6. 《ᠭᠠᠯᠲᠤ ᠣᠩᠭᠤᠴᠠ》 ᠰᠦᠢᠷᠡᠭᠰᠡᠨ ᠨᠢ 《ᠠᠪᠤ ᠴᠡᠴᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠣᠷᠣᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ》 ᠳ᠋᠊ ᠭᠠᠷᠮᠠ .pdf
 6 . « Га лт о нго ц» сү йрсэн нь Цир к яваад у длаа. Одо о бо л аливаа юманд авир ах ду р тай Сү х ээ ямар нэг гайх амшигт со нинюм бү тээх х ү слээ дийлэх ээ бо лив. Уг нь тэр , у у лчин бо лъё гэж бо до о д ганцаар аа нэг ө дө р эгц х анан х аданд авир ч гар сан у даатай. Тэр х аданд ер явж бо ло х гү й байсан ту л х о р ио д алд ө гсө ө дл бу цав. Уу лчин бо ло х х ү слээс нь юу ү лдэв гэвэл гу тлынх нь х о йд зан х о вх о р ч, ө мдний нэг талын ө вдег х у р у у х эр тэй цо о р чээ. Дар аа нь тэр , мо до нд авир ах су р гу у ль х ийв. Мо дны мө чр ийг A дамжин явсаар байтал о р о йднь их эд дө х сө н бо ло вч газар р у у / х ар аад то лго й нь эр гэж эгээтэй л у насангү й, тэгээд ар айх ийж бу у в. Ийнх ү ү бо дсо н х ү ссэн бү х эн биелсэнгү й байтал цир к ир эх нь тэр . Сү х ээцир кийн то гло лт до тр о о с тэмээний ну р у у н дээр зо гсо х юм у у , гимнастик х ийдэг гайх алтай со нин х ү нийг их эд шо х о о р х ло о . Тэр яг л х ү ссэн зү йлээ эндээс о ло х шиг бо ло в. Сү х ээ цир кчинбо лно , тэмээг байдгаар аа тэшиж х у р далж байх ад Сү х ээ ну р у у н дээр нь бо со о зо гсо ж явна. Ай мө н гайх алтай яа! Хү мү ү с Сү х ээгийн тэр гайх амшигт то гло лтыг дах ин дах ин ү зэх сэн гэжгу йна. Жамц бо л бү р ч их гу йх байх . « Машины ду гу йнд х адаас шивсэн нь миний бу р у у . Намайг у у чил, ө р шө ө ! Гагцх ү ү го ёто гло лто о л ү зү ү лж ө гө ө ч!» гэж Жамц у йлан гу йж байх шиг санагдана. Гэвч сэтгэл до то р байгаа тэр то гло лтыг ү нэх ээр ү нэн бо лго х о д зай их бий. Сү х ээ тэмээ х айж эх лэв. Су мын тө вх ангай газар байр ласан бо ло х о о р тийм ч о ло н тэмээ байх гү й юм. Хар ин мал эмнэлэгт нэг тэмээ бий. Тэр тэмээнд тэр эг х ө ллө ж мал у гаалгын газар у р у у то с зө ө дө г байлаа. Тэр гийгЛамжав гу ай х ө тө лнө . Унтах ду р тай, намх ан ну р у у тай х ү н юм. Сү х ээг х ү р ч о чих о д Ламжав гу ай тэр гэн дээр ээ то с ачиж ду у саад ду гу йны сү ү дэр т тү р зу у р ду гх ийх гэж зү ү р мэглэжбайлаа. Тэмээ нь тэр эгний нө гө ө ду гу йнаас бу р антгаар аа у яатай, бо х ь зажилж байгаа юм шиг х ивж байв. -Ламжав гу ай, х ү ү е Ламжав гу ай! гэж Сү х ээ ду у длаа. Ламжав гу ай сэр эх шинж алга. Сү х ээ ду у дсаар байж ар ай гэж ө р ө ө сө н нү дийг иь нээлгэв. Ламжав гу ай тү р бо ло вч сайх ану нту у лах гү й яагаад байна гэсэн шиг зо вх ио ар айх ийн ө р гө ж ө р ө ө сө н нү дээр ээ тү ү нийг ажив. -Ламжав гу ай, би танд ту салъя, тэгэх ү ү ? Та тэмээгээ надад ө гчих . Би то сыг чинь у гаалгынгазар х ү р гэе гэж Сү х ээ гу йв. -Яана гэнээ х ө ? -Би то с зө ө х гэсэн юм. -Уу х айс, тэгээд чи чадах юм у у х ө ? -Чаднаа. Би ө вө ө гийн тэмээг у наж ү зсэн. Өвө ө у р ьд жинд Л явдаг байсан юм гэнэ билээ. -За тэгвэл тэгэх ээс биш дээ. Тэмээ но мх о н л до о гэвч юмыг яаж мэдэх вэ, ү р гэж мэднэ, сайнх ар ж яв. Замаас гар ч х эр эггү й. Аль вэ би чамд х ө ллө ө д ө гье. Ар ван мө чийн дар аа Сү х ээ тэмээн тэр эг х ө тлө ө д у гаалга у р у у явж байв. Тэмээ нь юу н жаах анх ү ү намайг х ө тө лдө г билээ? гэсэн шиг Сү х ээг ү нэр лэж ү знэ. Эх лээд бү х явдал но мо о р о о л бо лло о . Үнэндээ ч Сү х ээ тэмээнээс айсангү й. Өвө ө гийн тэмээг у наж ү зсэн гэдэг нь ч ү нэнюм байх . Тэгтэл сү ү н тасгийн х ажу у гаар ө нгө р тө л гэнэт х эн нэг х ү ү х эд: -Аа яа яа! Сү х ээ ямар му ндаг вэ? гэх ду у лдлаа. Хар сан чинь Баяр аа, То го о х о ёр зо гсо ж байна, -Му ндаг байгаа биз? гэж Сү х ээ о нгир мо о р санагдаж х элэв. -Ёсто й му ндаг, ө нө ө х идэр жинчин гэдэг л яг мө н! гэж Баяр аа х элэв. -Хү ү е жинчин гу ай тэр гэн дээр чинь су у ж ү зье, бо ло х у у ? гэв. -Бо лно . Жаах ан эвгү й ү нэр тэй юм. Гэвч тэмээ но мх о н, у навал, у на! гэж яг эзэн х ү н шигСү х ээ х элэв. Баяр аа, То гсо х о ёр тэр гэн дээр су у в. Тэгтэл гу анзны тэнд Чимгээ нэмэгдлээ. Бас Дэмбээсу у ж, Сү х ээ ө ө р ө ө тэмээгээ у нах аас ө ө р ар гагү й бо ло в. Сү х ээ тэмээний ну р у у н дээр гар чих аад ү нэх ээр галт о нго цны ах мад бо лсо н мэт ө ө р т нь санагдав. Үнэх ээр ах мад нь л тэгжгэр элт тавцан дээр зо гсо н « Бар у у н тийш! Зү ү н тийш!» гэж ко мандалдаг шиг Сү х ээ тэмээний х о ёр бө х ний ду ндаас бу р антгийг залан: -Анх аар ! Бар у у н тийш,зү ү н тийш! Жо ло о го о ! гэж цангинатал х ашгир ав. -Ямар му ндаг вэ! Сү х ээ лу т байна! гэж То го о х ашгир лаа. -Нээр эн ү ү ! гэнгү ү тээ Сү х ээ гэв гэнэт тэмээний х о ёр бө х ийн х о о р о нд тэнцэж зо гсо в. Тэмээзө ө лх ө н явж байсан бо ло х о о р эх эндээ ч яах ав тэслээ л дээ. -Ёсто й му ндаг, ямар гайх алтай вэ! гэж нэг нь ду у алдав. A -Яг цир кчин шиг байна шү ү . Сү х ээ лав тэмээний гү йдэл ду нд / зо гсо ж чадах байх аа гэж баснэг нь х ашгир лаа. -Үзнэ ү ү , аа? ү звэл, ү з л дээ! гээд Сү х ээ тэмээгээ гу ядав. Тэмээ ер нь тэгж гу яду у лж ү зээгү йбайсан ч юм у у , эсвэл тэгж их ө вдсө н ү ү гэнэт у х асх ийв. Тэр гэн дээр байсан жаалу у даас нэг нь у наж, Сү х ээ тэмээнийх ээ х ажу у р у у х о лбир о н бө ө р ө н дээр нь дү ү жлэгдэв. Тэмээ тэгэх эдминий х ажу у бө ө р ө нд юу ү ср ээд наалдчих ав гэсэн шиг х ялайж х ар снаа гэв гэнэт то нго чин ту йлав. Хү ү х дү ү д ү ср эн у наж, лу т Сү х ээ но го о н дээр чу лу у ду у лаад « галт о нго ц» ү нэх ээр их далайндавалгаанд автсан мэт дайвалзан х айвалзан эх лэв. Бө мбө гө н ду гу йтай тэр эг дээр дээр ү сэр ч байснаа татлага х ү лээсээ зад татан, у гаалгын то сыг газр аар нэг асгаж, наг мэдэх эд тэр эггазр ын х эвгийд о нх о лдо н у налаа. Ийм ч явдал бо ло х гэж! Ийм ч балаг тар их гэж! Хү мү ү с гү йлдэн х ү ү х эд шу у гин, но х о дх у цалдаж, су мын тө вийнх ө н тү ймэр гар сан мэт л ду у х адаан тэр эгний зү г гү йлдлээ. Хар ин ч тэмээ нь но мх о н ту лдаа х о л явсангү й то гто в. Тэр эг ч бага эвдэр ч, гагцх ү ү х амаг то сл газр аар нэг мэлийн у р саж байв. Тэр то с маш эх ү ү н ү нэр тэй байлаа. Хамаг амьтан цу глаж, тэмээг бар ьж, тэр гийг бо сго сны х о йно Ламжав гу ай ир лээ. Нэлээду нтаж, нү д нь у лайсан тэр ах гу ай, их эд гү йснээс амьсгаадаж: -Аа базар ваань, юу бо ло х нь энэ вэ. Өнеө х х ү ү мэнд ү ү ? Ээ тэнгэр минь гээд л ү глэж гар лаа. Сү х ээ ийнх ү ү мө р ө ө длө ө биелү ү лж чадсангү й. Тэр их эд ичиж, о нгир ч х ө ө р снө ө сө ө бо ло о дту н ч ичмээр явдалд х ү р снийгээ санах аас байх су у х газр аа о лж эс чадан х ү мү ү сээс х о лдо в. Хар ин Баяр аа, То го о х о ёр тэр эгнээс у насан но го о н дээр ээсээ бо со ж, Чимгээг о ло о д гу р ву у лх аашаа ч юм, алга бо лсо н Сү х ээг о ло х о о р явав. Дар аа нь тэр Дэмбээтэй таву у л го л дээр су у ж байлаа. Хэн х эн нь мө р ө ө длө ө биелү ү лж чадаагү й, тэр нь дандаа бу р у у х эр эг бо лж х у вир сныгсанаад тэд у р амгү й бо лжээ. Л -Бид ер нь х ү мү ү ст гайх агдах аар сайх ан ү йлс бү тээж чадах гү й юм байна. Цэцэр лэг байгу у лахгэсэн бо ло о гү й, галт шу ву у бар игдсангү й, цир кчин бо ло х гэсэн нь бү тсэнгү й, о до о яах вэ? гэж Чимгээ х элэв. -Нээр ээ тийм, ө ө дгү й юм. Бид нар ер нь му у х ү ү х дү ү д байх . Тэгээд л х ү слээ биелү ү лжчадах гү й байна. Му у санаатай х ү ний ү йлс бү тдэггү й юм гэж ээж х элдэг х эмээн Сү х ээ х элэв. -Тийм биш ээ. Бид эсвэл дэндү ү их то м юм бо дчих о о д тэр лу т то м ү йлсээ гэв гэнэт бү тээхгэж бо дсо но о с л сү йр ч байгаа байх . Ху ягаа багш, аливаа их то м ү йл явдал багаас эх элдэг гэдэг шү ү дээ гэж Баяр аа х элэв. -Үгү й, бид бө ө нө ө р ө ө нэг санаагаар нэг чу х ал юм х ийсэнгү й, тү ү нээс л о лж байна. Эвтшаазгай бу га бар ьдаг гэдэг шү ү дээ. Эмээ тэгж х элдэг юм байх гү й юу гэж То го о х элэв. Чу х ам ямар го ё ү йлс бү тээх ээ шийдэж чадсангү й тэд бу цах аар явлаа.