5. ᠼᠢᠷᠺ 《ᠠᠪᠤ ᠴᠡᠴᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠣᠷᠣᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ》 ᠳ᠋᠊ ᠭᠠᠷᠮ᠎ᠠ .pdf

5 . Цирк Хо лын энэ су манд цир к ү знэ гэдэг ямар их сайх ан ү йл явдал бо лдо г бишээ. Цир к мар гаашир ж то гло но гэж х эн нэг нь х ү ү х дэдээ х элсэн юм байж. Тэр со нссо н х ү ү х эд нө гө ө дө ө х элж, нө гө ө нь гу р авдах даа х элэх зэр гээр тэр до р о о л су мын тө вийн бү х х ү ү х эд мэдлээ. Цир кэд то мбаавгай, у у р тай ар слан, х ө гжө ө нтэй сар магчин бий гэнэ. Хамгийн го л нь элэг х ө шө ө мө ө р инээдтэй алиалагч байна гэнэ. Хү ү х дү ү д тү ү нийг ү зэх сэн гэх ээс тэсэж ядаж байв. Хар ин тэгсэн чинь цир к ир ж чадах гү й,у чир нь гэвэл Элст х о тго р ын у у р х ай дээр машин нь эвдэр сэн гэж мар гааш нь ду у лдлаа. Хү ү х дү ү д Тө мө р ах ынх у р у у гү йлдлээ. Тө мө р ах дө нгө ж ир чих ээд гаднаа гар аа у гааж байв. -За юу бо ло х нь энэ вэ? Ямар о ло н х ү ү х эд вэ? гэж Тө мер ах ну у р ээ ар чингаа гайх ав. -Тө мө р ах аа, цир к авчир ч ө гө ө ч! -Цир к.Ямар цир к? -Яагаав дээ. Элст х о тго р ын у у р х айд то гло лт х ийж байгаа.Тэдний машин звдэр сэн гэнэ. -Тэдэнд баавгай бас у у р тай ар слан, х ө гжө ө нтэй жаах ан сар магчин бий, бас алиалдаг ахяваа.Яваад ө г л дө ө ! Тө мө р ах инээмсэглэн х элсэн нь: -Явж бо ло х л юм. Явах гү й ч байж бас бо лно . Яагаад вэ гэвэл, х ү ү х дү ү д та нар ын ду ндмашины ду гу й до р х адаас го зо йлго н шивж х о р ло до г му у х ү ү х эд байна. Тү ү нийг х ү ү х дү ү д та нар о ло о д ө г л дө ө . Хэр эв тийм х ату у то гло о мто й х ү ү х дийг л о ло х о д ту слах юм бо л явж бо ло хюм. Хү ү х дү ү д бие бие р ү ү гээ х ар ав. Тэнд Чимгээ, Баяр аа, Сү х ээ, A Дэмбээ бас бу с зө ндө ө х ү ү х эдбайлаа. Үгү й, бие биесийг х ар аад / л тэдний ду нд х о р ло гчин амьтан алга гэдгийг мэдэв. Хар ин бү гдээр ээ тэд Тө мө р ах ын х элсэн ү л бү тэх амьтантай тэмцэх эд бэлэн, чу х амтэмцэх ийн ту лд бү гдээр ээ нэг санаатай бо лсо н нь илт байв. -Бид тэр х ү ү х дийг о лно ! гэж Баяр аа х элэв. -Нээр ээ шү ү ах аа, бид о лно . Яагаад вэ гэвэл бид ер ө ө сө ө юм мэдэх гү й гэж Чимгээ дэмжлээ. Тө мө р ах х ү ү х дү ү дийн шийдэмгий цар айг х ар аад -За яах ав, тийм бо ло г. Би явж цир к авчир ъя гэв. -Ур а! гэж х ү ү х дү ү д баяр лалдав. -Та нар явцгаа, тар цгаа! Би цайгаа у у на. Дар аа нь бензин то с авна. Тэгээд л х ө дө лнө дө ө гээдТө мө р ах гэр тээ о р о в. Хү ү х дү ү д тар ах гэсэн бо ло вч нэгэн зү йлд х о р го до н явж чадах гү й байна. Магадгү й Тө мө р ах ыгх ө длө ө д явах лаар ч сэтгэл нь амр ах юм у у . Тэгтэл « Хү ү х эд» гэсэн ү г тэр о ло н жаах ан х ү нийг нэгтгэсэн нэг нэр билээ. Тэр х ү ү х эд гэсэн нэр ийг х ө ө дсө н му у амьтан нэг байж, то м х ү мү ү стэгээд х ү ү х дү ү дэд итгэх гү й байгаа шиг жаалу у дад санагдсаар байлаа. Удсангү й Тө мө р ах гар ч ир эв. Тэр асар то м ЗИЛ—1 3 0 машиных аа бү х ээгт о р о в. Тэгээд асаажх ө дө ллө ө . Тэгтэл юу бо лсо н гэж сана. Гэв гэнэт х ү чтэйгээр тэср эх чимзэ гар ч нэг ду гу й нь х ар саар байтал шалчийв. Тө мө р ах то о р мо с дар аад зо гсо ж у у р тай гар ч ир лээ. Хү ү х дү ү д машин у р у у гү йлдэн о чив. -За х ар ж байгаа биз дээ? гэсэн шиг Тө мө р ах ду гу й р у у гаа х ар чих аад х ү ү х дү ү дэд нү дээр ээзаав. Хү ү х дү ү д ичсэн мэт до о шо о то нго йло о . -Одо о яая гэх вэ, х агар х ай ду гу йтай явж бо ло х биш. -Ах аа, би ту слах у у ? гэж Баяр аа дө х ө ж о чо о д аяар х ан х элэв. -Би ч гэсэн х ийлэлцэж ө гье! гэж Сү х ээ х эллээ.Энэ х ү ү х дү ү дэд ямар ч бу р у у гү йг Тө мө р ахмэдэж байсан бо ло х о о р ду у гү йх эн л тү лх ү ү р авч, гар х ү р эх тө дийд эсгэмээр х у р цалсан бо гино х адаас ду гу йнд лав шигдэж о р сныг бах иар су галан гар ган ир ээд Л х элсэн нь: -Та нар энэ х эр эг х ийсэн х ү ү х дийг заавал о лж ө гнө шү ү . Хадаас зо р иу д х у р цалсан байна шү ү .Энэ явдал ө чигдр ө ө с л эх элсэн юм. Сү ндэв гу айн тэр эг аймаг явах гэж байгаад х агар ч, минийх энү ү нтэй гу р ав дах ь у даагаа бо ло в. Энэ бо л х ату у то гло о м шү ү . Өнө ө х цир к авчр ах чө нгө р лө ө ! гэв. Хү ү х дү ү д тэгэх эд у р ам нь ямар их х у гар сан гэж санана. Үнэндээ л энэ ду гу й х агар сан ньх ү ү х дийн л х ийсэн ажил гар цаагү й шү ү дээ. Тэгвэл х ү ү х эд гэдэг нэр тэнд байгаа бү х жаалтай х о лбо о то й бо ло х о о р х эн нэг му у х ү ний балаг тэр бү х сайн санаатай жаалу у дын нэр ийгбаллаж чаддаг юм байх нь ээ. Хү ү х дү ү дийн у р ам х у гар сан байдлыг, х ар аад Тө мө р ах : -За яах ав би илү ү ду гу йгаа тавиад явъя, цир к авчир на шү ү гэлээ. Хү ү х дү ү д тэгэх эд х ичнээн их баяр ласан гээ. Хү н сайн сайх ан ү йлсэд баяр ладаг байх ад бас х ү н жигшмээр му у х ай юм х ийчих ээд баяр ладагх ү ү х эд байх юм даа. Хэр эв л би тэр х ү ү х дү ү д ду нд байсан бо л тэр му у х ай амьтанг о ло х ын ту лд до р нь х ө ө цө лдө х байсан юм. Далд газр аас Тө мө р ах ын ду гу йг писх ийн х агар ах ыг ду у лж у х аангү й тэнэгээр баяр ласан х ү нбо л Жамц байлаа. Тү ү нд х агар сан ду гу йны ду у писс сс. гээд ү нэх ээр тааламжтай со нсо гдо х ажээ. Жамцад чу х ам ү зү ү р лэсэн х адаасан дээгү ү р нь явж, х агар сан ду гу йны ду у л со нинбайсан бо ло х о о с биш, тэр машин ямар ажилд явах , тэгээд х ү мү ү с яаж х о х ир о х нь о гтх о н ч х амаагү й байжээ. Жамц ө чү ү х эн зү р х эндээ их эд баяр тай зу гтан о до в. Жамц х ийх ажилгү й,ү ер х эх найзгү й их эд гу нигтай байв. Хү ү х дү ү д тү ү нээс зу гтдаг бо лжээ. Эцэст тэр ө ө р ийгө ө зу гаацу у лах со нин юм бо до ж о лсо н нь тэр . Энэ чинь тэгээд х ү сэл мө р ө ө дө л ү ү ? Огтх о н чбиш. Жамцын энэ со нин гэгдэх то гло о мыг Чимгээгийн х ү слийн эр вээх эй. Баяр аа, То го о х о ёр ын галт шу ву у тай зү йр лэх ч юм алга шү ү дээ. Энэ бо л A зө вх ө н амиа бо дсо н х ү ү х дийнар чаагү й му у х ай то гло о м байлаа. / Тө мө р ах яваад ө гө в. Тү ү ний машины то о с до о д х ө ндий у р у у х у йлр ан о р о х ыг х ар саарх ү ү х дү ү д ү лдлээ. Одо о цир к ир нэ. Сайх ан то гло лто о эх элнэ. Хү ү х дү ү д у р д ө мнө ү зээгү й, ёсто й амьд баавгай,ар слан, сар магчинг о йр х но о с х ар ах бо лно . Бас ту йлын х ө гжилтэй алиалагчийг х ар ж элгээ х ө штө л х ө х ө р цгө ө нө . Тэгтэл х эн нэгний ньсанаанд, ө нө ө х х о р ло гчин цир кийн машины ду гу йг цо о лж аюу л тар ивал яах вэ гэсэн нэгэн бо до л х ар ван о р о в. -Нээр ээ тэгвэл яах юм бэ? -Бас л бидний нэр гар на шү ү дээ. -Халиу н су мын х ү ү х дү ү д лгэж яр ина шү ү дээ. -Хү ү х дү ү д ээ тэр му у х ай амьтныг о лъё! гэж Чимгээ х элэв. -Нээр ээ тэгье. Хү ү х дү ү дийн бо дсо но о р л о лдчих амар х ан юм гэж х аана байх вэ. -Хү ү х дү ү д цир кийнмашиныг ээлжээр х ар ж, ээлжээр цир к ү зэх ээр бо ло в. Тө мө р ах ямар сайн х ү н бэ? Ор о й нь цир к ир лээ. Су мын клу бын х ашаан до то р Тө мө р ах ын машинаас то гло лто д х эр эглэхзү йлийг бу у лгаж, ө ө р нэг авто бу с, бас амьтан ачсан у р таас у р т бү х ээгтэй машин зо гсо ж байв. Хү ү х дү ү д х эзээний зангаар аа юмыг нь зө ө лцө н гү йлдэж, зар им нь « бид чадна» гэж гу йсаарбайгаад зар лалыг нь наах аар явав. Эх лээд тэд дэлгү ү р ийн ү ү дэнд наалаа. Ойр х авь х ү н байх гү й байсан бо ло вч Сү х ээ, Баяр аа х о ёр зар лалаа чанга ду у гаар у ншив. « Зар лал. Өнө ө о р о й су мын клу бт у лсын цир кийн то гло лт бо лно , Дү ү жин дээр х ар айгчид, идшидийн ү ср элт ү зэж, су р гу у льтай баавгай, ар слан сар магчинг со нир х о но . Та бү х энд нэр т алиалагч Намх ай инээдмээр х ө гжө ө нө » . Хү ү х дийн цангинасан х о о ло йго о р зэр эг у ншсан энэ зар лалыг х ажу у гаар нь явсан х эсэгмо р ьто й х ү н со нсо о д « Юу гэнээ? Цир к Л ир ж гэнээ?» гэсээр о йр то в. Дар аа нь Сү х ээ, Баяр аа х о ёр зар лалыг гу анзны ү ү дэнд наагаа мө н чанга ду у гаар у ншихзэр гээр бү гдийг энд тэнд наав. Цир к о р о йто ж ир сэн бо ло вч тэр до р о о тайзаа бэлдэж то гло х о д бэлэн бо лжээ. Тэгсэн чиньү зэгчид байдаггү й. -Хү мү ү с яагаад алга байна? Зар лал наасан у у ? гэж дар га нь гайх ав. -Наасан. Бид х о ёр наасан гэж Сү х ээ, Баяр аа х о ёр зо х ио н байгу у лагчийн ө мнө ө с зэр эгх ар иу лав. -Сайн байна. Тэгээд яагаад х ү мү ү с ир дэггү й билээ? Эсвэл танай эндх ийх эн цир к ү зэх ду р гү йюм у у ? -Ду р тай, -Тэгээд! Алив х ө ө , надтай яв, зар лалаа яаж наасныг х ар ья гэж дар га х элэв. Хо ёр жаал дар гыг дагу у лан дэлгү ү р ийн ү ү дэнд ир лээ. Тэгсэн чин зар лалын нь дээр ээсбаах ан шавар шидэж му у х ай бо лго о д 1 8 цагаас гэснийг нь юу ч ү гү й баллаж о р х исо н байв. -Энэ юу бо лж байна? Хо ёр жаал юу ч х элж чадсангү й. -Өө р х аана наасан гэлээ? -Гу анзны тэнд, бас эмийн сангийн ү ү дэнд.гэж ө нө ө х о ёр зо всо ндо о до р о й ду у гаар х элэв. -Очиж ү зье. Тэгтэл гу анзны ө мнө х зар лал х эвээр атал, х эн нэгэн х ү н « 1 8 » гэснийг баллаж « 2 1 » бо лго нзассан байв. -Хм. Хачин юм даа! Та х о ёр битгий зо в. Танай энд дү р сгү й х ү ү х дү ү д байдаг шиг байна,ту сгү й дээ! гэж дар га х элээд -Одо о х о н та х о ёр гү й! Айлу у даар явж цир к о до о х о н то гло но гэж зар ла! Тэгээд сү ү лд нь надтайу у лзаар ай! гэв. Хо ёр жаал ч гү йлдэн о дло о . Замдаа тэд Чимгээг Дэмбээтэй авч дө р вү ү л дө р вө н зү гт гү йлдэв. Хү мү ү с ч цир к ү зэх ээр цу глаж эх эллээ. A Ийм ү ед ямар сэтгэл х ө длө м байдгийг х ү ү х дү ү д андах гү й, / клу б до тр о о с х ө гжим ду у гар ан,гэр эл чийдэн о ло н ө нгө ө р асаж го ёлын х у вцастай х ү мү ү с яар ан яар ан о р со о р л байна. Хү ү х дү ү д бү р ч баяр тай, тэд у лаан х ү р эн х ө шиг нээгдэх ийг тэсэж ядан х ү лээнэ. Ийм сэтгэл до гдло м мө чид х ар ин Баяр аа гадаа байв. Тү ү нд машин х ар ах ээлж но о гдсо н нь нэгэн та.лаарбо до х о д то о гү й юм бо лжээ. Гэсэн ч Баяр аа бо л ө ө дгү й этгээдийг о ло х со н л гэж бо до ж байв. Баяр аа машину у дын нэгтээ, х аалганаас далд газар зо гсо ж, цир к ү зэх ээр о р о гчдыг атаар х анх ар ж зо гсо но . Тэгтэл гайх алтай юм бо лло о . Жамц х ү р ээд ир эв. Тэр билет шалгагчийн х ажу у гаар зү тгэлээ. -Хү ү е, жаал аа билет ээ! гэж шалгагч х элэв. -Би зар лал наасан шү ү дээ гэж Жамц х ээв нэг х эллээ. -Ямар зар лал? -Яагаав дээ, цир к то гло но гэсэн зар лалыг.Бас айлу у даар зар ласан. -Тийм ү ү ? гэж гайх аад билет шалгагч -Чамаас ар ай л ө ө р х ү ү х эд байсан шиг санагдах юм. Мө н л юм биз дээ. За яах ав гэв. Баяр аа ну у ц газр аасаа эгээтэй л х ашгир сангү й. Тийм зальтай амьтан байх у у даа. Нэг ч у даазар лал наагаагү й, тэр ч байту гай айлу у дад ч х элээгү й мө р тлө ө .цир к ү зэж явдаг. Гэвч Баяр аа, ү л бү тэх этгээдийг о ло х ёсто й байсан бо ло х о о р байр наасаа х ө дө лсө н ч ү гү й. То гло лт эх эллээ. Хө гжим сү р тэй сайх наар нү р гэлж гар лаа. Баяр аад цир к ү зэх х ү сэл маш ихбайв. Тиймээс тэр тэсэж ядан зо гссо о р л байлаа. Өдийд го ё гялалзсан х у вцастай жү жигчид тайзан дээр гар ч ир ээд элдэв го ё юм ү зү ү лж байгаа. Магадгү й му ндаг илбэ ү зү ү лж байгааюм бил ү ү . Баяр аа зө вх ө н, юу гар ч байгааг х ар ъя гэж бо дло о . Тэгээд цо нх о нд о йр то ж сэм шагайв. Тайзандээр х ү мү ү с явж, х о ёр эгч жо нглёр х эмээх то гло о м то гло ж байв. Баяр аад то гло лто д о р мо о р х ичнээн их санагдана вэ. Тэр гав ганцаар аа энд зо гсо ж т байдаг ямар азгү й юм бэ. A Баяр аа гэв гэнэт у йлж о р х ив. Тэгээд, энэ азгү й явдал х эн нэг му у х ү ү х дээс л бо лсныг сайтаро йлго ж авлаа. Хэр эв тэр х ү ү х эд машины ду гу йнд х адаас ивээгү йсэн бо л ө дийд Баяр аа юм ү зээд л су у ж байх шү ү дээ. Мар гааш о р о йны нь то гло лто н дээр То го о ээлжинд гар лаа Баяр аа,Чимгээд су у дал зах ичих аад То го о то й х эсэг тү р зо гсо в. Жамц ир лээ. Тэр билет шалгагчид зар лал наасан гэж х у дал х элж о р о х гэх эд нь Баяр аа о чиж, таныг х у у р ч мө нгө гү й о р со н гэлээ.Жамц тэгэх эд ямар их у у р ласан гээ. Цар ай нь у лайчих аад тэр эгчийг - Ямар ичдэггү й жаал вэ? гэж х элэх ээр яваад ө гө в. Баяр аа ч о р ло о . Энэ ө дө р Баяр аа цир к ү зэж ү нэх ээр нэг баяр лав. Хар ин То го о , бү х х ү нийгявсан х о йно цир кийн машины тү ү гээр нэг сү ү дэгнэсэн юм явах ыг х ар ав. Тэр нь ө ө р юу ч биш, Жамц байлаа. Жамц ө нө ө х ү лдсэн гу р ван х адаасаа машины ду гу й до р бо сго н тавьж явав.Цир кэд о р у у лаагү й тэр эгчийг шийтгэж чадаж байна гэж Жамц бо джээ. Сү х ээ ч Жамцыг бар иад авлаа. Жамц тэр х о ёр дээр до р о о о р о н но цо лдо в. Тэдний у у р лах ду у г то гло лт ү зэх ээрсая ир сэн Тө мө р ах со нсо ж: -Юу бо ло о д байна! гэсээр ир лээ. -Ах аа, энэ Жамц цир кийн машины ду гу йн до р х адаас. гэтэл Жамц чих ийг нь дү лийр тэлцо х ив. Тө мө р ах до р нь л Жамцыг бар иад авлаа.