүү гэвэл онгоцны эзэн , Чи миний үгийг сонсож эзэнгүй болсон эд барааг олж мэдээд бусдын манд хорсон шунаж байгаа юм биш үү. Тэр эдийн эзэн бусад аянчны хамт усаню унаж бүгдээрээ үхсэнийг бид үзсэн байтал чи тэр эдийн эзэн гах чинь юу вэ ? гэсэнд хөлдгийн эзэн минь худал би хэлэхгүй гээд, Багдад хотоос гараад тэр усанд орсон арал хүртэл яаж явсан зэрэг нарийн учир байдлыг тодорхой гаргаж хэлсэнд хөлгийн эзэн ба олон худалдаачин нар миний үгийг үнэн болохыг ойлгож амь мэнд гарсганд минь баяр хргэж хэлсэн нь: Тэнгэр минь ээ, бид чамайг усанд үхсэнн гэж саналаа . харин Аллах тэнгэрийн авралаар дахин амьдарсан байжээ гээд миний эд барааг тоо ёсоор тушаасанд их МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 505 үнэтэй , өнгө сайтай эдээс нэг хэсгийг шилэн авч тэр хөлгийн онгоцчдоор дамжуулан хаанд бэлэг барьж өөрийн явсан хөлөг онгоц ирж, эд бараагаа олсон учир явдлыг хэлбэл хаан ихэд гайхаж , миний үнэн шударга үгтэйг мэдээд маш их хайрлан өршөөж хариу бэлэг өглөө . тэндээс эд бараагаа худалдаж их ашиг олод тэр хааны хотоос элдэв эд хогшлыг худадан авч хөлөгтөө ачаад хаанд бараалхаж хишиг хүртэн мөргөн ёсолж орон нутаг ах дүүгээ буцах чөлөө айлтгаж мэдүүлсэнд , хаан үлэмж идээр шагнаж салах ёс гүйцэтгээд хоцров. Тэндээс өлзийтэй сайн явж өдөр шөнөгүйы аялсаар Басар хотод хүрч буугаад амь мэнд буаж ирсэдээ Багдад хотын зг аялан явж гэр орондоо хрч ах дүү, айл нөхөдтэйгээ золголоо . харь газар зовсон зүдэрсэн , аян замдаа эцэн цуцсан , айсан цочсоныго мартаж, боол шивэгчин , орд харш зэргийг худалдан авч эцгин үеэс илүү элбэг болоод олон нөхөдтэй урьдынхаасаа илүү ханилж , сайхан идээ, үнэтэй ховор ундаа дарс ууж найр наадам , баяр цэнгэлээр жарган суух МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 506 болов. Аллах тэнгэрийн таалалд нийлэлцвэл:Долоон аян явдлын хоёрдугаарыг чамд маргааш би хэлж өгте гээд далайч Синдбад явган Синдбадад оройн хооол өгч шижир алт шагнаж : Чи энэ өдөр бидний уйтгарыг сэргээлээ гэсэнд үүрэгч Синдбад маш их баярлан ёслоод шагнасан бэлгийг авч хүний явдал гэж бас хачин юм даа гэж гайхахын хэхээр гайхаж гэртээ буцаж хоноод өглөө боссоны дараа : Синдбад далайчийн гэрт очсон чиньв сайн болов гэд буцаж явав. Бусад олон нөхдин ирсэнп идээ засаж найр цэнгэлээр цагийг өнгөрөөн суух завсар Синдбад далайч хэлсэн нь: Өчигдөр би их сайхан жаргаж сууснаа та бүхэндээ хэлсэн билээ . Тэгээд үлгэрээ цааш үргэлжүүлсэн нь : Харь улсыг үзэж арилжаа наймаа хийж , амь зуух ашиг олъё гэж бодлоо . Тэгээд удалгүй жд охгшлоо үлэмжхэнийг худалдан авч баглан хүлэд сайхан эдээр хийсэн далбаатай усчин хүэ олонтой , нэг сайхан шинэ хөлөг онгоцыг аваад олон худалдаачины хамтаар ачаа бараагаа тээж аянд дахин мордсон МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 507 билээ Аян өлзийтэй сайн явж нэгэн далайгаас нөгөө далдайд орж нэгэн арлаас нөгөө аралд шиджин буусан газар бүхэндээ улсын сайд түшмэл, худалдаачин наймаачин данзчинтай уулзаж, арилжаа наймаа хийсээр нэг сахан аралд хүртэд ургамал мод , боловсорсон жимс, үнэртэн цэцэг , дуутан шувуу, тунгалаг ус байвч гэр орон утаа гаргах хүн амьтан үгүй байжээ . Хөлгөө тэнд золгсож аянчин худалдаачин бууж уул ус, мод шувууг үзэж гайхан явахад нь бм бас быусдыг дагалдан гарч модно дандахи нэгэн тунгалаг усны эрэгт суугаад , авч явсан хүнсээ идэж байтал салхи нь найртай, сэтгэлд §охистой сайхан тул суусаар үүрэглэж унтаад боссон чинь юу ч үзэгдэхгүй байв. Онгоцчид намайг мартаад явсан байжээ . Зүүн баруун тийш харж үзсэнд надаас өөр хүнгүй тул их гунихран санаа зовсонд яс минь арайл хэмхэрсэнгүй . Энэ газар идэж уух юм ч юу чүгүй , цөхөж ядаж анх удаа амьд гарсан бол энэ удаа дахин хүний нүүр үзэхээс өөнгөрсөн байжээ гэж уйлан гасалж , гэр орондоо санаа амар сайн хувцас өмсөж , сайхан МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 508 идээ унд ууж идэж, эд мөнгөөр дутахгүй байтал аянд явөх гэ урьд зүдэрсэн зковсныг бодолгүй явсандаа их гэмшиж шаналж сууж байж чалдахгүй болод цааш нааш яван нэгэн өндөр модон дээр гарч үзвэл хүн амьтан огтүгүй гагц, тэнэр, ус, мод, шувуу, арал хойг, элс шороо, төдийхөн үзэгдэнэ. Тэгээд бас цааш нь анхааран үзвэл арадл нэг том цагаан юм үзэгдэнэ . модноос бууж тэр юмны зүг очиж үзвэл нэг том цагаан памбагар юм байна. тойрон харвал үүд хаалга байхгүй, авиран гаръя гэтэл маш гөлгөр тул гарч болхгүй байв. Тойрон явж алхаи хэмжвэл тавин том алхам байв. Энэ памбагар юмны дотор яаж орох билээ гэж гайхаж байтал нар шингэх боллоо . гэтэл гэнэт нар халхлагдаж харанхуй ыболов. үүл халхалавуу гэж дээш хартал нэг том шувуу нарыг халхлан ниссэн байжээ. үүнийг үзээд их л гайхаж байтал гэнэт санаанд орсон нь аян замд олон удаа явсан хашир хууцчуул далайн аралд Ариаг гэдэг гарьд шувуу бий, зулзагыг заанаар тэжээдэг гэж хэлэлцдэг . Миний үзсэн тэр памбагар юм бол МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 509 гарьдын өндөг байхаа гэж гайхтал тэр шувуу бууж иртэл хөлөөжийж өндгөө жигүүрээрээ тэврЅн унтсанд сэмхэн очиж толгойгоо ороосон бүсийг авч биеэ тэр шувууны хөлөөс хүлээд , энэ шувуу намайгш хүнтэй газар аваачвал энд хэвтсэнээс дээр биз гэж бодоод шөнө нойргүй хноолоо . Өглөө удаан нарнаар тэр шувуу өндгөн дээрээс босож, чанга дуугаар дэгдэг ниссээр дээр гарсанд огторгуйн үүлэнд хүрэв үү гэсмээр санагдлаа . тэндээс доош буун буусаар нэгэн газар хүрч өндөр гүдгэр дээр суусанд би яаран сандран уягаа тайлж шувуунаас айн чичрч тагжинж зайлтал харин газраас нээн юм шүүрч дэгдэн ниссэнийг үзвэл нэгэн том аврага могой байв. тэр гүдгэр газраар нааш цааш явж үзвэл эргэн тойон том агуй , гүнзгий хавцал ам байв. тэр амын захад тэнгэр тулсан өндөр уул багаа нь хүн түүний оргилыг үзэж чадмааргй , авирвал дээр нь гарч чадахгүй тийм өндөр уул байсанд тэр аралдаа байх минь яав даа , жимс идэж, ус ууж амьдраад амь зуух бололцоотой байлаа . Энэ хний буйд газар мод жимс ч үгүй юм . Б гэгч МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 510 нэг зовлонгоос гараад улам хүнд их зовлонд учрах юултай үйлтэй хүн билээ . гэж нааш цааш тэр уулын амар явж үзвэл тэр газрын шороо, чулуу нь цөм очир алмас байв. Энэ чулуу бол маш хатуу , төмөр цахиур хүртэд даахгүй, түүнээс хэмхэлье гэж оролдво« маш жижгээр хэмхэрэнэ. Тэр іулын амаар дүүрэн хорт могой байх ба бүдүүн нь дал модны чинээ,том нь зааныг ч залгиж чадна . гаоьд шувуунаас аж могой өдөр нуугдаж шөнө гарна. Тэр олон могой үзээд, тэнгэр минь ээ: Өөрийн үхэх цагийг би өөрөө ойртуулсан байна гэж могойноос айн идэх уухыг мартаж нар хэлбийхэд хонох газар эрж нэгэн агуй олоод амсрыг үзвэл маш нарийн явцуу бөгөөд өмнө нь том чулуу байна . Агуй дотор орж тэр чулуугаар амсрыг халхлан бөглөж одоо авулгй боллоо гэтэл агуй дотор нэгэн аймшигтай аврага могой өдгөн дээрээхэвтэхийг үзээд хөвчин биеийн шар үс сэрвийж заяа минь мэдэг гэж шөнө нойргүй хонож өглөө болмогц , агуйн амсрын чулууг зайлуулж гадгаш гарад нойр хоолгүй, айсан зовсондоо толгой эргэж МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 511 согтуу хүн мэт болоод тэр амаар нааш цааш явтал гэнэт дээрээс нэгэн их мах унасанд цочин айж энэ ву билээ гэтэл урьд худалдаачин аянчин, жуулчин нараас очир-алмас ууланд аюул гамшиг үлэмжхэн байсан учир хүн ойртон очиж ччадахгүй боловч аргатай худалдаачин, хонь үхэр, алж махы нь хэсэглэн ц авчаад тэр алмасын уулын аманд орхиж үд болтол хүлээвэл хашир бүргэд нисэн ирж тэр махыг нь шүүрэн ууландаа гаргахад худалдаачид их дуугаар хашгирч шувууг цочоон хөөвөл шувуунууд зуж явсан махаа унагадаг байлаа . Унасан маханд наалдсан ирсэн очир-алмасыг ар өвөр, гутал хувцасгүй дүүргэж нэг хэсэг их мах ож , өвчүүн дээрээ тавин, түрүүчийн гарьдын хөлнөөс уяж байсан бүсээрээ биҐэ тэр махтай сайтар хүлж хэвттэл гэнэт нэгэн бүргэд ирж махы шүүрэн оргил дээр гарч суулаа . төдий удалгүй их дуу чимээ гарлаа . Бүргэд махыг гээж цочин ниссэнд уяаг тайлууж махан дотроос бостол бүргэдийг хөөсөн худалдаачин хүн ирж цус гаалдсан миний хувцсыг үээд их айн цочиж: Аллах тэнгэр МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 512 минь ээ, энд шулам байна уу гэж гаслан дуудаж: Чи ямар амьтан бэ? Энд ямар рхэргээр ирсэн билээ гэсэнд би, надас битгий ай . Би сайн хүн билээ . миний энд ирсэн учир явдал маш гайхалтай . үүний тулд би худалдаачин явсан билээ . надаас айх зовох хэрэггүй , би чиний сэтгэлийг баясгана миний авч гарсан очир- алмас , чиний хаясан махандп наалдсан алмасаас илүү сайн тул озвох хэрэггүй гэсэнд тэр хүн баярлан ерөөж үг ярилцаж байтал мах орхисон бусад олон хдалдаачин ирж : Амь гарсан чинь сайн байна гэж ёсолж намайг авч явсанд энэ алмаст уулын аманд яаж ирсэн , аян замд юу юу үзсэн зэргийг нэгд нэггүй хэлж, намайг аварсан тэр махны эзэнд авч гарсан алмаснаасаа өгсөнд тэсгэлгүй баярлаж ихэд ерөөж. Олон хцудалдаачин хэлэсн нь: Аллах тэнгэр мэдэг, чи бас хувьтай хүн байна. энэ газкраас чиний адил амьд гарсан хүн урьд үгүй байсан юм гэв. Аюулгүй тэр газраа нэг шөнө хонож могойн амнаас амь бүтэн гарч айл амьтантай газар хрэх хувь заяатай байна гэж МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 513 тэсгэлгүй баярлан хожон, олон худалдаачны хамт аялан явсаар нэгэн сайхан арлын цэцэрлэгт хүрч ирлээ . тэр цэцэрлэгт зуун хүнийг халхлах сүүдэртэй гаварын их мод ургадаг бөгөд агавр аьах хүн модны оройг өрөмдөн нүхэлбэл гавыр ус урсан цавуу мэт царцан хаттаү . тэр нь гавао мөн юм . тэр нүхэлсэн мод нь хатуу тул түлж болно. мөн аралд манай үхэр сарлаг гэх мэт бэлчин явах нэгэн зүйлийн амьтан байх бөгөөд бие нь тэмээнээс том, өвсөөр хооллоно. Толгойн дунд нь нэг бүдүүн эвэр бий. Биеийн урт нь арван тохой ба ерөнхий дүрс нь хнтэй төстэй , тэр амьтныг хирс гэнэ. Бас үхрээс намхан нэгэн амьтан бий гэнэ. Аянчин жуулчин, далайчин , бадарчин нараас сонсвол хирс нь зааныг мөргөн эвэртээ хатгаж билчин явахад нь зааны тос халун нарны илчинд хайлж хирсийн толгойг тосолсоор хисрийн нүд сохроод эрэг дээр хэвтэж байж гэнэ билээ . гарьд шувуу үүнийг үзээд хисрийг шүүрэн авч түүний хамар дээрх амьтныг хамтаар авачиж зулзагаа тэжээнэ. Тэр аралд сарлагийн төрөл олон амьтныбг би МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 514 нүдээр шүзсэн нь цөм мана энд байхгүй амьтан болно. Алмас чулуу уулын амнаас алмас авч өврөө дүүргэн хурааж