3. ᠢᠳᠡᠮᠡᠬᠡᠢ 《ᠠᠪᠤ ᠴᠡᠴᠡᠷᠯᠢᠭ ᠲᠤ ᠣᠷᠣᠭᠰᠠᠨ ᠨᠢ》 ᠳ᠋᠊ ᠭᠠᠷᠮᠠ .pdf
 3 .Идэмх ий Жамц дар га бө гө ө д то го о чийн албыг То го о го о с бу лаан авав. Тү ү нд то го о что й адилх анх ү ү х дү ү дэд идэх юм х у ваар илах нь бү х нээс илү ү таалагдсан бо ло лто й. Тэгээд тэр То го о гийн малгайг бу лаан ө мсө ж, цагаан х айр цагны дээр эвтэйх эн зү сэж тавьсан бяслагийг х ар аад -Өө ! гэж ду у алдав. Хү ү х дү ү д тү ү нийг х ар саар л зо гсо ж байлаа. Жамц зө вх ө н ду у алдаад зо гссо нгү й, х эмжээнээсто м х ар агдах гар аа яву у лж, х эдэн зү смийг тэр чигээр нь давх ар лан ам р у у гаа х ийж о р х ив. -Чи бо лио ч! гэсэн чинь: -Яадаг юм бэ? То го о ч бө гө ө д дар га х ү н чинь х о о ло о эх элж амсдаг Л шү ү дээ гэж байна. Дар аань тэр , ө р мийг амталж, ту н ч цө ө х ө н чих р ээс х о ёр ыг зэр эг цааснаас нь задлан ам р у у гаа х ийчих эв. Энэ бү р дэндсэн юм бо лло о . -Чи бо ль л до о . Жаалу у д сү ү лд нь у йлна шү ү дээ! гэж х амт ир сэн х ү ү х эд нь гу йж ү зэв. Жамц зо р иу д тэгэх ээс тэгэх гэсэн мэт ах иад х эсэг аар у у л ү мх эж, дээр ээс нь шанага у с у у сныдар аа: -Та нар юу гаа х ар сан жаалу у д вэ? Ажлаа х ийцгээ! гэж зандар лаа. Тэгээд но го о дэвссэн шаландээр су у н, их эд но йр нь х ү р сэн мэт эвшээв. Хэдийгээр энэ бү х эн маш му у х ай санагдсан бо ло вч х ү ү х дү ү д биеэ бар ьжээ. Ийм идэмх ий амьтан гэж ер байх у у даа? Хэр эв Жамцын,идсэн бү х нийг жаалу у дад х у ваасан бо л о ло н х ү ү х дэд х ү р элцэх байлаа л даа. Тэгсэн х амгийн го л нь энэ цэцэр лэг ну у цаар байгу у лагдсан юм бо ло х о о р х о о л у ндыг х ү ү х дү ү д гэр гэр ээсээзө ө снийг яана. Чимгээ х ү ү х дийнх ээ ө мнө о чиж, намду у х ан ду у гаар : -Хү ү х дү ү д ээ, х ичээлээ ү р гэлжлү ү лье гэж эх лэв. Жамц но го о н дээр х эсэг зу у р х эвтээд у йдав бо ло лто й. Тэр дэр гэд нь су у н Чимгээгийн яр их ыгих эд анх аар ан х ар ж байсан нэг жаах ан х ү ү гийн то лго й у р у у зө ө лх ө н нясалж ү зэв. Хү ү гайх ан эр гэж х ар ах ад нь Жамц нү дээ анин у нтсан дү р ү зү ү лж байв. Хү ү Чимгээ у р у у х ар ах ад Жамцдах ин ө нө ө жаалыг шо гло в. -Аа, аа! гээд л ө нө ө х х ү ү о р илло о . -Бо ль л до о . Хү ү х эд зү гээр байлгаач дээ гэж Чимгээ их эд бу х имдсан бо ло вч биеэ бар инзө ө лх нө ө р гу йв. Жамц юу ч х элсэнгү й. Тэгээд ө ө р газар о чиж су у лаа. Энэ у даад нэг жаалын х о ёр х ө лний завсар байсан чих р ийг авч зажлаад нэг о х ины цэнх эр ту у зыг сэм тайлав. Хү ү х дү ү д мэдээгү й бо ло х о о р у йлж бах ир сангү й. Чимгээ энэ бү х нийг мэдэж байвч биеэбар ьсаар л байлаа. Ер нь Жамц ө ө дгү й х ү ү х эд байв. Су р лагаар му у , су р гу у лийн х ү ү х дү ү д тү ү ний зо до о ч, х ачин зантайг гайх на. Тэр ү дэш бо лго н айлаар х эсэж A бу сдын х о о л го р ьдо жявдаг зантай, бү тэлгү й юм бо лго нд л тэр / о р о лцсо н байна. Тэгээд зо гсо х гү й му у зантай х ү ү х эд юм. Жамц баах ан ү ймү ү лснээс х ү ү х дү ү д ч х ичээлийг со нир х о х о о бо лив. Жаалу у д шу у гилдаж, нэгнь: -Миний чих эр ! гээд л у йлж гар лаа. -Миний ту у зыг! гэж нө гө ө нь бү р ч чангаар ду у х адаав. Чимгээ сандар ч, нэгд нь чих эр ө гнөгэж амлаж, нө гө ө д нь ө ө р ийн х амгаас эр х эм цэнх эр ту у заа тайлж ө гө х ө ө с ө ө р ар гагү й бо ло в. Хар ин Жамц х ү ү х дү ү дээс х о лдло о . Тэр То го о гийн су у дал дээр бу р у у х ар ж су у гаад л идэжгар ав. Баяр аа у с зө ө х ө ө р явж, Сү х ээ ч манааных аа байр лу у о чло о . Дэмий байх нь шившигтэй ч гэжбо дсо н юм у у , Дэмбээ гэдэг нө гө ө Жамцын найз Баяр ааг дагалдав. Тэгсэн чинь, Баяр ааг дө нгө ж у саа авчир тал, бү р ч х этэр сэн явдал бо ло в. Жамц ү д дээр х ү ү х дү ү дэд тар аах гэжбайсан бяслагийг бү гдийг нь идчих ээд х ах ах шах сандаа сандр ан у с залгилж байв. Баяр аа ү нэндээ тэссэнгү й, х эдийгээр Баяр аа зо до о нд ду р тай биш бо ло вч энэ у даад ну дар газангидаад л дайр лаа. Тэндээс То го о бас ир ж, Сү х ээ х ү р тэл лаазанд х ийсэн со х о р х ар х эмээх х о р х о йну у даа чу лу у дчих аад дайр ч ир эв. -Ёо ёо ёо ! гэж Жамц о р илло о . -Бо лио ч дээ! гэж Чимгээ х о р ивч нэмэр алга. -Хү ү еэ! Хү мү ү с ээ! Аав ээж нар аа! Хү ү х дү ү д чинь энд байна. Хү ү х дийг чинь эд нар х у лгайх ийсэн. Эд нар !.х эмээн Жамц бү р ч чангаар о р ило в. Тү ү ний ду у г х ү ү х дээ эр сээр яваад х у у чин х эр мэнд ту н ч о йр х о н ир сэн х о ёр аав со нсчээ. Эх эцгү ү д тэр зү г гү йлдэн ир лээ. Аймшигт о р ило о н бах ир аанаас бо ло о д Чимгээгийн х ичээл зааж байсан х ү ү х дү ү д ч у йлжгар лаа. Хамаг ну у ц задар лаа. Эх эцгү ү д х ү ү х дү ү дээ х ар аад у чр ыг о йлго ло о . Тэдний зү г жаалу у д ньгү йлдэн о чло о . -Айх тар мо ндину у д! -Хү ү х эд авч явчих аад. -Яана гэнээ? То гло х юмаа о ло в о о бас! -Үгү й ер энэ Жамц ду у даагү й бо л бид ч бү р эр элд х атах байлаа шү ү . Сайн х ү ү юм гэх чилэнаав, ээж нар . Жамцыг магтана. Гэвч х ү ү х дү ү д нь маш цэвэр , ер му у юмны ямар ч у л мө р гү й, х ар ин ч х ө гжилтэй сэр гэлэн байх ад аав ээж тэр до р о о л тайтгар цгаав. -Үгү й ер , х ү ү х дийн у х аан гэж! Та нар тэгээд цэцэр лэг байгу у лсан юм биз дээ? -« Дү ү нар таа ту слах бү лэг» гэнээ! х и, х и х и! -Уг нь ч то мо о то й х ү ү х дү ү д л дээ, -Аав, ээжид нь х элэх гү й ингэж яаж бо лно ! гэлцэв. Бяцх ан жаалу у д аав ээжээ дагаад л явцгаалаа. Цэцэр лэг до то р х эн ч ү лдсэнгү й. Жамцын юу чү гү й х о о со лчих со н х о о лгү й цэцэр лэгт тэд юу ч х ийх юм билээ дээ. Хү ү х дү ү д аав ээж нар бо ло о д жаалу у дын х о йно о с гу нигтай х ар ж ү лдэх эд Жамц их эмсэгээрну р у у гаа ү ү р эн, ү нэх ээр ялсан дийлсэн х ү ний дү р тэйгээр явж о до в. Хар ин Дэмбээ явсангү й. -Чи яваач! гэж Чимгээ х элэв. -Үгү й! гээд Дэмбээ юу ч х элсэнгү й. -Одо о яах вэ? гэж Сү х ээ бо лго о мжто й нь ар гагү й асу у в. Хэн ч тү ү нд х ар иу ө гсө нгү й. Үнэндээ энэ явдал ө ө р сдийн нь бо лмгү й явдлаас бо лсо н юмбо ло х о о р эр т о р о й х эзээ бо ло вч мэдэгдэх чимгү й л байсан шү ү дээ. Тийм бо ло х о о р , аав ээж нар х ү ү х дү ү дээ тэднээс салгаж аваачих нь ар гагү й л юм. Ер нь аавээжтэй нь зө влө х гү йгээр х ү ү х дү ү дийг нь ну у цаар х ар ж бо ло х у у даа. Хар ин ч аав ээж нь у у р лаагү й нь л яамай. Хү ү х дү ү д тэгээд тар цгаав. Энэ явдал х эн х энд ньү нэх ээр их юм бо до гду у ллаа.