ᠨᠢᠭᠡᠳᠦᠭᠡᠷ ᠪᠥᠯᠦᠭ 《ᠠᠪᠤ ᠴᠡᠴᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠣᠷᠣᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ》 ᠳ᠋᠊ ᠭᠠᠷᠮ᠎ᠠ .pdf

Нэгдү гээр б ү лэг -Бо с х ө ө е, бо с гэм зо лиг о о !. гэж намайг х ү н ду у дах шиг бо ло в. Би то лго й дээгү ү р дээлээнө мр ө ө д шу р ган у нтсаар л байв. -Бо сно у у ? ү гү й юу чи! гэж ө нө ө х ду у ах иад гар снаа, гэнэт х у члагыг минь х у у татаад явчих ав.Би ө ө р ийн эр х гү й ө ндийж, нү дээ ну х ан байтал, -Бу шу у л! Яагаад су у гаад байна! Чамд х ү н ү г х элж байна у у , ү гү й юу ? гэснээ До го о эмээ,ө р ө ө сө н гу тлаар аа намайг шидэв. Хэр эв би амжиж бө х ийгээгү йсэн бо л юу бо ло х байсныг бү ү мэд. Би ч бу шу у х ан бо счээ. -Ай му у гө лө г чамайг! Го ло о с у с авчир ! Галаа тү лээд яв! гэж зү ү н о р но о с До го о гу ай у у х илав.Би До го о гу айг ах ин гу тлаар аа шидэх вий гэсэн мэт тү ү н у р у у айж х ялалзсаар зу у х анд ар гал зэр эглэж, цаасны ө ө дө с цу глу у лан банзан шү дэнз х авир ч гал но цо о х гэж о р о лдно м. Ар галмө д асах гү й. Аду у ны х о мо о л ү йр ү ү лэн байж ар ай гэж асаах ад х ү х ээг нь эвдэр х ий му у зу у х наас у таа савсаж гэр ээр дү ү р эн у таа бо лно . -Аа заяа нь х ар ламар . х о р мо йго о чир сэн но вш. Тэр гал тү лчих эж байгааг нь х ар аар ай! Чо нынбэлтр эгийг . зо р иу д тэгж нү дийг минь х о р сго х гэж у таа тавьж байгаа юм! гэж До го о гу ай у у р сан, у у х илан ө ндийх ө д би тү ү ний гу талдаа х ү р дгийн даваан дээр дээлээ шү ү р эн авчзу гтааж гар ав. Авгайн ду у х ангинасаар . Энэ авгай х эцү ү х эн х ү н байв. Намайг ө глө ө бо лго н ингэж бо сго но .Хичээлээс ир мэгц би ар гал тү ү ж их ядр ах ту л шө нө у х аангү й у нтах бө гө ө д анх андаа ө глө ө ду у дах ад нь сэр дэггү й байв. Тэгэх ийн х амт До го о гу ай нэгэн мэр гэн ар га о лжээ. Намайгдээлээр минь х у чин у нту у лж, х анцу йнаас у р т о о ср о о р о о со р ло н тү ү нийгээ о р но о со о у яж х о но но . Өглө ө ө нө ө х о о ср о о со о ганцх ан у гзр ах ад би нү цгэр ч дээл минь До го о гу айн о р ныө мнө о ччих со н байна. До го о гу ай их зальтай. Ер нь х ар ваас тийм гээч. Нү д нь о ниго р , эгээ л нэг гах айных шиг. Аманд нь цо р ын ганц шү д бу й. Тэр нь ү ү дэн шү дний ү лдэгдэл бө гө ө дар аану у д нь цө м у начих сан атал яагаад тэгж зө вх ө н ү ү дэн ганц / шү д ү лдсэнийг бү ү мэд. Нү ү р нь о ло н ү р члээстэй. Юм идэх дээ зө вх ө н эр ү ү х амар х о ёр нь нийлж байгаа шиг санагдахбө гө ө д инээх эд нь ө нө ө х ганц шү д нь ёр до йн х ар агдана. Гадаа х яр у у у наж, го л у р у у х ө л нү цгэн гү йх эд х айр на. Миний мө р цэвцийсэн цагаан х яр у у ндээр х ар лан ү лдэх эд би жигтэйх эн даар сан х ө лө ө ду лаацу у лах ын ту лд ү х р ийн баасанд дү р нэ. Намар о р о й бо лж байв. Өглө ө ний нар анд х яр у у бу у сан тал мө нгө шиг гялалзана. Хэр лэнгээсө глө ө эр т у у р манан савсаж, ту нгалаг цэнх эр го л дө лгө ө н эгшиг гар гаж у р сана. Би х у вингаар аа у с х у тгаж, эр гэж гү йнэ. Миний х у винтай у саар нар ан наадаж ийшээ найгах адх у вин энтээ тал у р у у цалгиж, тийшээ найгах ад тэр тээ тал у р у у цалгина. Ху винтай у с маань нар ны гэр лээр сү лэгдсэн шиг санагдах ад би нар ыг л тийнх ү ү х у виндаа х ийгээд бар ьж яваашиг санагдана. Гэр тээ ир эх эд гал х эдийн асаж гэр т ду лаан бо лжээ. Би то го о тавьж, у с х ийв. До го о авгай галдду лаацаад у х аангү й х у р х ир ч байв. Амьсгаа нь гар ах гү й бү тчих гэж байгаа юм шиг ффү ү . фф.фф. гэнэ. Цай бо лто л би х ичээлээ ү зэв. Гэр ийнх ээ даалгавр ыг ар ай гэж амжиж х эл бичгийнх ээдасгалын ду у сгатал, цай ч бу цлав. Би зэс шанагаар сү ү авчир ч сү лээд бо со о то м до мбо нд у у длав. Тэгээд ө чигдө р о р о й До го о гу айн аяганд х ийж ө гсө н дө р вө н шир х эг бо о р цгийг идэж,цай у у гаад, но мо о дааву у цү нх эндээ х ийгээд гэр ээс гар лаа. Гадаа салх и то гту у х ан, нар ан таалж, х ү ү х дү ү д шу у гилдаж байв. 2 . Манайх дө р ө вдү гээр анги. Бид ар ван до лу у лаа. Зар им нь х о ёр о о р зар им нь ганцаар ангийншар пар тну у дад су у цгаана. Энх ээ бид х о ёр нэг шир ээнд. Тэр бо л манай зэр гэлдээ айлын о х ин шү ү дээ. Энх ээ их х ө ө р х ө н ааштай. То р мо лзсо н тас х ар нү дтэй. Нар ийх ан ту р анх ай о х инбайв. Хичээлдээ бо л их сайх ан. г Намайг ангидаа о чих о д х ү ү х дү ү д цу глаад ид шу у гилдаж байна. Даваа, нэгэн но го о н шу гамтайдэвтэр таван х о шу у тай дааву у цү нх нээсээ гар гаж, -Хар л даа, та нар ! Ах авчир ч ө гсө н юм л даа гэж гайх у у лав. Энэ бо л ёсто й дэвтэр байв.Талбай гар гаж шу гамдсан х ату у втар но го о н х автастай, гялгар цаастай, ар ван х у у дастай дэвтэр юм. Энх ээ тийм дэвтэр байх гү йдээ х ар амссан юм шиг тү ү ний гар у р у у шү ү р с алдан х ар ав. -Зар на шү ү авах у у ? гэж Даваа эгээ л нэг мо р ины наймаач шиг х элэв. -Чи юу гаар ө гө х юм бэ? -До мбо н саах р аас ө гнө . Энх ээ бо до л бо лно . Чих эр х о во р до ж до мбо н саах ар ч о лдо х о о байжээ. Бас дэвтэр нү дний гэмбайв. Багш бидэнд нэгэн зу заан бо р цаас тар ааж ө гнө . Энэ бо л мо дны х ээ нь х ү р тэл х ар агдах чер ниль у у даг му у цаас байв. Аль аль нь х о во р ту л нар ийх антай Цэр эндо лго р багш мааньо р о о д ир эв. Бид гар гар аа у р даа тавьж су у в. -За х ү ү х дү ү д ээ, х ичээлээ эх элье. Өнө ө дө р 1 9 4 4 о ны 1 0 ду гаар сар ын 3 гэж багш эх элнэ. Бидцө м бу даа тү ү х гэж байгаа шу ву у шиг нэг зэр эг то нго лзо н самбар у р у у нэг х ар ж, дэвтэр р ү ү гээ нэг бө х ийнө . Хичээл тар магц бид тал тал тийшээ но мо о ү ү р эн гү йж о до в. Өнө ө дө р бямба гар иг. Хичээлэр т тар сан. Манайд зо чин ир сэн байв. Үл таних х ар сах алтай х ү н х о ймо р су у ж, ө мнө нь До го о эмээ х алаасан гү цтэй ар х и аяганд х ийж байв. Би цү нх ээ о р о н дээр ээ тавив. -Аяга аваад цай у у ! гэж До го о эмээ х ичээлээс эр т тар сан нь миний бу р у у юм шиг х ялалзан х элэв. -Энэ чинь юу н х ү ү х эд билээ гэж х ар сах алт асу у в. -Энэ ө нө ө х Дамчаагийн то м банди. Эцэг нь тү р цэр эгт татагдаад гэр нь Улаанх айр х ан у р у уо то р т гар аад, ү ү нийг манайд о р х исо н юм. -Аа. й Би аяга цай авч х ийж су у в. До го о гу ай х у р у у гаа х ү ү дийний / ам у р у у х ийж дө р вө н шир х эгбо о р цо г су р магаар х авчин гар гаж ир ээд алган дээр минь тавив. -Бу шу у идэж у у ! Тэгээд ар галд явна шү ү . Цас х эзээ язаагү й дар ах нь. Тү лш алга гэнэ. БиДо го о гу ай у р у у х ялалзан байж цайгаа у у гаад, бо о р цгийг ө вө р тө лж бо со в. -Мо р ь минь у сгү й х эцү ү дэж байгаа юмсан. Чи х ө мо р ь у наж чаддаг у у ? Чи энэ ах ынх аа мо р ийг у слаад ир ! Хо лх о н явж, бү р днээс у сална шү ү ! -За. гээд би гар ав. Хээр ү р ээ манай гадаа х антайр аастай байв. Би мо р инд мо р до ж, бү р дний зү г давх ин о до в. Ингэж давх их нь сайх ан байлаа. Амьтны элдэв шу у гианаас х о лдсо ндо о баяр ласан зү р х миньтү г тү г цо х ило о . Гандаж шар лангу й ө нгө тэй бо лсо н у у дам талын дээгү ү р то го р у у н цу ваа гангар гу нгар ду у гар ан ниснэ. Зэллэн о до х то го р у у ну у д ө мнө зү гийн тэнгэр т бар аа тасар талби х ар аад “Аав минь тэнд бий“ гэж алс ө мнө зү г у р у у шир тэн бо до л бо ло в. Аавыгаа бо до х ло о р сэтгэл х ачин бо лно . Гэр минь санагдаж, ээжийгээ ү гү йлнэ. Гэвч би чиньэр х ү н шү ү дээ гэж бо дло о . “Ах айм!“ гэж би то мо о р х аниаж, бү р дийн шар зү лгэн дээр бу у ж, мо р ио бу лгаас у слав. Нар аншингэх дө х ө ж, бадман у лаан ту яа нь бу тны сү ү др ийг у р тасган байв. Гэдэс минь х о р жигно н, у у сан цай ту лманд х ийсэн у с шиг чимээ гар гана. Анх энд ир сэнө др ө ө с х о йш би До го о авгайнд ганц у даа ч цадсангү й. До го о авгай зу н манайд о чиж, х о ёр х о но со н. Тэгэх дээ энээ тэр ээ бо лж, намайг энх р ийлэн таалж байж, -Ээ гэгээн минь, х ү ү гий чинь би л энэ жил гэр тээ байлгаж ү зье. Тэр до ту у р байр гэдэг чиньго р ьгү й газар шү ү . Ядаж х о о л у нд му у тай. Ер нь о ло н амьтанд х ийсэн х о о л яаж ч о лигто й амттай байх вэ? гэж у лигласаар ээж аав х о ёр ыг зө вшө ө р ү ү лж, тэгээд, ө влийн эх эн сар дх о о ло нд минь тал ү х р ийн мах , х эдэн г х о нины мах тай авах аар то х ир чээ. Намар ээж бид х о ёр ыг ир эх эд ч До го о гу ай мө н л тийм байдалтай у гтав. Гэвч ээжийг минь явсны мар гаашнаас ө мнө х сайх ан зан нь о р мө р гү й бо ло о д, о до о гийнх шигө глө ө бо лго н бо сго ж, цай у у х ад дө р вө н бо о р цо г л ө гдө г бо лжээ. Тэр битгий х эл, авчир сан цагаан дааву у н х ө нжлийг минь ч нө мр ү ү лсэнгү й. Нэгэн гу дас о р о н дээр х аяад, дээлээр минь х у чу у лдаг бо лжээ. Ингээд бо до х ло о р у йлмаар байв. Хээр ү р ээ у с залгилна. Тэр амьтан их цангажээ. Хамр аар нь у с го дх ийн гар ах ыг ч тэр эсто о но . Би х ээр ү р ээг у санд х анах аар х ө тө лж явав. Тэгж явах даа их эд со нин нэгэн зү йлийг х ар лаа. Юу гэвэл, ө р ө ө сө н х ө л нь х у гар х ай нэгэн то го р у у миний х ө лө ө с зайлах гэж далавчюу гаа дэвэн дэвэн байв. Миний зү ггү й х ө дө лж х ө лгү й то го р у у бид х о ёр ын х эн нь х у р дан бо ло х ыг ү зэх ээр шийдэв. Би тү ү ний х о йно о с элдэв. Хээр ү р ээ ү р гэж байвч цу лбу у р аас нь татах аар ар га бу юу явжээ. Бито го р у у ны х о йно о с х ашгир ан элдэв. То го р у у дэвэн дэвэн явгалж зу гтсаар байв. Гэвч х ө лгү й тэр амьтан х аа х о лдо х билээ. Хө лө ө до р о о х ийн навсайн у нав. Би чу лу у эр ж нэгэн бу тныду ндаас ну дар ган х эр тэй чу лу у о ло о д шу ву у ны дэр гэд о чиж, яг то лго й у р у у нь бу у лгах аар гар аа ө р гө тө л, нар ан сө р ө г нэгэн юм гялсх ийв. Гар таа ө р гө н х ар ах ад нар ны гэр эл ту сч,тэр х ү ү су вднаас нь ө нгө ө нгийн гэр эл гар на. Утсан о о со р нь х у у чир ч ө гө р шчээ. Би бо до л бо ло в. -Энэ то го р у у надад ү ү нийг ө глө ө гэж би бо до в. -Амиа гу йсан ч байж магадгү й гэж би гэнэт бо до в. То го р у у н дээр ир вэл, тэр айж бү лтийсэн у лаан нү дээр намайг заналтай шир тэнэ. -Уу чил намайг.гэж би то го р у у нд х элнэм. То го р у у юу ч эс ду у гар ав. Улаан нү д нь х о р со лто йгялалзаж, -Чи му у тэнэг жаал. Намайг алах гэж явах аар , наадах аа аваад зайл! гэх шиг бо ло в. Би су вдандар у у лгыг ө вө р тө ө х ийж / мо р индо о мо р до в.