ᠰᠢᠯᠦᠭ 《ᠮᠥᠩᠬᠡ ᠶᠢᠨ ᠰᠢᠯᠲᠠᠭᠠᠨ》 ᠳᠠᠮᠳᠢᠨᠰᠦ᠋ᠷᠦᠩ ᠤᠨ ᠤᠷᠢᠶᠠᠩᠬᠠᠢ .docx

1 ᠮᠥᠩ ᠬᠡ ᠶᠢᠨ ᠰ ᠢᠯᠲᠠᠭᠠᠨ ᠳᠠᠮᠳᠢᠨᠰᠦ᠋ᠷᠦ ᠩ ᠤᠨ ᠤᠷᠢᠶᠠᠩᠬᠠ ᠢ ᠲᠡᠭᠷᠢ ᠶᠢ ᠨ ᠲᠤᠩᠭᠠ ᠯᠠᠭ ᠵᠡᠷᠭᠡᠯᠭ ᠡᠨ ᠳᠤ ᠪᠣ ᠯᠵᠣᠮᠣᠷ ᠵᠢᠷᠭᠢᠵᠦ ᠯᠡ ᠪᠠᠶ ᠢᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠰᠢᠪ ᠠᠭᠤᠨ ᠳᠤ ᠪᠢ ᠬ ᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶᠢᠷᠠᠲᠠ ᠢ ᠲᠡᠷᠳᠡᠭ ᠡ ᠠᠭ ᠤᠯᠠ ᠶᠢᠨ ᠬᠤᠷᠮᠣ ᠢ ᠳᠤ ᠣᠢ ᠱᠤᠤᠭ ᠢᠵᠤ ᠯᠡ ᠪ ᠠᠶᠢᠪ ᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠡᠭᠡᠰᠢᠭ ᠲᠤ ᠪᠢ ᠬᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶᠢᠷᠠᠲᠠ ᠢ ᠂ ᠬᠠᠶ ᠢᠷ ᠠ ᠪᠠᠷ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤᠷᠠᠳᠠᠭ ᠠ᠋ ᠬᠡᠭᠡᠷ ᠡ ᠲ ᠠᠯ ᠠ ᠪᠠᠷ ᠮᠣᠷᠢ ᠲᠠᠢ ᠬᠥᠮᠥᠨ ᠲ ᠠᠪᠠᠷᠠᠭᠠᠵᠤ ᠯᠡ ᠶᠠ ᠪᠤᠪ ᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠪᠠᠷ ᠠ ᠳᠤ ᠪ ᠢ ᠬᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶ ᠢᠷᠠᠲᠠ ᠢ ᠬᠡᠳᠦ ᠨ ᠤᠨᠠᠭ ᠠ ᠭᠤᠣᠯ ᠤ ᠨ ᠵᠦ᠋ ᠯᠭᠡᠨ ᠳᠤ ᠲᠣᠭᠯᠠᠵᠤ ᠯᠡ ᠪᠠᠶᠢ ᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮ ᠢᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠠᠮᠢ ᠲᠠᠳ ᠲᠤ ᠪ ᠢ ᠬ ᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶᠢᠷᠠᠲᠠ ᠢ ᠂ ᠬᠠᠶ ᠢᠷ ᠠ ᠪᠠᠷ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤᠷᠠᠳᠠᠭ ᠠ᠋ 2 ᠡᠪᠦᠯ ᠵᠢᠶ ᠡ ᠠᠴᠠ ᠨᠠᠮᠤ ᠷ ᠤᠨ ᠬᠢ ᠶᠠᠭ ᠬᠠᠩ ᠬᠤᠯᠵ ᠤ ᠯᠡ ᠪᠠᠶᠢ ᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠦᠨᠦ ᠷ ᠲᠤ ᠪᠢ ᠬᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶ ᠢᠷᠠᠲᠠ ᠢ ᠡᠪᠦᠯ ᠤ ᠨ ᠰᠢᠭᠤᠷᠭᠠᠨ ᠳᠤ ᠤᠷᠤᠭᠤᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠮᠠᠯ ᠪᠦᠷ ᠢᠨ ᠬᠤᠨ ᠣᠵᠤ ᠯᠡ ᠪᠠᠶᠢ ᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠪᠠᠶᠠᠷ ᠲᠤ ᠪᠢ ᠬᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶ ᠢᠷᠠᠲᠠ ᠢ ᠂ ᠬᠠᠶ ᠢᠷ ᠠ ᠪᠠᠷ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤᠷᠠᠳᠠᠭ ᠠ᠋ ᠬᠠᠪᠤ ᠷ ᠤᠨ ᠦᠳᠡᠰᠢ ᠭᠠᠳᠠᠭ ᠠ ᠪᠣ ᠷᠤᠭ ᠠ ᠰᠢᠪ ᠡᠷᠡᠵᠦ ᠯᠡ ᠪᠠᠶᠢ ᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠰᠢᠪ ᠡᠨᠡᠭᠡᠨ ᠳᠦ ᠪᠢ ᠬᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶ ᠢᠷᠠᠲᠠᠢ ᠬᠠᠷᠠᠴᠠ ᠬᠥᠯ ᠴᠥᠭᠡᠨ ᠠᠮᠠᠷᠠ ᠭ ᠴᠡ ᠭᠡᠵ ᠢ ᠨ ᠠᠯᠠᠭᠠ ᠳ ᠰᠠᠭᠤᠵᠤ ᠯᠡ ᠪ ᠠᠶᠢᠪ ᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠠᠮᠢ ᠰᠬᠤᠯ ᠳ ᠤ ᠪᠢ ᠬᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶᠢᠷᠠᠲᠠ ᠢ ᠂ ᠬᠠᠶ ᠢᠷ ᠠ ᠪᠠᠷ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤᠷᠠᠳᠠᠭ ᠠ᠋ 3 ᠲᠣᠭᠣᠨᠣ ᠡᠷᠲᠡᠨ ᠤ ᠪᠣᠷᠣ ᠭᠡᠷ ᠲᠤ ᠭᠠᠯ ᠰᠢᠷᠭᠠ ᠯᠲᠤᠵᠤ ᠯᠡ ᠪᠠᠶᠢ ᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠ ᠮᠢᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠠᠮᠤᠭᠤᠯᠠᠩ ᠳᠤ ᠪᠢ ᠬᠠ ᠴᠢᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶ ᠢᠷᠠᠲᠠᠢ ᠲᠣᠯ ᠣᠭᠠᠳ ᠤᠨ ᠨᠠᠮ ᠵᠢᠶ ᠠ ᠣᠷ ᠣᠢ ᠪᠠᠷ ᠵᠠ ᠮ ᠵᠤᠷᠠᠶ ᠢᠵᠤ ᠯᠡ ᠪᠠᠶᠢ ᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠠᠨᠢ ᠷ ᠦᠭᠡᠢ ᠳᠤ ᠪᠢ ᠬᠠ ᠴᠢᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶ ᠢᠷᠠᠲᠠᠢ ᠂ ᠬᠠᠶ ᠢᠷ ᠠ ᠪᠠᠷ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤᠷᠠᠳᠠᠭ ᠠ᠋ ᠠᠶ ᠠᠯᠭᠤ ᠰᠣᠳᠣᠨ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠦᠭᠡ ᠪᠠᠷ ᠬᠥᠮᠥ ᠰ ᠶᠠ ᠷᠢᠵᠤ ᠯᠡ ᠪᠠᠶ ᠢᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠬᠡᠯᠡᠨ ᠳᠤ ᠪᠢ ᠬᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶ ᠢᠷᠠᠲᠠ ᠢ ᠠᠷᠢᠭᠤᠨ ᠨᠢ ᠮᠥ ᠩᠬᠡ ᠮᠣᠩ ᠭᠤᠯ ᠢᠶ ᠠᠷ ᠳ ᠡᠯᠡᠬᠡᠢ ᠳ ᠤᠲᠠᠵᠤ ᠯᠡ ᠪᠠᠶᠢ ᠪᠠᠯ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤ ᠶᠠᠪᠤᠨ ᠠ ᠲᠡᠷᠡ ᠣᠷᠣᠨ ᠳᠤ ᠪᠢ ᠬᠠᠴᠢ ᠨ ᠶᠡᠭ ᠡ ᠬᠠᠶ ᠢᠷᠠᠲᠠᠢ ᠂ ᠬᠠᠶ ᠢᠷ ᠠ ᠪᠠᠷ ᠪᠢ ᠠᠮᠢ ᠳᠤᠷᠠᠳᠠᠭ ᠠ᠋ ᠪᠡᠶ ᠡ ᠴ ᠤᠭ ᠣ ᠷᠴᠢᠯᠠᠩ ᠳᠤ ᠮ ᠥᠩᠬᠡ ᠠ ᠮᠢᠳᠤᠷᠠᠬᠤ ᠰᠢᠯ ᠲᠠᠭᠠᠨ ᠲᠠᠢ ᠳᠤ ᠪᠠᠨ 4 ᠪᠢ ᠶᠠᠭᠠᠬᠢᠭᠠᠳ ᠴ ᠦ ᠦᠬᠦᠬᠦ ᠦᠭᠡᠢ ᠡ 5 МӨНХИЙН ШАЛТГААН Дамдинсүрэнгийн Урианхай Тэнгэрийн тунгалаг зэрэглээнд болжмор жиргэж л байвал би амьд явна! Тэр шувуунд би хачин их хайртай! Тэртээ уулын хормойд ой шуугиж л байвал би амьд явна! Тэр эгшгэнд би хачин их хайртай, Хайраар би амьдардаг аа! Хээр талаар морьтой хүн таваргаж л явбал би амьд явна! Тэр бараанд би хачин их хайртай! Хэдэн унага голын зүлгэнд тоглож л байвал би амьд явна! Тэр амьтдад би хачин их хайртай, Хайраар би амьдардаг аа! Өвөлжөөнөөс намрын хиаг ханхалж л байвал би амьд явна! Тэр үнэрт би хачин их хайртай! Өвлийн шуурганд уруудсан мал бүрэн хонож л байвал би амьд явна! Тэр баярт би хачин их хайртай, Хайраар би амьдардаг аа! 6 Хаврын үдэш гадаа бороо шивэрч л байвал би амьд явна! Тэр шивнээнд би хачин их хайртай! Харц хөлчингө амраг цээж налаад сууж л байвал би амьд явна! Тэр амьсгалд би хачин их хайртай, Хайраар би амьдардаг аа! Тооно эртний бор гэрт гал шаргалтаж л байвал би амьд явна! Тэр амгаланд би хачин их хайртай! Толгодын намжаа оройгоор зам зурайж л байвал би амьд явна! Тэр аниргүйд би хачин их хайртай, Хайраар би амьдардаг аа! Аялгуу содон Монгол үгээр хүмүүс ярьж л байвал би амьд явна! Тэр хэлэнд би хачин их хайртай! Ариун нь мөнх Монголоор дэлхий дутаж л байвал би амьд явна! Тэр оронд би хачин их хайртай, Хайраар би амьдардаг аа! Бие цуг орчлонд мөнх амьдрах шалтгаантайдаа Би яагаад ч үхэхгүй ээ!