ᠠᠷᠪᠠᠨ ᠲᠠᠪᠤ᠂ 《ᠮᠢᠩᠭ᠎ᠠ ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠰᠥᠨᠢ ᠶᠢᠨ ᠦᠯᠢᠭᠡᠷ》 （ᠰᠣᠩᠭᠤᠳᠠᠭ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠯ） （ᠺᠢᠷᠢᠯ） .pdf

МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 399 гэсэнд уурлан , одоо яанд явж ирээд өөр эхнэр авна гэлээ . Үнэхээр тэгэх бий гэж айнам. Тэр олон хашаа байшин, тарианы газартайн дээр харамж маш их ван.а Хэрэв өөр эхнэр авёч хүүхэдтэй болбол тэд нар нь миний оронд хөрөнгийг өвлөн суух болно гэсэнд эмгэн, ай охин чи, манай шейх лам Абу-аль-Хамалатийг* эс мэднэ үү .Түүэнд очсон өртэй хүэ өрөөс хагцаж түүнд очсон үргүй эм гэдсэнд хүүхэдтэй болдог гэхэд нь хатун Би эрд гарснаас хойш е гадгаш гарч үзээгүй билээ гэсэнд эмгэн: Ай охин минь , чамайг Абу-аль хамалатиад би биеэр хүргэж өгнө. үртэй болохыг эрж наманчлваас эр нөхөр чинь аянаас явж ирэхэд чамтай унтаснаар нэг хүү юм уу, охинтой болно. Хүү, охин хэн ч байлаа ч гэсэн Абу-аль Хамалат шйех-ламын бадарчин болно гэжээ . Хатун бадаг гоё хувцса өмсөж байдаг гоёл чимгээ зүүгээд шивэгчин нарт гэрийг захиж гарч одлоо . Гадаа хаалгаё Абу-Али тосож : хатагтай хааш нь морилох нь вэ? гэсэнд шейх ламынд бараалхъя гэхэд нь над жилд нэг мацаг тайлахыбг мэдээрэй . Энэ мэгэн МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 400 хутатны төрлийн хүн бмз ээ . намайг мөнгө зоосоор гачигдан буйг асуулгүйяа мэдээд гцрван динар зоос хайрласан шүү гэжээ .Далиал эмгэн хатун хоёр гарч явтал мэхт эмгэн өгүүлрүүн: Аллах тэнгэр заяах аваас Абу-аль Хамалат бараалахснаар чиний сэтгэлийн өвчин арилах бий . тэгвэл чиний эр нөхөр эмир ноён Хасан чамд хайртай болж сэтгэл зүрхийг гомдоох үгийг чи хойшид со-сохгүй болно гэмэнд хатцун лам дор заавал бараалхана гэхэд эмгэн: Энд олон хүн нааш цааш хөлхөх тул охиныг хаана аваачиж нүцэгдэж орхиё гэж бодож явжээ . Мэхт эмгэн өгүүлрүүн: Ай охин чи одоо яг миний бараа харах газар зайтай дагаж явагтун гэж хоёул зээлийн газар очвол сувд эрдэн гялалзаж , алтан зоос хангинаж байжээ .Сиди хасан нэртэй сайхан зүс царайтай нэгэн худалдаачин хөвгүүний дэлгүүрийн дэргэдүүр гарталд хөвгүүн мөнөөхөн хүүхнийг их ажиж байдлыг эмгэн мэдээд хатунбг нүдээр ирмэж, “Намайг иртэл энэ дэлгүүрийн үүдэнд сууж бай” гэжээ . Хатун хүүхэн дэлгүүрийн үүдэнд суутал МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 401 худалдаачин хөвгүүн түүнийг харан мянгантаа санаа алдан байтал эмгэн ирж, худалдаачин хөвгүүний амрыг эрээд : чи худалдаачин Мухсины хүү Сиди-Хасан мөн үү? Гэсэнд мөн. Чамд хэн хэлэв? Гэхэд нь сайн хүмүүс над зааж өглөө . Энэ миний охин гэж мэдтүгэй Эцэг нь том худаолдаачин байгад насан өөд болохдоо их мөнгө зоос үлдээж билээ . Дахин одоо нэгэнт нас бие гүйцсэн тул ухааниай хүмүүс : Чи одоо охиноо гэрлүүлэх болжээ . Гэхдээ өөрийн хөвгүүнтэй битгий гэрлүүл гэлцэнэ. Охин өнөөдрйг хүртэл гэрээс гарч үзээгүй юм. Бэлхнээ харсаар байтал чамтай гэрлүүлмээр ч санагпах юм. хэрэв чи ядуу хүн аваас чамд хөрөнгө өгч энэ дэлгүүрийн чинь оронд өөр хоёр дэлгүүр нээж өгнө хэмээсэнд хөвгүүн: “аяа Аллах надад хүүхэн, мөнгө хувцас гурва зэрэг заяадаг байжээ” гэж бодоод: Ай эмгэн эх минь ,та надад юутай сайхан үг хэлэв. Миний эх намайг одоо гэрлэгтүн гэсэ-д би болзоот хүүүхнийг нүдээр харахаас* нааш гэрлэхгүй гэдэг юмаа гэхэд нь мэхт эмгэн:”За тэгвэл явъя , би охиноо нүцэглэн МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 402 үзүүлье” гэсэнд хөвгүүн хэрэг болж магадгүй гэж мянган динар зоос өвөртлөөд эмгэнийг дагаж явлаа . эмгэн: За чи энэ охины хойноос бараа тасрахгүй газар дагаад яваарай гээд “Энэ хоёрыг хаана аваачиж нүцэглэж орхиё доо ” гэж бодож явтал хаж Мцухаммед гэдэг нэг будагчнй газар дайралджээ . Тэнд өнгө будаг худалдах, тул анар , инжир жимсэндп дурлах адил эр эмгүй тэр газарт дуртай байээ . Хөлд зүүсэн бугуйвчийн чимээгээр будагчиэ өндийж гоё сайхан эр эм хоёрыг ажиж харахыг эмгэн мэдэд түүнд очиж амрыг айлтган будагчин хаж Мухаммед гэдэг чи мөн үү ? гэхэд нь сайн улс чамайг зааж өглөө . энэ хөөрхөн охин бол миний, охин тэр гоолиг цэвэр залуу миний хөвгүүн билээ . над нэгэн том яйжиг байшин бий . Түүний нурууг модоор хийсэн иул барилагчин улс : “Энэ байшин дарж магадгүй байна. Өөр газар түр очиж суугаад дахин кассаны дараа орвол дээр ” хэмээсэн билээ . Би орон сууц эрж гартал сайн улс чамайг зааж өгөв. танайд охин хөвгүүн хоёрро түр суулгая гэсэнд МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 403 будагчин “Шар тостой боов дайралдав” гэж бодоод : Над нэг байшин бий . гэвч тэр хоёр өрөөтэй тул зочинд ирвэл зай муутай юм даа гэхэд нв Ай хөвгүүн минь, тэд сайн бол нэг хоёр сар болно. Бид харийн орны улс зочдыг хүлээх өрөөндөө хамт байлгааё , хэрэв зочид гийчид ирвээс хамт хүлээн аваад цуг хоол идэж , ¶уг унтаж байж болно гэсэд буд гчин том, жижиг , муруй гурван түлхүүр гаргаж өгөөд: Энэ том нь гадаах , энэ жижг н зочны өрөөнийх , энэ муруй нь дээд өрөөнийг гэжээ . далила эмгэн түлхүүрийг авч нөгөө хоёроо цувуулан дагуулсаар будагчны байшинг онгойлгон : ай охин минь , энэ бол мөнөөхөн Абу-альХамалат шейх ламынх даруй мөн. Чи дээд өрөөнд гарч бай, би одоохон ирнэ гээд гарч худаллдаачин хөвгүүнийг тосож, зочны өрөөнд орулаад: За чи энд сууж бай , би охиныг орууллаад ирье гэж дээш гартал хатун: “Одоо хүн амьтан ирэхээс өмнө ламд бараалахыг хүснэм ” гэхэд нь эмгшэн : ай охин минь би нэг л айгаад байна гэсэнд юунаас ? гэж хатун асуулаа МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 404 Энэ миний нэгэн тэнэг жаал хүүү шейх ламын туслахаар байдаг юм . Өвөл зунгүй ялгахгүй тувт шалдан байдаг , чиний мэтийн хүүхэн ламд бараалахн орохд ээмэгнээс чинь зуурч чихийг сэтлэх буюу торгон дээлийг урж орхино. Эрдэнийн чулуун зүүл тэргүүтнээ цөмийг мулталж ав хувцасыг тайлж над орхигтун . Ламд бараалхаад гарч иртэл би авч байя гэхэд нь хүүхэн хамаг юмаа тайлж өгсөнд би хуювцас юмы чинь ч ламын даатгалд хадгалж байя чамд буян хүртээнэ гээд юмыг авч охиныг нүцгэн үлдээгээд гарч шатан доогуур хийж худалдаачин хөвгүүнд дээр ортол : Нөгөө охин чинь яав гэж урдаас нь асууиал эмгэн цээжин биесийг дэлдсэнд юу болов? хэмээвээс Атаач муусайн айлтай байх шал дэмий юм . Чамайг дагуулж ирэхийш тэд хараап юун хүн бэ? гэхэд нь би “ Миний охЁн энэ хөвгүүнтжй гэрлэхийг хүснэ гэсэнд тэд миний охинд хандаж: ай чиний эх чмайг тэжээж чадахгүй болооп ийм уяман өвчтэй хүнтэй гэрлүүлэх болов уу? гэлцэв . тэгэхээр нь би охиндоо Тэрхөвгүүнийг чамд МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 405 заавал нүцгэн үзүүлнэ гэж ам өгөв гэсэн худалдаачиэ хөвгүүн: Аяа, Аллах мэдтүгэй гээд гарыг гаргаж харуулсанд цалин мөнгө шиг сайхан цагаан гарб айжээ .Эмгэн: Чи битгий зов, охин та хоёрыг аль алий нь нүцгэн үзүүлнэ гэсэнд хөвгүүн: хүрч ирээд үз гээрэй гээд булган дээлээ тайлж , түрүүвч , хутга тэргүүтнээ мөнөөхөн мянган динарын хамт цөмийг тавьсанд эмгэн: Би хадгалж байя гээд авё гараад хүүхний хувцастай нийлүүлэн боож үүрээд хаалгыг гаднаас цоожлдон яваад өгчээ . замдаа нэгэн эм будаг худадаалах дэлгүүрт үүрч явсан юмаа тавиад мөнөөхөн будагчин дээр очвол: За байшин санаанд таарав уу? гэхэд нь буянтай сайхан газар байна. Би одоо юмаа авачих гэж үүрэгч хүн эрж явна. Миний хоёр хүүхэд тостой боод идэхийг хүсэх тул чи энэ днар коос аваад тостой боов аваачиж гурвуул хувааж идэгтүн: гэсэнд: Энэ их хүний юмыг хэн харж байх билээ гэхэд нь Далила эмгэн: яагаад чиний энэ жаал хүү байна шүү дээ гэхэд нь за тэгье гээд будагчин боов авахаар яваад өгчээ . Тэгэхээр нь МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 406 эмгшэнг мөнөөхөн эм будаг худалдаалах газраас тавьс н юмаа аваад жаал хөвгүүндээ за чи будагчны хойноос яваад ®лоод ир! Би та хоёрыг иртэл энэ юмы чинь харж байя гэсэнд жал хөвгүүн за гээд яваад өгчээ . Далила эмгэн будагчны хамагш барааг хураагаад байтал нэгэн илжиг хөтөлсөнг хар тамхи идэн согтуурагч хүн ирэв. Энэ хүн доло хоног ажил олохгүй явжээ . далила эмгэн илжигтэй хүнийг дуудаж чи миний хүү будагчинг мэдэхгүй биз гэсэнд мэднээ гэхэд нь эмгэн өгүүлрүүн: Хөөрхий их өрөнд орж гянданд суух болоод байна. Энэ байгаа эд юмсыг эздэд нь тараан өгч хөөрхийг их ядуу юм гэж батлан хэлэх гэж байгаа юм . Чиний илжигээр энэ юмыг зөөгөөд өгье Хөлсөнд нь май чи энэ динар зос ав Намайг явахаар энэ бүх савтай домботой юмсыг цохиж үзээрэй : Шүүхийн байцаагё ирж үзэхэд дотроос нь юм гарах бий гэсэннп “Эзний хишиг над хүртжээ . Аллахыгш бодож, хэлсний чинь ёсоор гүйцэтгэе ” гэхэд нь Даолиа эмгэн имлжигт бүх олсон юмаа ачаад гэртээ харьжээ . Зейнаб охин: Ай эх минь МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 407 ямар ямар хэрэг тарив? Миний сэтгэл ихэд зовж байнагэхэд нь мэшэн : Би дөрвөн хүнийг мэхлэн луйвардав гээд тоочин ярьсанд охин : Ай миний ээж: харуулбн даргын эхнэрийн эдийг авч, худалдаачин хөвгүүнийг нүцэглэн , буагчны бүх вмыгш хураан авч , хүний илжиг луйвардсан болохоор одоо гадгаш гарч огт болохгүй болжээ гэхэд нь Эмгэн : ЫБи гагцхүү илжигтэй хүнээс зовно , тэр намайг танина гэжээ . Энэ үес мөнөөхөн будагчин боов , тос худалдан авч зарцын толгой дээр тэгнэн, будгийн газрын дэргэдүүр өнгөртөл нэг хүн бүхийл ваар савыг хэмх цохиж байх бөгөөд хүний будуулах гэж өгсөн бүх бараа алга болсныг үзээд: Ай илжигт гараа өргө! ГЅж зандарсан мөнөөхөн илжигт хүн гарыг өргшө¦: Ай эзэн чамайг Аллах өршөөгөөсэй дөө! Би чиний төлөө их лс анаа зовно гэхэд нь миний тухай ямар хэрэг гарав? Гэсэнд аяа чи сүйрчээ . Чиний бүх юмыг хураана гэнэ гэсэнд будагчин : хэн хэлэв? Гэхэд нь илжигний эзэн: Чиний эх хэлэв. Тэгээд энэ бүх домбо савыг эвдэж үз . гШүүхийн хүн ирэхэд МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 408 элдэв юм гэрэх бий гэдээ гэсэнп , ай Аллах минь чамайш мэхэлжээ гээд элгээ тэврэн миний эх дээр насан өөд босон билээ гээд биеийг самардан Ай миний юи, хүний юм цөм алга болжээ гэсэнд илжигний эзэн бас дуу алдаж “Би бас илжиггүй болов” г гээд чи ер нь эхээсээ илжгий минь авчирч аль! Гэж будагчныг заамдав: Эхээ олж ир! хэмээн нудрага зангидан дэлдэх гэж “Илжгий минь аль!” гэж шуугилдтал улс бөөгнөртөл цуглаж, ай будагчин юу болов? гэсэнд илжгнийн эзэн уг болсон хэргийг нэгд нэггзй өгүүлээд: “Би тэр эхэд буян үйлдлээ” гэж бодтол энэ маанв элгээ тэвэрч “Миний эх дээр үев шхсэн” гэж байна. “Энэ миний илжгийг салгах гэж арга хийсэн болохоор үүнээс л илжгээ нэхнэ” гэжээ . Хүмүүс: Мухаммед чи хамаг юмаа тэр эмгэнд найдаж рорхисон болохоор чи лав мэдэх юм байна даа гэхэд нь би тэр эмгэнийг танихгүй , өнөөдөр л хөвгүүн , охин хоёроо дагуулж ирсэн юм гэсэнд , юм үнэнээр бол үүний илжигийг будагчин л олж өгөх ёстой доо гэж нэг хүний өгүүлэхэд , яагаа тэр билээ гэхэд МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 409 нь энэ будагчин хамаш юмаа эмгэнп итгэж орхисон болохоор энэ хү н санаа зовох юмгүй илжгээ Ѕмгэнд өгчээ гэсэнд бас нэг хүн: Будагчин чи тэднийг гэртээ оруулсанаараа энэ хүний илжгийг олж өг гэжээ . Тэгдээс тэр будагчин гэрт очихоор явлаа . мөнөөхөн худалдаачин хөвгүүн, Ѕмгэний охиныг авчрахыг хүлээж охин шейх лаид оруулахыг хүлээж ядаад Хатун босож шейх лам Абу-аль- Хамалатад бараалхахаар өрөөнөөс гартад худалдаачин хөвгүүн дуудаж: Чиний эх намайг чамтай гэрлүүлнэ гэд яасан бэ? гэсэнд хүүхэн: Харин чи шейх ламын туслагч мөнөөхөн эмгэний хүү мөн үү? Гэхэд нь тэр миний эх биш , мэхи эмгэн байна. намайг хуурч хувцсы минь мянган динар зоосны хамт авч оджээ гэсэнд хүүхэн, “Намайг бас шейх лам Аубу-аль-Хамалатад авчрав гэж хуурч, намайг нүцгэлэн орхижээ” гэхэд нь худалдаачин хөвгүүн: Би хуцас ба мянган зоосыг чамаас л авна даа гэсэнд охин : Бүх хувцас эрдэнийн чулуун зүүлт чимгийг чамаас л олж авна даа гэжээ . Гэанаас будагчин орж иртэл МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 410 нүцгэн эр эм хоёр байх тул : танай эх эмгэн хаачсан бэ? гэсэнд хүүхэн хөвгүүн хоёр уг болсон хэргийг нэгд нэггүй тоочин ярьсанд будагчин: Өөрийн болон хний юмыг цөмийг алджээ . хайран юм! гэхэд нь илжигт: хайран илжиг гэж гаслан . Будагчин : тэр эмгэн ёстой луйварчин гээд та хоёр явцгаа би үүдийг цоожлоё гэсэнд худалаачин хөвгүүн . танайд ирэхдээ хувцастай байсан Одоо нүцгэн явах уу? Чи ичихгүй байна уу? гэхэд нь будагчин тэр эр эм хоёрт хувцас өмсгөж хүүхний явуулав. Будагчин үүдийг цоожлоод худалдаачин хөвгүүнд өгүүлрүүн: за хоёул яўж тэр муу эмгэнийг барьж арга ялгагч түшмэлд хүргэж өгье гэд хамт явахад илижгт басдагажээ . тэд заргач ялгагч түшмэдэд очсонд за тануус юу хийж явна? Гээд учрыг айлтгаваас түшмэдийн өгүүлсэн нь: Өөрснөө яваад олоод ирвэл би шийтгээд өгье гэжээ . Тэр гурван далила эмгнийг эрж гарлаа . Энэ үес Далила эгэн охин Зейнабд өгүүлрүүн: ай охин минь би яюж баахан хэрэг тарьж яваад ирье гэхэд нь охин : ай МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 411 ээж минь , би чиний төлөө айж байна гэсэнд , Аяа охин шошийн хальс адил усанд живэхгүй галд боловч шатахгүй шүү гээд карц шиэгчний хув цас сольж өмсөөп ямар шүү төвөг дэгдээе дээ гэж бодсоор алхаж явтал нгэн айлын үүдэнд бөс дэвсэж , дэнлүү өлгөжээ . доор улс руу дуудуулж хэц хэнгэрэг дэлдэж байв. үүдэнд нэгэн шивэгчин жаахан хүхэд үүрснийг харваас : тэр хүүхэд мөнгө саатай цамц, улаан дээл , сувдан хүрээтэй тоорцон өмсөж хүзүүнд эрдэнийн чулуун шигтгээтэй алтан чимэг зүүж хилэн нөмрөг нөмөрчээ . Энэ бол Багдад балгадын тэргүүн худалдаачных бөгөөд охиноо эрдөгч хурим хийж байсан хэрэг байжээ . Тэдн йд олон эмс дууин ирж эх, гэрийн дотор с ндарн гүйж жаад хүү нь хормойноос нь чаргууцалдан тул нэгэн шивэгчин эмийг дуудаж улс тартал энэ хүүг авч бай гэсэнб йжээ . далила эмгэн тэр хүүхэд тэвэрсэн шивэгчиэтэй ууллзаж, танай хатагтай өнөөдөр ямар баяр хийж байна вэ гэсэнд охиноо гэрлүүлээ найр хийж байна. Олон дуу ид ирсэн гэхэд нь “Шиэвэгчинээс энэ хүүг МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 412 салгаж авахаас илүү юмгүй гэж бодоод, “Ай яасан муухай юмбэ” гэж дуу алдан өврөөс нэг динар зоосны хэртэй зэс даруулга гаргаж “Май энэ зоосыг аваад хатагтайдаа очиж хэл” , “Ум- аль-Хайрт чамд баярлаж байна. дараа цуглах өдөр охинтойгоо ирж бэлэг сэлт барина” гэж байна. гэж хэл хэмээвээс тэр шивэгчин баахан тэнэгдүү: “Ай эмгэн минь энэ жаалыг яах билээ . Эхээ үзвэл салахгүй” гэхэд нь чамайг ороод иртэл би авч байя гээд швэгчийнг оронгууп гудамж ороож хүүгийн зүүлт чимэг, гоё хувцас, тэргүүтнийг авч өвөрлөн “За байз энэ жаалыг мянган динар зоосны дэнчинд тавъя” гэж бодов. Тэндээс Далиа эмгэн, алт суьд зардаг еврей инжаан дээр орвол сагс дүүрэн сувд, эрдэнийн чулуу тавиастай ажээ . “Энэ еврей залилж , мянга динар зосны юм аьвч оронд нь энэ жаалыг тавъя” гэж боджээ . Тэр еврей эмгэн хүүг хоёрыг хараап тэргүүн худалдаачны жаал гэжтанив. Тэр еврей мөнгө ихтэй бас, их атаач тулл хажуугийн худалдаачин юмаа зарвал тэр зардаггүй ажээ . Врей худалаачин эмгэнд : “За МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 413 юу авах вэ? гэхэд н эмгэн: чиевр?ей дархан Азар гэдэг мөн үү? Гэсэнп мөн гэжээ . Энэ хүүгийн эгч, тэргүүн худалдаачин охин гэлэх болж өнөөдөр найр хийж байгаа билээ. Хөлийн хос алтан шилбэвч , хо± алтан б угуйвч ,сэвдэн ээмэг хутга, бөгж авъя гэж мянган динар зоосны эд аваад : Би явж тэдний сэтгэл таарах эсэхийг асуугаад ирье . хэрэв таалбал мөнгийш авчирч өгье чи энэ жаалыг авч бай хэмээсэнд еврей тэг тэг гэжээ . Далила эмгэн мөнөөхөн үнэт эдлэлүүдийг авч гэртээ харсьанд Зейнаб охин: ай та бас ямар төвөг тарив? Гэсэнд эмгэн . тэргүүн худалдаачны жаалыг авч алтны дэлгүүрт мянгандинар зоосы юм аваад жаалаар дэнчин тавьчихаад ирлээ гэсэнд охин: “”та одоодахин хотоор явж болохгүй шүү” гэжээ . Эн эүес нөгөө шивэгчин хатагтайд очиж, Ум –аль-Хайртанд амгалан айлтгаж дараа охинтойгоо ирж бэлэг барина гэж байна гээд нөгөө хүү яав гэхэд нв шивэгчин Хүү таныш харад бас зууралдах ыий гэж эмээгээд эмгэнтэй орхив. Бас энэ бэлгийг дуучинд өгч байна хэмээвээс тэд бэлгийг авч МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 414 үзвээс муу зэс даруулга байжээ . Рхатагтай шивэгчнийг загнаж: Муу завхуул амьтан чи гарч хүүг хар хэээсэнд шивэгчин гүйн гар