ᠶᠢᠰᠦ᠂ 《ᠮᠢᠩᠭ᠎ᠠ ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠰᠥᠨᠢ ᠶᠢᠨ ᠦᠯᠢᠭᠡᠷ》 （ᠰᠣᠩᠭᠤᠳᠠᠭ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠯ） （ᠺᠢᠷᠢᠯ） .pdf

МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 99 санаанаас зохион худал ярьжээ гэж мэдмэгц би ихэд гашуудан уйлж суутал энэ миний нагац өвгөн орж ирсэн юм . Би учрыг нуулгүй ярьсанд хоёулаа уйлж гашуудал үйлдээд яг таван хоног болов. Би гэргийдээ ямар ч гэмгүй байхад алсан минь үнэн, энэ явдал ганцхүү тэр хар арьст боолоос боллоо. Ингэхлээрээ одоо намайг даруй алагтүн! Би нэгэнт гэргийдээ алсан хойно надад амьд яваад ч ямар хэрэг байх билээ гэжээ . Халиф үүнийг сонсоод нэнэ гайхаж , “Тэр муу ёрын боолыг олж дүүжилсүгэй!” гээд шадар сайд Жафартаа ийн өгүүлрүүн: “Чи явж тэр мууг заяат боолыг олж ирсүгэй Эс олж ирвэл чамайг оронд нь дүүжилнэ” гэжээ . Жафар “Би заавал үхэх тавилантай ажэ . Ваар домбо нэг унахад тэсэх боловя дахин унагаваас үйахин тэсэх бимлээ . ХэрхэхийЈ Аллах тэнгэр мэдтүгэй. Ямар ч боловч гурав хоног гэрээс үл гарсугай” гэж бодсоор харьжээ . Дөрөв дэх өдрийн өгөөл шүүгч гэрчийг дуудаж гэрийнхэтэйгээ салах ёс хийж байтал Халифиын зарлага ирж маш их хилэнтэй , таныг дуудаж , өнөөдрөөс МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 100 хэтрүүлэхгүй дүүжлэнэ !” гэж байна гэлээ . Энэ үгийг сонсоод Жафар ба Жафарын болон хүүхэд боол зардсан нар цөм уйлав. Жафар хамгийн бага охиндоо их хайртай байжээ . Бага охиноо яаж орхин одно гэхээс зүрх шимшрэн уйлж тэврэн тэврэн үнэстэл өвөрт нь нээн хатуу бөөрөнхий юм байхыг мэдээд “Өдөрт чинь юу байнам?” гэсэнд “Ай аав аа, энэ бол хаьсан дээр нь манай Халифийн нэр бичжээстэй алим байгаа юм гэжээ . Жафар өврөөс алим гаргаж ихэл баярлан “Ай бурхан минь ямар а ачтай вэ?- гэж дуун алдаад боол Рейханыг даруй дуудаж “Ай чи энэ алим хаанаас олов?” гэсэнд Рейхан өгүүлрүүн: “Аяа ноёнтон минь худал үг нэг улдаа аврах боловч үнэн үг үүрл аврах бүлгээ . Энэ алимыг би чиний шилтгээн эрхэмсэг хаан их Халифийн шилгээнээс хулгайлсан бус үүнээ с таван хоногийн өмнө хотын нэг гудамжнаа явж байтал хэдэн хүүхэд тоглож байсны нэг нь алим барьж байхыг үзээд би булаан авсанд тэр хүүхэлд уйлж:”Ай сайн эр, чи сонс! Миний эх өвчтэй хүн, Аав Баср балгад орж ээжид гурван МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 101 алим, гурван динар зоосоор авчирч өгсний нэгийг би хулгайлан тоглож байна” гэхэд нь би тоосонгүй алгадаж орхиод алимыг авчирсанд манай хамгийн бага хатагтай хоёр динар зоос®ор авсан юм дээ” гэжээ . Жафар өөрийн нь боолоос болж тэр эмийг алсныг мэдэж хэд, гайхаж, бас гуниглавч өөрийн толгой мэнд үлдэх болсонд ихэд баярлан ийн шүлэгрлэрүүн: Золгүй явдал чамд тохиолдохын цагт чи . Золиосонд боол зардсан нараас гаргагтүнОлон зарц олъё гэвэл чи чадна Ондоо ссэтгэл олъё гэвэл чи эс чаднаГээд мөнөөхөн броолйыг хөтөлсөөр Халифт бараалхан эл болсон намтрыг ярьсанд Халиф ихэд сонирхон тас гэдрэг хөхрхөн унаж энэ үлгэр түүхийг бичиж улс иргэдэд тараагтүн” гэхэд нь Жафар өгүүлрүүн: “Аяа, үнэн, шашинтны их хаан минь та бүү гайхагтүн! Энэ бол Мисир газрын шадар сайд Нур-ад-Дин Аль ба Шамс-Ад Дин Мухаммед, түүний дүүгийн үлгэрийг эс гүйцэнэ ” хэмээвээс Халиф , “Тэр гайхалтай сонин үлгэрээс ярь” гэхэд нв “Аяа их Халиц аа, хэрэв чи миний боолыг фаазаар МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 102 авахаас хэлтрүүлнэ гэвэл ярина” гэсэнд “Тэр үлгэр чинь нэн сонин аваас чиний боолын амийг хэлтрүүлнэ тиймгүй бол толгойгий нь заавал авна” гэжээ . НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ. Өгүүлэхнь : Эрт урьд цагт хятадын нэгэн хотноо найр наадамд маш дуртай нэгэн үйлчин хүн суудаг байжээ . Тэр үйлчиэн эхнэрээ дагуулж зугаалахаар явнам билээ . Нэгэн өдөр хоёул өглөө эрт гадагш гараад, орой наран шингэхэд гэртээ харьж явтал замд нь уйдсан хүнийг сэргээх, гашуудсан хүнийг инээлгэх тийм сонин ббайдалтай нэгэн нуруугүй хүн тохиолдсонд үйлчин эр эм хоёр түүнийг үзээд манай гэрт очиж хоол идье хэмээн гэртээ аваачсанд үйлчин зээлийн газраас шарсан загас, боов нимбэг , ээзгий худалдан авч ирээд ширээ засаж гурвуулан хоол идтэл үйлчин эм загасны махнаас ачвч тэр нуруугүй хүний аманд чихээд амыг гараар бөглөж өгүүлрүүн: Би чамд зажлах чөлөө өгөхгүй , чи үүнийг нэгэн амьсгаагаар залгиг тун хэмээсэнд тэр нуруугүй хүн загия гэтэл ясанд нь хахаад насны хэмжээ гүйцсэн тул үхэв. үйлчин хүн үүнийг үзээд ихэд МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 103 айсанд эм нь сурган өгүүлрүүн: Чи үтэр босож миний торгон алчуур авчрагтун: Үүнийг ясынн алчуурт ороож миний хойноос тэврэн явсугай . Хэрэв замд хүн тохиолдвол миний хөвгүүд гэнэт өвчин туссан тул бид хоёр хүүхдзийг эмчид аваачиж явна хэмээсүгэй хэмээн арга заасанд үйлчин яаран босож тэр нуруугүй хүнийг гартаа тэврэн явсанд эм нтзамд хүн уулзваас ай хүүхээ чиний бие хаа өвдөнө. Цагаан бурхан чиний хаана гарав хэмээн асуусаар явахад үзсэн хүн бүхэн энэ хоёр өвчтэй хүүхдийг авч яьна гэж бодох ажээ . ингэж явсаар зам гудмын хүнээс эмчиг сураглан асууж, , нэгэн евхрей эмчийн гэрт очиж хаалгыг тогшсонд нэгэн хар царайт шивэгчин хаадга цнээж, та нар юун хүн б? Хэмээн асуусанд, бид хоёр энэ өвсчтэй хүүхдийг эмчид үзүүлэхээр ирэв та энэ харамжийн зоосыг эмчид баригтун хэмээн алтан динарын дөрвөн хувийн нэгийг барьсанд тэр шивэгчин гэрт орсон завсарт, үйлчний эм яаран дотогш оруулж нөхөртөө өгүүлрүүн: “Тэр нуруугүй хүнийг энд түшүүлээд зайлсугай хэмээсэнд үйлчин тэр МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 104 үхдэ«ийг отчийн байшингийн туурганд түшүүлэн сэм зайлав. Тэр завсар шивэгчин эм , эмчийн дэргэд очиж мана хаалганы гадна нэгэн өвчтэй хүүхэдтэй эр эм хоёр ирээд эм залах гэж энэ алтыг өгөв хэмээсэнд еврей тэр алтыг үзээд тэсгэлгүй баярлаж яаран сандран дорогш буутал харанхуйд тэр нуруугүй хүнийг дайран унагаж цочин өгүүлрүүн: Ай их Богд минь ! ай Моисси минь, ай Арван зарлиг минь , ай Аарон минь , ай Нуйн хөвгүүн Иисус минь , би энэ өвчтөн хүнимйг дайран унагаж алсан байнам. Одо яадаг билээ хэмээн тэр нуруугүй хүнийг гэртээ тэврэн оруулж эхнэртээ хэлбээс эхнэр нь сурган өгүүлрүүн: Ийм хэрэг гарсан атал чи юунд лаглайн сууна. Хэрэв чи өглөө болто ингэж сууыаас чи бид хоёрын амь үрэгдэнэ. Энэ хүүрийг авч гэр дээр гаргаад манай хамар хашааны лал айлд ориё хэмээв. Султаны догооны гэрээс тос өөх гэртээ авчирдаг ажээ . Тэр авчирсныг хулгана муур байлгадаггүй тас иднэм бөгөөд сайн тарган хониняы сүүл байваас нохой хулгайлан их л залхаадаг бүлгээ . Еврей МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 105 эмч эхнэртэйгээ , тэр нуруугүй хүнийг үүрч, мөнөө айлын байшингийн туурганд сэмхнээ түшүүлж яаран зө зайлтал тэр гэрийн эзэн буцаж ирээд зцл барьж гэртээ ортол буланд нэгэн хүн буйг үзээд аяа миний хүснийг энэ хүн хулгайлдаг аж. Миний мах шөлийг нохой мигуй хулгайлна хэмэн сэтгэж Јудамжны олон нохой , мигуй ал¦ хичнээн хилэнц хураасан билээ . Үзвээс хулгайч нь энэ байна хэмээн том алха барьж тэр нуруугүй хүнийг нэгэнтээ дэлмэгц унасанд их айн эмээж ай тэнгэро ээ, энэ муу сайн өөх сүүлийн төлөө би хүний аминлд хүрэв хэмээн нарийвчлан үзвээс тэр үхсэн хүн нуруугүй ажээ . үүнд тэр тогооч нарын дарга хараан өгүүлрүүн: Чи нуруу бэртэнэ болоод бас хулгайё болж бусдын мах тос хулгайлна уу? Ай тэнгэр минь наанаа наана гэж нуруугүй хүнийг үүрэн гарч зээлийн газар хүрч нэгэн дэлгүүрийн хажууд түшүүлэн зогсоож , зайлсанд нь Султан хаанд бараа нийлүүлэх нэгэн согтуу эрхүүд (Христосын шашаинтай хүн) өглөөний мөргөлийн цаг ойртов. Халуун усанд очж МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 106 осругай гэж нагалзан алхсаар тэр нуруугүй хүний тушаа хүрч ирээд шээж суутал гэнэт дэргэдээ нэгэн хүн үзээд урьд үдэш малгайгаа хулгайд алдсан тул энэ хүн бас миний малгайг хулгайлах гэж байна хэмээн нудрагаа зангидаж тэр хүний хүзүүн тус газар нэгэнтээ хүчлэн дэлсмэгц , унасандп тэр согтуу эрхүүд зээлийн манаачийг хашгиран дуцдаж , тэр нуруугүй хүнийг нудрагадан занчтал манаач ирж үзвээс нэгэн эрхүүдп хэн нэгэн лал хүнийг өвдөглөн занчиж буйг үзээд энэ юу болов хэмээсэнл эрхүүд өгүүлрүүн. Энэ хүн миний малгайг хулгайлсугай хэмээсэн бүлгээ гэсэнд манаач бос хэмээн зандран босгож тэр нуруугүй хүнийг үзвээс хэдийн үхсэн утл ай аллах , энэ муу эрхүүд манай лал хүнийг алж байнам хэмээгээд тэр эрхүүдийн гарыг хүлж заргчийн гэрт хүргэсэнд эрхүүд, ай тэнгэр минь, ай тэнгэр минь би ахин түүнийг санамсаргүй алав. Тэр миний ганц шаахыг даахгүй юутай хялбар үхэв хэмээн гасалж согтуу нь гарав. Өглөө болсонд тэр ялт эрхүүдийг дүүжлэн алсугай хэмээн МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 107 тушаан зарласанд зандалчин хүн тэр эрхүүдийн хүзүүнд олс орхиж дүүжлэн алсугай хэмээтэл, олны дотроос тогооч нарын дарга гарч ирээд энэ хүнийг бүү алагдтун . Тэр бэртэнгэ нуруутыг би алсан юм . Өчигдөр орой би гэртээ харьж ирвээс энэ нуруугүй хүн миний гэрт өрхөөр давж ороод хоол хүнс хулгайлсанлд би тэвчиж ядан хорсож алахаар нэгэнтээ хүчлэн өвчүүний тус дэлссэнд унаж үхсэн тул хүүрийг зээлийн газар аваачиж , тийм тийм газарт түшүүлэн орхисон билээ . Эдүгээ би нэгэн лалыг алаад бас ямар сэгэлээр нэгэн эрхүүдийг үхүүлээлэхэд хүрүүлэх вэ?. Албал намайг алтугай гэсэнд заргач тэр эрхүүдийг суллан тавьж, ялаа нэгэнт хүлэсэн энэ хүнийгш цаазаар аваачигтун гэсэнд зандалчин , олсыг тэр эрхүүдийн хүзүүнээс мулталж тогоочийн даргбн хүзүүнд орхитол гэнэт олны дотроос еврей эмч түлхэлдэн гарч ирж хашгиран өгүүлрүүн: Тэр нуруу муутыг өчигдөр үдэш би үхүүлсэн билээ . Ороо нэг эр эм хоёр энэ нуруу муутыг авч ирээд манай шивэгчинд мөнгө өгч надаам эм гуйж өвчтэй МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 108 хүнийг миний шатан дээр үлдээн явсанд , би харанхуйд түүнд торж шатан дээрээс унагаж үхүүлээд эм лүгээ хоёулан хүүрийг авч энэ тогооё нарын даргын гэрийн өрхөөр оруулсанд гэрийн эзэн удалгүй ирээд тэр хүүрийг хулгайч хэмээн алахаар дэ«сэн унагаж, түүнийг цохиж алав хэмээн санасан бүлгээ . Би нэгэн лалын санамсаргүй алсан атал , бас нэгийг ямар аймшЁгггүй мэдсээр үхүүлнэ гэсэнд заргаё зандалчинд тушааж , урьтах хүнийг суллан , энэ еврей цаазаар аваачигтүн хэмээсэнд, зандалчин еврейг барьж олсыг хүзүүнд өлгөтөл олны дотроос үйлчин ургаш давшүин гарч ирээд хашгиран өгүүлрүүн: Аяа энэ хүнийг тавигтун . Тэр бэртэнгэ нуруутай хүнийг би үхүүлсэн билээ . Өчигпөр үдэш тэр бэртэнгэ нуруутыг зээлийн газар согтуу явахыг үзээд гэртээ аваачиж зочилбол , миний эм загасны махнаас авч бэртэнгэ нуруутын аманд чихсэнд хахаж үхсэн бүлгээ . Хүүрийг эм бид хоёр энэ эмчийн гэрт аваачиж орхисон билээ . Энэ эмч харанхуйдп хүүрэнд торж унаснаа өвчтэй хүнийг дайрч алав МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 109 гэж санажээ . Миний энэ үнэн үү гэж эмчээ асуусанд эмч өв зөв гэнэ. Төдий тэр үйлчин заргачин зүг өгүүлрүүн: Энэ еврейг тавьж намайг алагтун гэсэнд, заргач их л гайхаж , ийм сонин хэргийг үнэхээр дансанд тэмдэглэлтэй хэмээгээд зандалчинд тушааж энэ еврейг тавьж үйлчнийг дүүжлэгтүн хэмээсэнд зандалчин , үйлчин хүзүүнд олс орхиж бид алах гэтэл, нэгийг барьж нэгийг таэвин хичнээн цаг өнгөрөөж дэмий л зовов хэмээснийг үл өгүүлэх нь : Тэр нуруугүй хүн Султан хааны шадар алиа хүн бүлгээ . Урьд өдөр архи ууж үгүй болсонд хаана очсон билээ . гэж асууваас тэр нуруугүй міутиын хүүрийг хаанаас хэрхэн олсон ба заргаёч үхүүлсэн хүнд үхүүлэх ял оноож цаазаар аваачих хэмээтэл , хоёр гурван хүн гарч ирээд цөм би алсан хэмээн мэдүүлснийг Султанд айлгавал , Султан хаалгачийг дуудаж тэр бүгдийг авч ирэгтүн хэмээн тушаасанд бүгдийг Султаны өмнө авч ирсний хойно , Султан хаан, заргачаас хэргийн учрыг ихэд гайхан сонсож алтан бэхээр тэмдэглүлэн бичүүлээд олны зүг энэ нуруугүй МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 110 хүний явдлаас илүү гайхамшигтай сонин түүх сонссон хүн байна уу хэмээн асуусанд тэр эрхмүүд урагша давшин гарч айлтгаруун: Айцагийн эзэлсэн хаанаа. Миний явдал бол энэ нуруу муутын явдлаас илүү сонин гайхамшигтай гэж айлгасанд хаан явдлаа өгүүлтүгэй хэмээв. Энэ эрхүүдийн гахамшигт явдлыш мэдьүгэй хэмээгчизд дараах бүлэгт үзтүгэй. ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ. Өгүүлэх нь: Хаар тэр эрхмүүдэд явдлаа өгүүлтүгэй хэмээсэнд трэр эрхүүд айлтган өгүүлрүүн: Ай цагийг эзэлсэн хаанаа ! Би энэ газар элдэв зүйлийн бараа авчирч эртний хувь зохиолоор та бүхэнтэй учран золгосон боловч миний төрсөн газар Киарт бүлгээ . Би тэр газрын Копта угсаатны хүн . Миний эцэг худалдааны зууч билээ . Эцгийг нас нөгчисөнд мөн би зууч бож нэгэн өдөр худалдааны газар суутал , ертөнц хосгүй сайхан царайтай , гоёмсог хувцастай нэгэн залуу хүн илжиг унаж миний өмнө ирээд нэгэн алчууртай хүнждийн үр үзүүлж үүний нэгэн ардив ямар үнэ хүрнэ хэмээн асуусанд зуун динар хрнэ гэсэнл тэр МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 111 залуу хүн алчууртай хүнждийг өгч Ялгуусан хаалгын Альжбалийн дэн ачих хэмжих хүнийг дагуулан очигтун. И тэнд буув хэмээгээд явсанд би тэр алчууртай хөнжлийг авч олон худалдааны хүнд үзүүлэн ардив бүрийг нэгэн зуун хорин дирхэмээр хэлэлцэн тогтож, ачих хүн дөрвийг дагуулан очиж хүндийг хэмжин үзвэл таван мянган дэрхэмийн үнэ хүрэх тавин ардив хүнжид байсан тэр залуу хүн өгүүлрүүн: Чиний зуучилсанд нэгэн ардиваас арвин дирхэм чамд идүүлье. Тэр мөнгийг бодож аваад, дөрвөн мянган таван зуун дирхэмийг хадаглагтүн. Би наймаа хийж дуусмагц сүлүд нэг мөсөн авна гэсэнд би тэрц өдрийн наймаанаас нэгэн мянган дирхэм олов. Тэр залуу нэгэн сарын эцэст ирж миний мөнгө хаана байна хэмээсэндп энд байна хэмээн гаргаж өгсүгэй гэвэл, тэр залуу би түр зуур гарч ирээд аюкъя хэмээн гарч явсанд хичнээн хүлээвч ирсэнгүй . Нэгэн сар өнгөрсөнд нэгэн өдөр маш сайхан хувцас өмсөж, арвантавны саран мэт гялбаан нэгэн сайхан луус унаж ирсэнд угтан соёрхож чи мөнгөө авна уу МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 112 хэмээвэл надад мөнгө яаралгүй , хойно хэрэг дуусмагц нэгмөсөн авъяа гэж буцсанд би гайхан өгүүлрүүн: - Ай Аллах юутай сайн хүн билээ . Би түүний мөнгөөр наймаа хийж энэ завсар их ашиг олсон тул дараа ирэхэд нь эрхгүй ширээ засаж зочилсугай хэмээсэн бүлгээ . Тэр залу жилийн эуэст урьдынхаасаа нээн илүү сайхан хувцас өмсөж ирсэнд зочилсугай гэвэл ца ргалан маргасанд дахин дахин гуйвал тэр залуу өгүүлрүүн: Надад идүүлэх будаа зуушийн сүтйгэлийн чамд хадгалан буй михний мөнгөнөөс гарах бол би сая хүлээнэ гэсэнд, зүйл бүрийн идээ ундааны бэлтгэл засаж хуримлан суухад тэр залуу солгой гараар идсэнийг дотроо их гайхаж хуримлаж байсан хойно тэр учрыг асуувал залуу ханцун дотроос баруун гарыг сугалж үзүүлэн өгүүлрүүн: Чи намайг их зан гаргаж солгой гараар идсэн гэж ыүү бодоорой . Миний эн гарыг царвуугаар нь тас цавчсан тул би арга буюу солгой гараар иднэ гэсэнд, чиний гар тийм болсны учир буй хэмээн асувал. -Миний гарыг цавчсанд нэгэн гайхамшигтай МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 113 учир буй . Би бол Багдад хотын нэгэн урвалжит гэрийн хүн бүлгээ . Олон аянчин жуулчин , бадарчин худалдаачлдид дотроос их л хүсэх тул эцэг нас нөгцсөн хойно Багдад Мосулын элдэв бараа , мөнгө зоос авч таны энэ Киар хотноо хүрч фирэхэд Масрурын дэнд бууж хоноод, зах зээлийн нэгэн хэсгийг зарцад бариулж , Жиржисийн зээлд хүрсэнд худалдааны олон зууч намайг ирсэн гэж сонссон тул угтан тосож миний барааг зарлан худалдвал үнэ дуудах хүн нэг ч гарсангүй . үүнд санаа зовж сууиал зууч нарын дарга ирж өгүүлрүүн: Би чамд сайн санаж энгэн эрхэм арга зааж өгье. Чи өөрийн авчирсан эдийг бусад зочдын нэгэн адил бичээч, гэрч хэдэн хүний нүүрийн өмнө хэдэн сарынф зэЅл тавьж худалдагтун. Чингэвэл долоо хоног бүр адъяа, барх сбадь тутам мөнгө хурааж нэгэ- дирхэм хоёр дирхэм олохоос гадна, Манай Киар хот болоо Нил мөрний сайхан үзэсгэлэнт үзэж чадна гэсэнв чиний тэр арга маш зөв арга хэмэн олон зууч, бичээч, гэрч нарын дэнгийн газар дагуулан аваачиж барааг зээлээр худалдсан МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 114 бичиг хий өдөр бүр хурганы мах, амттан жимс идэж дарё уун уусааро мөнгө авах сар болсонд адъяа бархасбади гариг бүхэнд зээлий