ᠠᠷᠪᠠ᠂ 《ᠮᠢᠩᠭ᠎ᠠ ᠨᠢᠭᠡᠨ ᠰᠥᠨᠢ ᠶᠢᠨ ᠦᠯᠢᠭᠡᠷ》 （ᠰᠣᠩᠭᠤᠳᠠᠭ ᠵᠣᠬᠢᠶᠠᠯ） （ᠺᠢᠷᠢᠯ） .pdf

МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 149 садны хүмүүстэй золгоно. Эд намаыг лав хулгайч гэнэ биз хэмээн гауудан уйлсаар өвчин олж хоёр хроног хэвтсэнд олон хуяг цэрэг, гэрийн эзэн зээлийн дарга нарын хамт ирж чиний тэр хулгайлсан чимги йг Дамаскийн эзэн Везир , заргач нарт хүргэвэл Дамаскийнй эзэн тэр чимгийг өөрийн хүүхний хамт алдснаар гурван жил болсон хэмээн гэсэнд , цөс хэмхэртэл айж, одоо үхэх цаг ирсэн буй заа . Аллах мэд , Дамаскийн эзэнд үнэнийг өчсүгэй. Тэр намайг албал алж , аварвал авартугай хэмээн сэтгэл хүзүүнд гинж орхиж гарыг хүлээд ДамаскЁйн эзний өмнө хүргэсэнд намайг нүдний булангаар үзэж олны зүг өгүүлрүүн: Энэ хөөрхий хүн огт ялгүй бүлгээ. Та нар яахин түүний гарыг хилс цавчив хэмээсэнд миний дотор онгойж ноён минь, Аллах мэд, би хулгайч биш бүлгээ . Зээлийн газар олны дунд намайг ташуурдан занчихад тэсвэрлэн эс чадаж хилсээр хулгайн хэрэг хүлээсэн билээ хэмээсэнп чамд ял зэмлэлгүй хэмэгээд зээлийн даргад чи энэ хүний гарыг хилсээр цавчуулсан тул төлж өгөтүн. Хэрэв МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 150 эс төлбөл чамайг дүүжлэн алж хөрөнгийг санд хураана хэмээн хуяг цэргийг зандран дуудсанд зээлийн даргыг үхсэн нохой адил чирч гараад гянданд хорьж , миний хүзүүний гинжийг авч, гарын хүлээсийг тайлаад Дамаскийн эзэн өгүүлрүүн: Ай хүүхдээ чи нада үнэнийг хэлэгтүн энэ чимгийг хэрэхэн олсныг нэгд нэгнээр хэлэгтүн хэмээсэнд үнэнийг тоочин мэдүүлбэл уйлан өгүүлрүүн: Ай хүүхдээ тэр нас эгчмэд охин нь миний төрсөн хүүхэн бүлгээ . Киар хотноо очиж эрийг үхсэнд гэртээ буцаж ирсэн бүлээ . Урьд Киар хотноо бүхийд бузар юм сурсан тул чамд дөрвөн удаа очиж , дараа дүүгээ дагуулан аваачсан бүлгээ . Нэгэн өдөр гашуудан уухилж дүүгээ хэрэхэн алсныг эхдээ сэм хэлсэнд би дэргэд нь байсан тул сонссон бүлгээ . Эдүгээ би чамайг хөвүүний адил үзэж өөр эхээс гарсан бага охиноо богтлон өгч, тэжээл тавин олгосугай. Чи миний үгийг хүлээгтүн хэмээсэнд даруй зөвшөөрөн хүлээвэл заргач, этгээдийг зарлан ирүүлж , хүргэн орох бичгийг гэрчлэн бичүүлж зээлийн даргаас миний гарын төлбөрт өчнөөн МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 151 төчнөөн мөнгө авсанд би нэг мөсөн баян эрхэм олэж жарган суутал тэр жил миний эцэг үхсэнд Дамаскийн эзэн элч довтолгож миний эцгийн үлдсэн эд хөрөнгийг Дамаск хотноо татаж ирүүлсэндп би жаргал цэнгэлээр аж төрөн суух болов. Миний баруун гаргүй болсон учир им бүлгээ хэмээсэнд би маш их гайхаж тэр залуу хүний гэрт гурав хоносонд надад их мөнгө өгснийг авч танай энэ хотод ирээд жарган суутал энэ нуруугүй хүний хэрэгт холбогджээ хэмээсэнд ХЯтадын хаан өгүүлрүүн: Чиний энэ үг тэр нуруугүй хүний явдлаас илүү сонин гайхамшиг үгүй тул та бүгдийг дүүжлэн албал зохих бүлгээ . гагцхүү хамаг хэргийг өдүүлсэн үйлчниы үгийг сонсоогүй тул түүний үгийг сонссогай . хэрэв энэ үйлчний үг тэр нуруугүй хүний явдлаас илүү гайхамшигтай бол та бүглдийг члыг хэлтрүүлсүгэй хэмээсэнд тэр хэргийг өдүүлсэн гайхад үйлчин ямар сонин үг хэлэхиг дараа үзтүгэй. ТАВДУГААР БҮЛЭГ. Өгүүлэх нь: үйлчин хүн олны дотроос ургша давшин гарч айлтган өгүүлрүүн: Ай цагийг эзэлсэн хаан аа! Би МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 152 өчигдөр нэгэн сонин гайхамшигт үг сонссон нь энэ бэртэнгэ лүгээ уулзахын өмнө өгдөө эрт нэгэн айлд хуримлаар очсон бүлгээ . Тэр айлд үйлчин, ёрогчин , модочны зэрэг энэ хотын хориод хүн хуралдан цуглаж наран мандахад ширээ засаж хуримлан суутал гэриын эзэн нэгэн сайхан хувцас өмссөн үзэсгэлэнт царайт залуу дагуулан ирсэндп тэр залуу олны зүг мэхэсхийн ёсолж суусугай хэмээтэл үсчнийг үзэж зайлсанд чи нэгэн ирээд зайлхийн явах чинь юу вэ хэмээн барьж үлдээсэнд тэр залуу өгүүлрүүн: - Ая , намайг тавигтун Би энэ муу үсчнийг үзээд энд сууж болохгүй боллоо гэсэнд гэриын эзэн гайхан өгүүлрүүн: Энэ Багдад хотын залуус нэгэн үсчнийг үзээд ийм болох нь юу билээ хэмэсэнд олон тэр залуугийн зүг өгүүлрүүн: Чи энэ үсчнийг үзээд уурлан хорсох нь ямар учиртай вэ хэмээсэнп залуу өгүүлрүүн. Би Багдад хотонд энэ муугаас болж хөлөө хугалж доголон босон тул үүнимй явсан суусан газар хэрэхэвч хамт байхүй хэмээн ам алдаж энд хүрч ирсэн бүлгээ . Энэ үсчин эдүгээ мөн энд ирсэн тул энэ шөнө би МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 153 хотоос гар аялан хонон гээнд олон тэр залуу хэрхэн доголон болсон учрыг хэлж өгнө үү хэмээн гуйсанд үсчний нүүр шарлаж үг дуугүй сууна. Тэр залуу олон хүслийг дагаж өгүүүлрүүн: - Миний эцэг Багдад хотын нэгэн их баялаг худалдааныб хүн бүлгээ . Эцэст надаас өөр үр хүүхэдгүй тул эрийн насанд хүрч эцгийн их өв хөрөнгийг эцэн болоод хувцасны сайныг өмсөж , идээний сайныг идэж жарган суух бүлгээ . НЭгэн өдөр Багдад хотын олон зээлд хэсэн явтал замд нэгэн сүрэг эмсиыг үзэж, язгуураасс эмст дургүй тул нэгэн гудамжны мухарт зайлан орж айлын гаднах банданд суутал , нэтэг тэр айлын байшингийн цонх нээгдэж арвны тавны саран мэт сайхан залуу охин үзэгдэн ирж цонхон дээрх цэцгийг усалж , би урьд хожид тийм сайхан хүнийг үзсэнгүй тул эмсийн жигшин үзэх сэтгэл хэдийн үгүй болж тэр охиныг дотроо хүсэн санаглазаж наран шингэтэл хүлээн суувал манай хотын Кади өмнө олон боол, хойноо олон зардасыг дагуулан ирж тэр гэрт орсонд миний хүсэх тэр охины эцэг лав энэ Кади мөн хэмээн МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 154 охиныг мөрөөдсөөр гэртээ буцаж царай барайлган хэвтсэнп миний олон шивэгчин эмс орж ирээд намайг гайхан тойрч уухилан суухад нэгэн эмгэн орж ирээд намайг үзмэгц учрыг мэдэж ятган Хүүхээ чи надад учрыг нэгд нэгэнгүй хэлж өгөгтүн: Би яиний төлөө зуучилж өгье гэсэн тэр өдрийн хэргийг хэлбэл эмгэн өгүүлрүүн: Чиний тэр үзсэн хүн манай Багдад хотын Кадийн охин байнам. Эцэг нь тэр байшингийн дор сууна . Би тэр Кадийн гэрт ордрог тул чиний хүслийг би хангаж чадна. Санаа бүү зовогтун хэмээсэнд дотор онгойж баярланг суутал тэр эмгэн нэгэн өдөр царай хувьсагнан ирж өгүүлрүүн: За хэрэг биш болов. Чи надаас олон үг бүү асуугтүн. Би тэр охинд чиний үгшийг сэм нэвтрүүлэн , смуу заяат чавганц чи надпад дахин ийм үг хэлбэл би чамайг залхаан цээрлүүлнэ хэмээн зандран хараж хөөн гаргав. Энэ удаа хэрэг бүтсэнгүй болов дараа бас нэг үзнэ хэмээн одсонд би сэтгэлийн өвчтэй болж уохиныг мөрөөдөн хэвттэл нэгэн өдөр эмгэн ирж, за хүүхээ чи МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 155 надад бэлэг шагнагтүн хэмээн өгүүлрүүн: Өчигдөро би тэр охины н гэрт царайд зовних байдал гаргаж уйлан очсогд охин асууруун: Авгай чамд ямар зовлон байгаад ийнхүү уухилан гашуудна хэмээсэнд чамаас болж нэгэн залуу хүн аминаас хагацахад ойртов гэсэнд охрин уяран асууруун: Тэр аль газрын хүн бэ гэсэнд тэр залуу миний хөвгүүн билээ . Хэдэн өдрийн өмнө цонхонд чамайгш цэцэг услахыг үзэж тэсгэлгүй янаглан хүссэнд чиний урьд өдөрийн үгийг хэлбэл сэтгэлийн өвчин олж дэ дээрэс босохгүй болов. Одоо лав шхнэ хэээсэнд охины царай шарлаж энэ цөм надаас болов уу хэмээвэл цөм чамаас гарсан хэрэг хэмэсэнд охин өгүүлрүүн: Чи тэр хүний амрыг минь төлөөнөө асууж намайг түүнээс хэдэн хувь зовж буй хэмээгтүн! Сугар гаригийн мөргөлийн өмнө ирвэл би хаалга нээж, эцгийг мөргөлөө буцаж ирэхийн өмнө уулзъя хэмээн захисныг өгүүлсэнд би тэсгэлгүй баярлаж, эмгэнд өмссөн дээл хувцасыг тайлж шагнан өгснийг үлү өгүүлэн өгүүлэх нь: Сугар гаригт сайн хувцас өмсөж, сайн МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 156 үнэртийг биедээ шүршээд олон хүн мөргөлийн газар очих цагийг хүлээж суутал эмгэн ирж өгүүлрүүн: Цаг бас болоогүй, чи халуун усанд орж үсээ касагтун хэмээсэнд, чиний үг зөв , би урьдаар үсийг засуулж , дараа усан орсугай хэмээн гэрийн хүнд тушаал чи зээлийн газар орчиж дэмий үг чалин хүний толгой өвтгөхгүй тийм нэг томоотой үсчин олж ирэтүн хэмээсэнд энэ муу хар өвгөнийг дагужулан ирсэн бүлгээ . Энэ өвгөн ирмэгц чиний үсийг засах уу, эсвэл цус ханах уу гэв. Эртний богдын өгүүлсэн нь: Сугар гаригт үс авсан хүн далан өвчнөөс тонилно . Цус хануулсан хүн нүдний хараа муудах тэргүүтьэй олон өвчний аюулгүй болно гэс-ийг Иби Аббас уламжилсан бүлгээ хэмээсэнд бит бие муутай хүн болой. Энэ олон үгээр яана. Үтэр босож миний толгойн үсийг засагтүн хэмээсэнд өвгөн өврөөс гариг цаг үзэх хүрдийг гаргаж нарыг шинжлэн өгүүлрүүн : Энэ өдрийн одон гариг нарыг шинжлэн үзвэл үс авах сайн цаг даруй мөн бөгөөд бас үзвэл чи нэгэн хүнтэй уулзахыг их л хүсэж буй нь цөм чиний сансан ёсоор бүтэх МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 157 боловч ээст элдэвтэй болохыг би энд илтгэн хэлэхгүй хэмэсэнд , чи ямар муу ёрт хүн билээ . Би ч чамайг ирүүлсэн нь үсээ засуульъя хэмээхээс бус чамаас үг асууя хэмээсэнгүй . Олон үг хэлүүлж яах юм , миний үсийг засагтун эмээсэнд үсчин өгүүлрүүн: Ай Аллах мэдэг. Хэрэв чи энэ хэргийн эцэст юу болохыг урьдаас мэдэх аваас , чи энэ адар яахин гэрээс гарах билээ . Миний үгийг сонс, одон гаригийн тохиол тоог дагаж явагтун. Би үүнийг чамдс айн санаж хэлнэ хэмээсэнд би урьд чамаас өөр зурхайд сайн үсчнийг үзэснгүй боловч энэ удаа чамайг ирүүлсэн нь чиний зурхайг хэрэгх нь бус, тусгайлан үсээ засуулаастай хэмээсэн бүлгээ . Чи даанч илүү згтэй хүн байнамм хэмээсэнд үсчин өгүүлрүүн: Аллах намайг ёамд явуулсан нь зурхайч бөгөөд хвилхын ухаан цагаан илбэ, дуун ухаан учир шалтгааны ухаан , тэнЈэрийн утга , хэмжих ухаан, ц аз хууль , Коран номын дилүв тэргүүтнийг судалсан үсчнийг явуулсан нь чамд завшаан биш үү. Чиний эцэг чамайг чалчаагүй хэмээн их л дотно үзэх бүлгээ. Тиймийн тулд МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 158 чамайг үйлчлэх нь минийүүрэг буюу . Би язгуураас зг цөөн тул намайш цөөн үгт томоотой гэдэг. Би чамд сайн санаагаар үйлчлэн тусалж энэ жил зарагдахыг хүсэх тул зүй нь чи Аллахыг магтан ерөөж миний үгнээс зөрчихгүй явбал зохих бүлгээ гэсэнд ай чи энэ олон үг чалчилж намайг ална уу хэмээвэл үсчин өгүүлрүүн: Олон намайг миний зургаан ах нараас ялгахын тулд цөөн үг гэж дуудна. Миний ахыг Аль-Бакбук гэнэ.Чалчаа гэжээ . Хоёрдугаар ахыг аль- Хаддар гэнэ. Оворгон хэмээжээ. Гуравдугаар ахыг Факик гэдэг. Олон үгт хэмээнэ. Дөрөвдүгээр ахыгАл Куз Асвани хэмээнэ. Асванийн домбо хэмээсэн үг, ам нь домбоны амсар мэт ангайн буйг хэлжээ . Тавдугаар ахыг аль Шакашик хэмээнэ . Далан худалч хэмээжээ . Долдугаар ас-Самит буюу цөөн үгт хэмээгч нь би бүлгээ хэмээсэнд , би зарцыг дуудаж үүнд нэг хэдэн зоос өгч миний нүдэн далд оруулагтун хэмээн тачъяадан өгүүлсэнд үсчин өгүүлрүүн: Чи ямар үг өгүүлнэ . Би яиний үс засахаас өмнө мөнгө авахгүй . Чи намайг мэдэхгүй боловч би чамайг мэднэ . МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 159 Чиний эцэг их уудам сэтгэлтэй хүн бүлгээ . Урьд намайг нэгэн өдөр дуудаж миний цус ханагтун гэсэнд , би одон гариг үзэх хүрдийг авч үзвэл тэр цагт цус ханаж болохгүй тул сайн цагийн тохиолыг хүлээсүгэй гэсэнд чиний эцэг иэсгэлгүй баярлаж үүнд гурван зуун динар хувцаснб хамт шагнагтун хэмээн шагнан өгч сайн цагийг хүлээн хануулсанд , чи надад гурван зуун динар шагнасан нь юу билээ хэмээн асуувал нэгэн динарыг чамай үг хэлэлцэхэд сайн хэмээн шагнав. Нэгэн динарыг цус ханасны шан болов. Бусад зуун динарыг хувцасны хамтаар намайг магтасны шагнал болгов хэмээн шахан өгсөн бүлгээ хэмээсэнд чиний мэт хүнийг биедээ ойртуулсан миний эцгийг Аллах үл өршөөх болтугай хэмээсэнд үсчин өгүүлрүүн: Би чамайг цэцэн хүн хэмээсэн бүлгээ . Үзвэл өвчнөөё хойш чиний ухаан муудаж дэмий үг өгүүлнэ. Би чамайг үйлчлэн энд зогсоход чамаас уйдахгүй атал чи надаас уйдах нь юу билээ . Би чиний эцгийн нүүр бодож тэсвэрлэн хүлцье хэмээсэнд чи юутай олон үг чалчих илжигний сүүл билээ . МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 160 Миний үсийг хурдан авч эндээс зайлагтун хэмээсэнд үсчин миний үсийг норгож өгүүлрүүн: Чи надаас уйдсан боловч би чамааг буруушаахгүй . Чи оюун мөхөс хүү биш үү. Би чамайг саяхан ардаа үүрч сургуулийн танхимд хүргэж явсан бус уу хэмээн хутга авч хичнээн болтол билүүдээд сая миний үс авч эхэлтэл гарыг авч эхэлтэл гарыг өргөу яарах хэмээгч шулмасаас гарчээ, алгуур хэмээх өршөөл ихтээс гарчээ . Чи яарна уу хэмээвэл тийм тийм би яарна хэмээн хаёгиран өгүүлсэнд яарлаас гашуудал гэмшил төрнө. Алгуураар хөдөлбөл эрхэм. Би санавал чиний энэ хэрэгт сэ¦иглэлтэй зүйл олон тул надад тайлбарлан хэлж сэжиглэлийг таслана уу. Мөргөлд эхэлтэл лав гурван цагийн зай байнам хэмээн хутгыг хойш тавьж нарныг үзсүгэй хэмээн гарч хичнээн болоод одоо мөргөл эхэлтэл илүү ч үгүй , дутуу ч үгүй яг гурван цагийн зай байнам хэмээсэнд , ай Аллах чи миний элгийг эвдэв. Үгээ тат гэсэн хутга авч урьд адил их л удтал билүүдэн нийлж нэг баахан үс аваад өгүүлрүүн: Би чиний яарахад МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 161 санаа их л зовно. Урьд чиний эцэг өвөг алив хэрэгт цөм миний санааг урьдаар авна. Чи яарах урыг нада хэлбэл чамд тустай биз хэмээсэнд би тэр үсчний гараас мултран кайлах аргагүй болсныг ухаж нэгэнт мөргөлийн цаг болсон тул осолдон саатвал сэтгэл зүрхний хүнтэй учран золгох аргагүй болно заа хэмээн гаслан зовж үгээ товчлон хурааж, бүү хэрэггүй чалчигтун. Би энэ өдөр нэгэн нөхрийн гэрт хуримлан очно гэсэнд үсчин өгүүлрүүн: Урьд өдөр би бас хэдэн нөхрийг урьсан атал илээ зууш бэлтгэхийг огт умартав. Одоо чамаас хурим хэмээн сонсож сая олж саналаа . аяа би олон нөхдийн өмнө нүүр алдахад хүрсэн аж хэмээсэнд чи миний үсийыг хурдан авбал энэ хэрэгт бүү зовогтун. Миний гэрт буй идээ ундааны зүйлээс гаргаж өгсүгэй гэсэнд үсчин өгүүлрүүн: Чиний энэ их ачийг Аллах хуриалтугай . Чиний гэрээс ямар зүйлийн идээ зууш авч болохыг надад хэлэгтүн хэмэсэнд шарсан тахиа , хурганы мах зэрэг таван §үйлийн хоол буй гэсэнвд үсчи- тү%үнийг үзсүгэй хэмээвэл з рцад тушаан авчруулж үзүүлсэнд бас МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 162 ундааныб зүйл дутуу гэсэнд мөн авчирч үзүүлбэл өгүүлрүүн: Аяа яи юутай сайхан сэтгэлтэй хүн билээ . Эдүгээ ганц үнэртэн утлагын зүйл дутуу байна гэсэнд тавин динарын үнэ хүрэх арга зандан , заарын зэрэг үнэртний зүйл буй нэгэн боодлыг өгч энэ бүгдийг аваад миний үсийг хурдлан авч өгтүгэй гэсэнд үсчин өгүүлрүүн: Аллах мэдлэг, би энэ боолыг доторхийг үзэхээс нааш авахгүй гэсэнд карцад тушааж тэр боодлын доторхийг гаргасахнд үсчин гартаа барьсан одон гаригийн хүрдийг алдаж тэр боодлы доторхи агар зандан үнэрт утгагыбг удтал гайхан үзсэн миний дотор их л цухалдан суутал үсчин хутгыг барьж миний үснээс бас нэг багаханыг аваад мод үндэснээс нь ургана, хөвгүүн эцгийг дууриан өснө. Миний энэ өдрийн хурим цөм чиний хишиг тул эцэг хөвгүүн та хоёрын алинд зүслэн биширч тал өгвөл зохих бизээ . Миний хуримд суух зочид цөм томоотой сайн хүмүүс бүлгээ . Нэгий нь халуун усны эзэн Зенгут гэнэ. Нэгий нь амуу худалдах Салия гэнэ. Нэгий нь буурцаг худалдах МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 163 Салит гэнэ . нэгий нь ногоо худалдах Икрийш гэнэ. Нэгий нь хогч Хомайд гэнэ. Нэгий нь тэмээн суайд гэнэ. Нэгий нт үүрэгё Сувейд гэнэ. Нэгий нь халуун усны угаагч Абумут Кариш гэнэ. Нэгий нь манаач К сим , нэгий нь асуугч Карим гэнэ. Эдгээрийн дотор чалёаа агсан буюу бусдыг хашруулан уйдуулах хүн нэгч үгүй бөгөөд хүн бүрд өөрийн бүжиглэх бүжиг шүлэг бий . Цөм миний адил цөөн үгтэй томоотой хүмүүс билээ . Халуун усны эзэн гэц дэлдэж , ээж би очиж добо юугаа дүүргэнэ гэж бүжиглэн дуулна. Амуу худалдагё нь бусдаас илүү чадал үзүүлж ай уухилагч, ай хатан минь чи юу ч дутаасангүй хэмээн дуулахад сонссон бүхэн элгээ хөштөл инээлдэнэ . хогч зугаатай нариантай үзэсгэлэн бөгөөд дуулахад минь маш сайн тул шувуу боловч түүний сонсвол зогсоно. Миний эдгээр нөхөд хүний ухаан оюуныг инээдэмтэй наргиантай зүйлээр сэржгэлэн цэнгэлдэхэд маш чадмагайг энд тоочив ч барахгүй Чи тэдний чадал эрдмийг бүрнээ мэдсүгэй хэмээвэл өрөө очи ж үзсүгэй . Би үзвэл чиний бие тэнхэл МЯНГА НЭГЭН ШӨНИЙН ҮЛГЭР 164 өвчйнөөё хойш төдий л сайжирч ёадаагү